ANGLO-AMERİKAN HUKUKUNDA QUASI–CONTRACTUS KURUMU

Yıl 2007, Cilt: 56 Sayı: 1, 255 - 277, 01.03.2007

Onur Can Saatcıoğlu

https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000000333

Öz

“Yazıya geçirilmemiş sözleşmelerde, taraflara yönelik hakkaniyet nasıl sağlanır” sorusundan hareketle doğmuş ve geliştirilmiş olan QuasiContractus doktrini, çalışmada İngiliz ve Amerikan Hukuku ekseninde ele alınmıştır. Söz konusu hukuk sistemlerinin ülkemiz hukukundan farklı yapılara sahip olmaları dolayısıyla, örnek sayıları artırılarak okuyucunun kafasında doğması muhtemel bazı çelişkilerin önüne geçilmek istenmiştir. Bu sebeple, kurumun hukuki dayanağı hususunda yapılan tartışmalara göz gezdirilirken, aynı zamanda Amerikan borçlar hukukuna ilişkin çeşitli bilgiler verilmiştir. Kurumun tarihçesi kısaca açıklandıktan sonra, bir quasicontract mevcudiyetinden söz edebilmek için aranan temel koşullar sıralanmıştır. Hem bu koşullar bütünleştirilerek, hem de daha önce yapılan denemelerden faydalanılarak genel bir quasi-contract tanımı yapılmıştır. Ardından belli başlı quasi-contract türlerine değinilmiş, içlerinden uygulamada sık rastlanılanları daha detaylı bir şekilde incelenmiştir. QuasiContractus kurumunun ülkemizdeki mevcudiyeti sorusuna doğrudan değinmemekle birlikte, yardımcı olabilecek eserlere atıf yapılmış ve Yargıtay‟ın konuyla ilgili olabilecek bir kararına yer verilmiştir. Son olarak, söz konusu kurumun, Culpa in Contrahendo kavramı ile olan ilişkisi üzerinde kısaca durulmuş fakat sistematiği bozmamak adına Culpa in Contrahendo kurumunun ayrı bir incelemesi yapılmamıştır

Anahtar Kelimeler

Şibh akit (sözleşme benzeri), sebepsiz zenginleşme, hata, Amerikan hukuku, zımni sözleşme

ANGLO-AMERİKAN HUKUKUNDA

Öz

The Doctrine of Quasi-Contractus had arised from the simple question of “equity” and its implementation on numerous unwritten contracts in social life. In our context, we tried to deal with the subject in the light of British and American law accordingly. It is probable that Turkish readers may face up to some terminologic difficulties, because of having a continental law background. To avoid those gaps which the reader might be fell in, we increased the number of examples simplifying and explaining issues. For the same reason, some relevant information about the American law of obligations had given through the explanations of the legal base of QuasiContractus. After mentioning the historical development, we counted the necessary conditions of being a quasi-contract. By using these conditions, bounded with former definitions, we were be able to reach a general definiton of quasi-contract. Upon these, we enumerated the basic types of quasi-contracts, with larger attention on popular ones. Altough we haven‟t gone through into the issue of “implementation in Turkey”, we attributed some resources for extra information and a single dissent of our Court of Cassation which might have had some relevance to our field of study. Last, we mentioned briefly about the relation between the doctrine and the concept of Culpa in Contrahendo, without giving further explanations about the latter

Anahtar Kelimeler

Restitution, quasi-contract, unjust enrichment, indebiti solutio, culpa in contrahendo

Kaynakça

• ________ __________ : Bouvier’s Law Dictionary, Quasi- Contractus, bouv/bouvier_q.htm.
• ________ __________ : American Law Instıtute, Restatement of the law of Restitution: Quasi-Contracts and Constructive Trusts, Washington, 1937.
• ________ __________ :Marshall Terminology http://facstaff.gallaudet.edu/ Marshall.wick/ courses.worldcampus.psu.edu/welcome/ba2 43/x01pw/samplecontent.shtm;http://www. viterbo.edu/academic/ug/dahl/Assignments/ contracts.html. Bussines Law
• bus447/quasi.html;,http:// ARKAN, Sabih
• : Ticari İşletme Hukuku, Ankara, 2004. BAYGIN, Cem
• : “Culpa in Contrahendo Sorumluluğu ve Amerikan
• Atatürk Üniversitesi Hukuk Fakultesi
• Dergisi, c.4, s.1-2. Uygulaması”,
• CHITTY, J. -BEALE, H. : Principles, London, 1962. / General
• EARL, W. Mounce-TOWNES L. Dawson : Bussines Law: Text and Cases, Boston, 1958.
• Farnsworth, Allan : “Precontractual Liability and Preliminary Agreements, Fair Dealing and Failed Negotiations,” 87 Colum. L. Rev. (1987).
• GODERRE, Diane Madeline : “International Negotiations Gone Sour: Precontractual Liability under the United Nations Cincinnati Law Review (1997). Hüsnü, H. : “Babalık, Fiili Sözleşme İlişkileri,” http://clubs.bilgi.edu.tr/ herkesicinhukuk/kulup/belgeler/14.doc.
• JACKSON, R. M. : History of Quasi-Contracts, Cambridge, 1936.
• MUNKMAN, John H. : The Law of Quasi-Contracts, London, 1950.
• PERCY H. Winfield, : Province of Law of Tort, Cambridge, 1931.
• PERCY, H. Winfield : The Law of Quasi-Contracts, London, 1952.
• T.Wonnell, Christopher : “Unjust Enrichment and Quasi-Contracts,” http://users.ugent.be/%7Egdegeest/3900b ook.pdf.
• WILLIAM, R. Anson : Principles of The English Law of Contract and of Agency in its Relation to Contract, Oxford, 1964.