GARANTİ VE KEFALET SÖZLEŞMELERİ ARASINDAKİ AYRIM

Yıl 2020, Cilt: 69 Sayı: 2, 419 - 442, 28.12.2020

Gökhan Çınar

https://doi.org/10.33629/auhfd.848637

Cited By: 2

Öz

Garanti ile kefalet sözleşmeleri kişisel teminat sözleşmelerinin bir türüdür. Bu sözleşmenin tarafı olan alacaklı, borç ifa edilmediği takdirde güvence verene başvurma imkânı kazanır. Kefalet sözleşmesi Türk Borçlar Kanunu’nda (TBK) açıkça düzenlenmişken, garanti sözleşmesi ancak TBK’nın 128. maddesi ve içtihatlar ışığında yorumlanabilmektedir. Uygulamada ve teoride bu iki sözleşmenin ayrımını yapmak her zaman kolay olmamıştır. “Aslilik- fer’ilik”, “yorum” ve “taraf iradeleri” gibi ölçütler bu hususta yol göstericidir. Tüm bunların yanında yasa koyucu, TBK’nın 603. maddesiyle kefalet sözleşmesinin kefili koruyucu yanlarının bertaraf edilmesi çabasının da önüne geçmek istemiştir. Bu mecburiyet özellikle bankacılık faaliyetlerinde, borca güvence veren gerçek kişilerin uğradıkları mağduriyetten doğmuştur. Daha önce yargı kararlarıyla yapılan yorum, bu şekilde kanuni zemine oturtulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Türk Borçlar Kanunu, garanti sözleşmesi, kefalet sözleşmesi, kıstaslar, içtihat

The Differences Between Surety and Indemnity Contracts

Öz

Surety and indemnity contracts are a kind of personel assurance contracts. In case of nonperformance of the debt, the creditor, as the party of this contract obtains the opportunity to apply to assurance giving party. Whilst surety contract is regulated obviously in Turkish Code of Obligations (TBK), indemnity contracts shall just be interpreted in the light of Art. 128 of TBK and the judicial precedents. In practice and theory, drawing a certain line between this type of contracts is not so easy every time. The criteria like “principal-secondary”, “interpretation” and “the wills of the parties” are leading in this case. In addition to these, the legislator has aimed to counteract the endeavor of eliminating the surety contract’s sides that protect the surety via Art. 603. This compulsion has arised from the mischief of the individuals who gave assurance in banking business. Thus, this interpretation made by judicial precedents, has been seated on the statutory ground.

Anahtar Kelimeler

Turkish Code of Obligations, indemnity contract, surety contract, criteria, precedent

Kaynakça

• ACAR Özlem, Türk Borçlar Hukukunda Müteselsil Kefalet Sözleşmesi, XII Levha Kitapçılık, s.38
• ARAL Fahrettin, AYRANCI Hasan, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Ankara, 2015, Yetkin Kitabevi
• ARAT Ayşe, “Tüketici Hukukunda Kefalet Sözleşmesi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, Cilt 19
• ARKAN Sabih, Kredi Kartıyla İlgili Olarak Verilen Güvencenin Hukuki Niteliği (HGK’nın 4/7/2001 Tarihli Kararının Eleştirisi), Ünal Tekinalp’e Armağan, Cilt I, İstanbul 2003, Beta Kitabevi, s.983-985
• AYAN Serkan, Kefalet Sözleşmesinde Kefilin Sorumluluğu, Ankara, 2013
• AYBAY Aydın, “Kefilin Önce Dava Def’ini İleri Sürmesi Sorunu”, Prof. Dr. Selim Kaneti’ye Armağan, İstanbul, 1996, s. 83-90
• BARLAS Nami, Türk Hukuk Sisteminde Banka Teminat Mektupları, İstanbul, 1986
• BARLAS Nami, “Kredi Kartı İlişkisinde Bankaya Karşı Verilen Teminatın Niteliğinin Belirlenmesi”, Ömer Teoman’a 55. Yaş Günü Armağanı, Cilk III, İstanbul, 2002
• BİLGE Necip, Borçlar Hukuku Özel Borç Münasebetleri, Ankara, 1971
• BİLGEN Mahmut, Öğreti ve Uygulamada Kefalet ve Yargılama Hukukuna İlişkin Uyuşmazlıklar, Adalet Yayınevi, Ankara, 2013, s.115
• CANBOLAT Ferhat, Banka Garantisinde Savunma İmkânları ve İhtiyadî Tedbirler, Ankara, 2009
• ÇEKER Mustafa, “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Kapsamında Kredi Kartı Borcunun Ödenmemesi ve Hukuki Sonuçları”, Atatürk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt VIII, Sayı 1-2, 2004, s. 415-442
• DEVELİOĞLU Hüseyin Murat, Kefalet Sözleşmesini Düzenleyen Hükümler Işığında Bağımsız Garanti Sözleşmeleri, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2009
• ERDEN Kuntalp, “Yargıtay Kararları Işığında Kredi Kartı”, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu XIII, Ankara, 1996
• EREN Fikret, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Yetkin Kitabevi, Ankara, 2009
• GÜMÜŞ Alper, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Cilt II, İstanbul, 2014
• GÜNDÜZ Şefika Deren, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Kefalet Sözleşmesinin Şekli, İstanbul, 2015
• HATEMİ Hüseyin, SEROZAN, Rona, ARPACI, Abdulkadir, Borçlar Hukuku Özel Bölüm, İstanbul, 1992, Filiz Yayınevi
• İŞGÜZAR Hasan, Banka ve Kredi Kartı Sözleşmeleri, Yetkin Yayınları, Ankara, 2003
• KAHYAOĞLU Emin Cem, Banka Garantileri, İstanbul, 1996, Beta Yayınları
• KARAHASAN Mustafa Reşit, Türk Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, İstanbul, 2004, Beta Yayıncılık
• KILIÇOĞLU M. Ahmet, Medeni Hukuk Pratik Çalışmaları, Turhan Kitabevi, Ankara, 2018
• KIZILIRMAK Cansu Kaya, “Revised Rules of Turkish Code of Obligations on Formal Requirements of Contract of Surety” Annales de la Faculte de Droit d’Istanbul, Cilt 48, Sayı 65, s. 133-149
• KOCAMAN Arif, Türk Borçlar Kanunu’nun 603. Maddesi Üzerine Bir Değerlendirme-Kefalete İlişkin Hükümlerin Uygulama Alanı, Prof. Dr. M. İlhan Ulusan’a Armağan, Seçkin Kitabevi, Cilt 3, s.483-510
• KOCAMAN Arif, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 4/7/2001 Tarih ve E.2001/19-534, K.2001/583 Sayılı Kararı Üzerine Bir Değerlendirme- Kredi Kartı İlişkisinde Bankaya Karşı Verilen Kişisel Teminatın Hukuki Niteliği: Garanti mi; Kefalet mi? s.67-84
• KOSTAKOĞLU Cengiz, Son Değişikliği ile Bankalar Kanunu Şerhi, İstanbul, 2004
• OSER Hugo/ SCHÖNENBERGER Wilhelm, İsviçre Borçlar Kanunu Şerhi, Çeviren: SUNGURBEY, İsmet, Ankara, 1964
• ÖZEN Burak, Kefalet Sözleşmesi, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2014
• REİSOĞLU Seza, Garanti Mukavelesi, Ajans-Türk Matbaası, Ankara, 1963
• REİSOĞLU Seza, Türk Kefalet Hukuku, Ankara, 2013
• ŞAHAN Gökhan, Kefalet Sözleşmesinin Sona Ermesi, Ankara, 2009
• TANDOĞAN Haluk, Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, Cilt II, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2010
• von TUHR Andreas, Borçlar Hukuku Umumî Kısım, Cilt 1-2, Çeviren: Cevat EDEGE, Ankara, 1983
• YAVUZ Cevdet, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, İstanbul, 2016, Beta Yayıncılık
• ZEVKLİLER Aydın, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Ankara, 2004