TARİHSEL BAKIŞ AÇISIYLA KIBRIS TÜRK HUKUK SİSTEMİ

Yıl 2008, Cilt: 57 Sayı: 2, 253 - 288, 01.06.2008

Turgut Turhan

https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000000285

Cited By: 4

Öz

Bu çalışmayla güdülen amaç Kıbrıs Türk hukuk sisteminin oluşum, gelişim ve değişim sürecini incelemektir. Bu amaç çerçevesinde konuya tarihsel bir bakış açısıyla yaklaşılmış ve Osmanlı döneminden KKTC’ye kadar geçen evreler içinde Kıbrıs Türk Hukuku incelenmiştir. İnceleme sırasında özellikle birbirini izleyen siyasi yapılanmalar içinde yürürlüğe konulan mevzuat dikkate alınarak değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme sonunda Kıbrıs Türk hukuk sisteminin tarih içinde adaya egemen olan güçlerin hukukunun etkisinde kaldığı ve güncel Kıbrıs Türk hukuk sistemini etkileyen en önemli hukuk çevresinin Anglo-Sakson hukuku olduğu vurgulanmış, ancak özellikle 1974’ten sonra sistemde yer alan maddi hukuk kurallarının giderek Türk hukukuna kaydığının altı çizilmiştir

Anahtar Kelimeler

Kıbrıs Türk hukuk sistemi, Kıbrıs Türk hukukunda tarihsel evreler, KKTC yargı örgütü, KKTC yüksek mahkemesinin görevleri

The Turkish Cypriot Legal System from Historical Perspective

Öz

This article aims to analyse the period of formation, development and change of the Turkish Cypriot legal system. In this regard, the subject is dealt from a historical perspective, analysing the Turkish Cypriot Law since the Ottoman era until TRNC. Throughout the analysis, respective acts of legislation put into force by succeeding political entities are assessed. At the end of this assessment it is concluded that the Turkish Cypriot legal system is affected by the laws of the ruling powers of the Island throughout history and mainly by Anglo-American Law, however underlining the fact that since 1974 substantive rules of Turkish Cypriot Law correspond gradually the rules of Turkish Law

Anahtar Kelimeler

The Turkish Cypriot legal system, historical phases of Turkish Cypriot legal system, TRNC judicial organization, functions of TRNC supreme court

Kaynakça

• ALASYA, H.F. : Kıbrıs Tarihi ve Kıbrıs’ta Türk Eserleri, 2.Bs., Ankara 1977.
• AN. A. : Kıbrıs’ta Türk Hukuk Kurumlarının Geçmişine Kısa Bir Bakış, Kıbrıs Türk Kültürü Üzerine Yazılar, Lefkoşa 1999,sh.81-90.
• AYDOĞDU, A. : Kıbrıs Sorunu ve Çözüm Arayışları, Annan Planı ve Referandum Süreci, Ankara 2005.
• BARUTÇU, E. : Hariciye Koridoru, Ankara 1999.
• CİN, H. : İslam ve Osmanlı Hukukunda Boşanma, Konya 1988.
• COŞKUN, R. : Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hukuk Mevzuatı, Amme Enstrümanları (Yasa Refereansları), C.I, Gazimağusa 2006.
• ÇEVİKEL, N. : Kıbrıs Eyaleti, Yönetim, Kilise, Ayan ve Halk, (1575-1800), Bier Değişimin (Kıbrıs Eyaleti) Anatomisi, Gazimağusa 2000.
• ÇEVİKEL, N. : Kıbrıs, Akdeniz’de Bir Osmanlı Adası, 1570-1878, İstanbul 2006. (Osmanlı Adası)
• ÇİÇEK, K. : İki Toplumlu Bir Şehirde Adalet Arayışları: Lefkoşa Mahkemesinde Rumlar ve Türkler, (1698-1726), Dünden Bugüne Kıbrıs Meselesi, (Ed.AHMETBEYOĞLU, A./AFYONCU, E.), İstanbul 2001, sh.59-98.
• DAYIOĞLU, A. : KKTC’de Yargısal Yapı, Kıbrıs Türk Hukuk Dosyası, (Şubat 1999), (TC/KKTC Hukuk Formu Tutanakları), Hazırlayan RAİF,K.B., 2.Bs.,Ankara 1999, sh.59-73.
• ERDOĞRU, A. : Kıbrıs Ermenileri 1580-1640, Kıbrıs’ta Osmanlılar, Lefkoşa 2008,sh.55-67.
• ERDOĞRU, A. : Kıbrıs’ta İlk Osmanlı Esnaf ve Zanaatkatları, Kıbrıs’ta Osmanlılar, Lefkoşa 2008, sh.106-118.
• ERDOĞRU, A. : Kıbrıs’ın Alınmasından Sonra Ada’ya Yapılan İskanlar ve Kıbrıs Türklerinin Menşei, Kıbrıs’ta Osmanlılar, Lefkoşa 2008, sh.30-43.
• ERDOĞRU, A. : Osmanlı Kıbrıs’ında Şetm, Kıbrıs’ta Osmanlılar, Lefkoşa 2008, sh.226-232.
• EROĞLU, H. : Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni Yaratan Tarihi Süreç (1940-1983), Kıbrıs’ın Dünü, Bugünü ve Geleceğe İlişkin Vizyonu Konulu Uluslararası Sempozyum Bildiri Kitabı, (Ed.GÖKÇEKUŞ,H.), Yakın Doğu Üniversitesi, Lefkoşa 2001,sh.103-148.
• GAZİOĞLU, A. : Enosis Çemberinde Türkler, Bugünlere Gelmek Kolay Olmadı 1, Lefkoşa (Enosis Çemberi) 2000.
• GAZİOĞLU, A. : Kıbrıs’ta Türkler 1570-1878, 308 Yıllık Türk Dönemine Yeni Bir Bakış, (Kıbrıs’ta Türkler) 2.Bs., Lefkoşa 2000.
• GAZİOĞLU, A. : Kıbrıs’ta Cumhuriyet Yılları ve Ortaklığın Sonu, 1906-1964, Bugünlere (Cumhuriyet Yılları) Gelmek Kolay Olmadı 4, Lefkoşa 2003.
• İNALCIK, H. : Osmanlı İmparatorluğu, Klasik Çağ (1300-1600), İstanbul 2007.
• İSMAİL, S. : Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Doğuşu-Çöküşü ve KKTV’nin Kuruluşu (1960-1983), (Kıbrıs Cumhuriyeti), İstanbul.
• İSMAİL, S. : 150 Soruda Kıbrıs Sorunu, İstanbul 1991. (Kıbrıs Sorunu).
• JENNINGS, R.C. : “Zımmis(non-Muslims)” in Early 17 th Century Ottoman Judicial Records: The Sharia Courts of Ottoman Kayseri, 21. Journal of the Economic and the Social History of the Orient, No.3,(1978), sh.225-293.
• Kıbrıs Yasaları, (Revize Edilmiş ve Birleştirilmiş Şekliyle), Birinci Cilt, (Bölüm 1-104), Revize Edilmiş Yeni Baskı, KKTC Cumhuriyet Meclisi Yayını, Lefkoşa 2001.
• MAIER, F.G. : Cyprus from the Earliest Time to Present Day, London 1968.
• MELEK, F. : KKTC’nin İlanı: Tepkiler ve Tartışmalar, Türk Dış Politikası: Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, (Ed.ORAN,B.), C.II, 2. Bs., İstanbul 2004,sh.105-108.
• NECATİGİL, Z. : Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde Anayasa ve Yönetim Hukuku, (Anayasa ve Yönetim Hukuku) Lefkoşa 1988.
• NECATİGİL, Z. : KKTC’de Hukuk Sistemi, Kıbrıs Türk Hukuk Dosyası, (Şubat 1999), (TC/KKTC Hukuk Formu Tutanakları), Hazırlayan RAİF,K.B., 2.Bs., Ankara 1999, sh.114-141.
• NEOCLEAUS, A. : Introduction to Cyprus Law, Limassol 2000.
• NESİM, Z. : Kıbrıs’ın İngiltere’ye Geçişi ve Adada Kurulan İngiliz İdaresi, Ankara 1975.
• ORTAYLI, İ. : Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek, İstanbul 2006.
• ÖZKUL, A. E. : Kıbrıs’ın Sosyo-Ekonomik Tarihi, 1726-1750, İstanbul 2005.
• SAKMAR, A. : Kıbrıs Türk Federe Devleti Vatandaşlığı Üzerine Genel Düşünceler, Kıbrıs Türk Federe Devletinin Milletlerarası Hukuka İlişkin Bazı Sorunları, Sempozyum, 6-7 Mayıs 1982, İstanbul 1983, sh.63-68.
• SARICA, M./TEZİÇ, E./ESKİYURT, Ö. : Kıbrıs Sorunu, İstanbul 1975.
• TİMUR, T. : Kuruluş ve Yükseliş Dönemlerinde Osmanlı Toplumsal Yapısı, Ankara 1979.
• TOLUNER, S. : Kıbrıs Uyuşmazlığı ve Milletlerarası Hukuk, İstanbul 1997.
• TURHAN, T. : Kıbrıslı Türklerin Vatandaşlığının Kısa Tarihi, 3-4 Kıbrıs Yazıları, (2006), Sh.41-52.
• UÇAREL, R. : Osmanlı Devleti’nin Kıbrıs’I İngiltere’ye Devri (1878), Dünden Bugüne Kıbrıs Meselesi, (Ed. AHMETBEYOĞLU, A./AFYONCU, E.), İstanbul 2001, sh.121-158.
• ULUOCAK, N. : Otonom Kıbrıs Türk Yönetimi Yurttaşlık Kanunu’na İlişkin Kritik Bir İnceleme, Kıbrıs Türk Federe Devletinin Milletlerarası Hukuka İlişkin Bazı Sorunları, Sempozyum 6-7 Mayıs 1982, İstanbul 1983, sh.69-85.