ROMA HUKUKUNDA TAŞINMAZ LEHİNE İRTİFAKLARA İLİŞKİN DAVALARDAKİ (ACTİO CONFESSORİA VE ACTİO NEGATORİA)TEMEL SORUNLAR

Yıl 2010, Cilt: 59 Sayı: 3, 493 - 520, 01.09.2010

Bahar Öcal

https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000001607

Cited By: 1

Öz

Roma Hukukunda irtifak haklarına ilişkin iki ayni dava (actio in rem) vardır. Bunlar; “actio confessoria” ve “actio negatoria” dır. “Actio confessoria”, irtifak hakkını koruyan bir davadır. Başkasına ait eşyalar üzerindeki hakların; “iura in re aliena”nın savunmasında irtifak hakkının varlığı ileri sürülmektedir. Bu dava Romalılar tarafından başlangıçta “vindicatio servitutis” olarak uygulama alanı bulmuş ve özellikle klasik dönemde bu isimle anılmıştır. “Actio negatoria”da ise temelde mülkiyet hakkı korunmaktadır. Malikin müdahaleyi önlemek için başvurduğu bu ayni davada irtifak hakkının mevcudiyeti reddedilmektedir. İki dava arasındaki karşıtlık ve yansımanın önemi “Actio confessoria” ve “actio negatoria”ya verilen formula’ların yapıları incelenerek, anlaşılabilir. Bu karşıtlık Roma Hukuku doktrininde yoğun tartışmalara neden olmuştur

Anahtar Kelimeler

Taşınmaz lehine irtifak hakları, actio negatoria (müdahalenin men’i davası), actio confessoria (irtifak hakkını koruyan dava), ispat yükü, dava ehliyeti

Principal Problems about the Relationship Between "actio confessoria" and "actio negotoria servitutis”

Öz

It is known that in Roman Law there are two actions in rem related to the right of easement: the actio confessoria and the actio negatoria. In the actio confessoria, the existence of the servitude is affirmed since it regards the defense of the iura in re aliena that the Romans configure as vindicatio servitutis. In the actio negatoria, the existence of the servitude is denied along with the purpose to defend the ownership. Through the examination of the configuration of the formula of the actio confessoria and the actio negatoria, it is possible to understand the importance of the difference between the two actions as attested by the sources based on Roman doctrine

Anahtar Kelimeler

servitudes, easements, actio negatoria, actio confessoria, burden of proof, capacity to sue

Kaynakça

• Biondi, Biondo. (1965). Actio Negativa ed Actio Proibitoria come Azioni a Difesa delle Servitù e dell’Usufrutto. Scritti Giuridici II. Milano: Giuffrè Editore.
• Bonfante, Pietro. (1972). Corso di Diritto Romano, Volume Terzo – Diritti Reali. Milano: Giuffrè Editore.
• Buckland, William Warwick. (1950). A Text-Book of Roman Law From Augustus to Justinian. Cambridge: Cambridge University Press.
• Capogrossi Colognesi, Luigi. (1999). Proprietà e Diritti Reali, Usi e Tutela della Proprietà Fondiaria nel Diritto Romano. Roma: Il Cigno GG Edizioni.
• Capogrossi Colognesi, Luigi. (2001). Actor and Defendant in Negatoria Servitutis, Critical Studies in Ancient Law, Comparative Law &Legal History, Essays in Honour of Alan Watson, Oxford: John Cairns & Olivia Robinson Edition.
• Çelebican Karadeniz, Özcan. (2005a). Roma Hukuku-Tarihi Giriş- Kaynaklar-Genel Kavramlar-Kişiler Hukuku, Hakların Korunması (11.bs). Ankara: Yetkin Basım Yayın ve Dağıtım A.Ş.
• Çelebican-Karadeniz, Özcan.(2005b). Roma Eşya Hukuku. (2.bs.) Ankara: Yetkin Basım Yayın ve Dağıtım A.Ş.
• Di Marzo, Salvatore. Çeviren: Umur, Ziya. (1954). Roma Hukuku, İstanbul:İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Erdoğmuş, Belgin. (2006). Roma Eşya Hukuku, (3.bs). İstanbul: Der Yayınevi.
• Grosso, Giuseppe. (1935). Sulle Servitù “altius tollendi” e “stillicidii non avertendi”. Studi in Memoria di Aldo Albertoni I, Padova:CEDAM.
• Grosso, Giuseppe. (1969). Le Servitù Prediali nel Diritto Romano. (2.bs). Torino: G. Giappichelli.
• Günal, Ahmet Nadi. (2007). Roma Medeni Usul Hukukunda Yargılama Süreci ve İstinaf.(1.bs) Ankara: Yetkin Basım Yayın ve Dağıtım A.Ş.
• Kaser, Max. Çeviren: Dannenbring Rolf. (1965). Roman Private Law. (1.bs).Durban:Butterworths.
• Koschaker, Paul-Ayiter, Kudret. (1993). Modern Özel Hukuka Giriş Olarak Roma Özel. Hukukunun Ana Hatları. (7.bs). İzmir:Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları.
• Küçükgüngör, Erkan. (1998a). Roma Hukukunda İntifa Hakkı, (1.bs) Ankara: AÜHF Döner Sermaye Yayınları.
• Küçükgüngör, Erkan. (1998b). Roma Özel Hukukunda Delil ve İspat, Prof.Dr.Ali Bozer’ e Armağan,477-497. Ankara.
• Lenel, Otto. (1903). Essai de Reconstitution de L’édit Perpétuel I. (1.bs). Paris : L. Larose.
• Oğuzman, Kemal.-Seliçi, Özer.-Oktay Özdemir, Saibe. (2006). Eşya Hukuku.(11.bs). İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Öcal, Bahar. (2006). “Onus Probandi” Roma Yargılamasında İspat Yükü. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Özkan Sungurtekin, Meral-Özdemir Türkoğlu, Gökçe. (2008). Roma Hukukundan Günümüze Medeni Yargılamanın Esasları. (1.bs). Ankara: Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş.
• Rodger, Alan. (1972). Owners and Neighbours in Roman Law. Oxford: Oxford University Press.
• Schipani, Sandro. (2005). Digesti o Pandette Dell’Imperatore Giustiniano. Milano: Giuffrè Editore.
• Schulz, Fritz. (1969). Classical Roman Law. (4.bs). Oxford: Clarendon Press.
• Segré, Gino. (1912). La denominazione di “actio confessoria” in particolare per la rivendicazione dell’usufrutto e delle servitù. Extrait des Mélanges P.F. Girard, 1-89. Paris.
• Segré, Gino. (1933). La clausola restitutoria nelle azioni “de servitutibus”, e le formule delle azioni relative alla “servitus oneris ferendi”. BIDR, 41, 17-79.
• Solazzi, Siro. (1948). Specie ed Estinzione delle Servitù Prediali. Napoli: Jovene Editore.
• Talamanca, Mario. (1990). Istituzioni di Diritto Romano. Milano: Giuffrè Editore.
• Umur, Ziya. (1983). Roma Hukuku Lügatı. İstanbul: Fakülteler Matbaası.
• Umur, Ziya (1990). Roma Hukuku Ders Notları. (2.bs.) İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Watson, Alan. (1968). The Law of Property in the Later Roman Republic. Oxford: Clarendon Press.
• Watson, Alan. (1984). The Digest of Iustinian, Pennsylvania: University of Pennsylvania Press.