6271 SAYILI CUMHURBAŞKANI SEÇİMİ KANUNU’NUN 11. MADDESİNİN SEÇİLME HAKKI YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2021, Cilt: 70 Sayı: 3, 925 - 956, 22.10.2021

İsmail Yüksel Erdal Şahin

https://doi.org/10.33629/auhfd.904954

Öz

2012 yılında kabul edilmiş olan 6271 sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu’nun 11. maddesi Cumhurbaşkanı adaylığının kesinleşmesi ile görevden ayrılmış sayılacak kişileri ve bu kişilerden hangilerinin seçilememeleri halinde görevlerine dönemeyeceklerini düzenlemektedir. Anayasa’nın 101. maddesinin sadece milletvekili seçilme yeterliliğine atıfta bulunması nedeniyle CBSK’nın 11. maddesinin görevden ayrılmayı düzenleyen 76. maddenin 3. fıkrasına dayanması mümkün değildir. Eğer bu fıkraya dayanıyor olsa bile fıkrada yer alan sınırlı sayıdaki listeyi fıkrayla çelişir biçimde genişletmiştir. 11. maddedeki sınırlandırmalar Anayasa’nın 67. maddesine dayanarak kanunla yapılmış olsa dahi, özel sınırlama sebeplerine dayanmaması, pratik uyuşum ilkesiyle açıklanamaması ve ölçülü olmaması nedeniyle Anayasa’ya aykırıdır. Göreve dönmeyi düzenleyen ikinci fıkra hükmü ise dar anlamda kamu görevlilerine dair hükümler içermekte, dar anlamda kamu görevlisi sayılmayan kişileri ise düzenlememektedir. Bu durumda dar anlamda kamu görevlisi olmayan kişilerin seçilememeleri durumunda görevlerine dönmesi gerekir. Hem sonraki tarihli hem de özel kanun olması nedeniyle diğer kanunlarda Cumhurbaşkanı adayı olup seçilemeyen kişilerin göreve dönmesini engelleyen hükümler 11. maddenin ikinci fıkrasıyla zımnen ilga edilmiştir. Ne var ki, Anayasa Mahkemesi ve Yüksek Seçim Kurulu’nun yerleşik içtihatları karşısında 11. maddeye karşı başvurulabilecek bir iç hukuk yolu bulunmamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Seçilme Hakkı, cumhurbaşkanı, kamu görevlisi, 6271 sayılı kanun

Evaluation of Article 11 of Act No. 6271 on Presidential Election in Respect to Right to Be Elected

Öz

Article 11 of the Act no.6271 on Presidential Election adopted in 2012 lists public servants which will be automatically resigned from their Office at the time of approval of their candidacy at presidential elections; and determines which of these can not be reinstated. Since article 101 of the Constitution does not refer to article 76 as a whole but instead to the first two paragraphs which regulate candidacy criteria for parliamentary elections, article 11 of act no.6271 cannot be based on the third paragraph. Even if the reference of article 101 is accepted to cover paragraph 3 of article 76, the list determined by the article 11 of act no.6271 contains persons that are not included in the numerus clasus list given therein. Article 11 cannot be justified by article 67 of the Constitution since there is not any specific reasons in article 67, it does not conform to the balancing test and it is unproportional. Second paragraph of the article 11 contains regulations on reinstatement of public servants in the narrowest sense but creates a legal lacuna for the rest of the list. We propose that persons that are not public servants in the narrow sense shall be reinstated.

Anahtar Kelimeler

Right to Stand for Election, President, Public Servant, Act no. 6271

Kaynakça

• Abdulhakimoğulları, E. ve Erdinç, B. (2015). Kamu Görevlilerinin Milletvekilliği Seçimlerine Katılmak Üzere Görevden Çekilmeleri ve Göreve Dönmeleri. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 19(4), 227-258.
• Akyılmaz, B., Sezginer, M. ve Kaya, C. (2020). Türk İdare Hukuku (12. Baskı). Ankara: Savaş Yayınevi.
• Araslı, O. (1972). Adaylık Kavramı ve Türkiye’de Milletvekili Adaylığı. Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları.
• Döner, A. (2009). Geçmişten Günümüze Kamu Görevlilerinin Adaylığı. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 58(4), 737-776.
• Dündar Sezer, T. (2014). 1982 Anayasasına Göre Özel Sınırlama Sebebi Bulunmayan Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırılması Sorunu ve Anayasa Mahkemesi Kararları. Anayasa Hukuku Dergisi, 3(5), 375-411.
• Emrah Oder, B. (2013). Anayasa Yargısında Temel Hak ve Özgürlüklerin Yorumu: Düzenleme Biçimleri, Kanıtlama ve Somutlaştırma Sorunları - 2001 Anayasa Değişiklikleri Sonrasına İlişkin Gözlemler. Kamu Hukuku Platformu Anayasa Hukukunda Yorum ve Norm Somutlaşması, 121-213, Ankara: Türkiye Barolar Birliği Yayınları.
• Gönenç, L. (2008). Türkiye’de Seçim Uyuşmazlıkları ve Çözüm Yolları. Ankara: Adalet Yayınevi.
• Gönenç, L. (2009). Yüksek Seçim Kurulunun Mahkeme Niteliği Üzerine Bir Değerlendirme. Mümtaz Soysal’a Armağan, Ankara: Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları, 281-292.
• Gözler, K. (2019). İdare Hukuku, C. II (3. Baskı). Bursa: Ekin Yayınevi.
• Günday, M. (2015). İdare Hukuku (10. Baskı). Ankara: İmaj Yayınevi.
• Kaya, C. (2004). Kamu Görevlilerinin Seçimlere Katılmak Üzere Görevden Çekilmesi ve Göreve Dönmesi, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 8(1-2), 273-290.
• Onar, E. (2008). 1982 Anayasasının 2007 yılında 5678 sayılı Kanunla Değiştirilmesi Süreci Üzerine Düşünceler. Ergun Özbudun’a Armağan, Cilt II, 487-547, Ankara: Yetkin Yayınları.
• Sağlam, F. (1982). Temel Hakların Sınırlanması ve Özü, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• Tahmazoğlu Uzeltürk, S. (2006). Türk Anayasa Mahkemesi Kararlarında Seçim Sistemleri. Anayasa Yargısı Dergisi, 23, 237-278.