Critical Stance Against Civil Society-State Duality and Theoretical Premises of It

Yıl 2022, Cilt: 71 Sayı: 3, 1297 - 1316, 20.10.2022

Emek Bayrak

https://doi.org/10.33629/auhfd.907262

Öz

Civil Society is an important concept in theoretical debates. The duality
of civil society and state is a duality that appeared with modernity. Various
meanings have been attributed to this duality during historical process. The
most explicit expression of this distinction is seen in writings of political
economists. Civil society sphere, as an economic category, is viewed as a
sphere independent from the state in which egoistic individuals maximizing
their benefits. Critical narratives against this duality are seen in Hegel’s and
Marx’s works. Despite being critical, Hegel’s narrative treats it as a partial
project. Hegel, who views civil society as a sphere of corruption, argues that
an intervention should be made against it. The actor that should intervene this
sphere is the highest resort of ethical life project – the state. However, Marx’s
project aims to overcome this duality radically. In Marx’s project, the
determinant is not the state, rather it is civil society. The state is a product of
class struggles within civil society. He comprehends this duality as a
dialectical relationship. Once one of this elements gets eliminated, the other
element also gets eliminated. The actor that will perform this is proletariat.
The meaning of overcoming this duality is the elimination of class structure,
the elimination of alienation and providing emancipation. And this, as a
holistic emancipation project, refers to democracy. In this work, Hegel’s and
Marx’s views toward this duality and contents of these views will be
elaborated. 

Anahtar Kelimeler

Civil Society, The State, Classical Political Economy, Hegel, Marx

Sivil Toplum-Devlet İkiliğine Yönelik Eleştirel Duruş ve Bunun Kuramsal Öncülleri

Öz

Sivil toplum, teorik tartışmaların önemli kavramlarından biridir. Sivil toplum ve devlet ikiliği, moderniteyle birlikte karşımıza çıkan bir ikiliktir. Tarihsel süreçte bu ikiliğe, farklı anlamlar yüklenmiştir. Bu ayrımın en belirgin ifadesi, klasik ekonomi politikçilerde görülür. Sivil toplum alanı, ekonomik bir kategori olarak, devletten bağımsız ve egoist bireylerin kendi çıkarlarını maksimize ettiği bir alan olarak görülür. Bu ikiliğe yönelik eleştirel anlatılar, Hegel’de ve Marx’ta görülür. Hegel’in anlatısı eleştirel olmakla birlikte; kısmi bir proje olarak kalır. Hegel, bir yozlaşma alanı olarak gördüğü sivil toplum alanına müdahale edilmesi gerektiğini savunur. Bu alana müdahale edecek aktör, etik yaşam projesinin en yüksek uğrağı olan devlettir. Marx’ın projesiyse; bu ikiliğin köktenci bir şekilde aşılmasını amaçlar. Marx’ta belirleyici olan devlet değil, sivil toplumdur. Devlet, sivil toplumdaki sınıf çatışmalarının bir ürünüdür. Marx bu ikiliği, diyalektik bir ilişki olarak kavrar. Bunlardan birinin ortadan kalkmasıyla, diğer öğe de ortadan kalkacaktır. Bunu gerçekleştirecek aktörse, proletaryadır. Bu ikiliğin aşılmasının anlamı; sınıfsal yapının ortadan kalkması, yabancılaşmanın aşılması ve özgürleşmedir. Ve bütüncül bir kurtuluş projesi olarak bu demokrasiye karşılık gelir. Çalışmada, Hegel’in ve Marx’ın bu ikiliğe yönelik eleştirel görüşlerine ve bu görüşlerin içeriğine yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler

Sivil Toplum ve Devlet, Hegel, Marx

Kaynakça

• KAYNAKÇA Anjum, Tanvir , “Historical Trajectory of the Development of the Concept of Civil Society in Europe: From Aristotle to
• Gramsci”, Journal of Political Studies, Vol. 1, Issue 2, 2010
• Avineri, Shlomo, Hegel’s Theory of the Modern State, Cambridge: Cambridge University Press., 1972
• Bartonek, Anders, “Abstract Labour Against Capitalism? Hegel’s Concept of Labour in Between Civil Society and the State”, Culture Unbound, Journal of Current Research,Volume:6, 2014
• Bayramoğlu, Sonay, “Küreselleşmenin Yeni Siyasal İktidar Modeli: Yönetişim”, Praksis Dergisi, S.7, 2002
• Chandhoke, Neera., State and Civil Society: Explorations in Political Theory, London: Sage, 1995
• Cohen, Jean L. Class and Civil Society: The Limits of Marxian Critical Theory, Amherst: University of Massachusetts Press, 1982
• Demir, Gökhan - Öztogay, Dünya Ahtem, Hegel ve Marx’ta Sivil Toplum, Doğu Batı, 2011
• Draper, Hal, Marx On Democratic Forms Of Government, Socialist Register, Vol.11, 1974
• Draper, Hal, Karl Marx’s Theory of Revolution, vol. I: “State and Bureaucracy,” New York: Monthly Review Press, 1977
• Ehrenberg, John, Civil Society: The Critical History of an Idea, New York: New York Univ. Press, 1999
• Femia, Joseph V., Marxism and Democracy, Clarendon Press-Oxford, 1993
• Funk, Nanette, “Socialism and Democracy”, Socialism and Democracy, 3:1, 1989
• Gül, Songül Sallan, Sosyal Devlet Bitti, Yaşasın Piyasa! Yeni Liberalizm ve Muhafazakarlık Kıskacında Refah Devleti, İstanbul: Etik Yayınları, 2004
• Halifeoğlu, Melek - Yetiş, Mehmet, Gramsci, Sivil Toplum-Devlet İkiliği ve Kuramsal Kökenler, Mülkiye Dergisi, 37(1), 2013
• Hegel, G.W.F., Hukuk Felsefesinin Prensipleri, 2.b., Çev: İstanbul: Sosyal Yayınları, 2004 Kaldor, Mary, “The idea of global civil society”, International Affairs 79, 3, 2003
• Goonewardena, Kanishka- Rankin, Katharine N., “The Desire Called Civil Society: A Contribution to the Critique of a
• Bourgeois Category”, Planning Theory, Vol 3(2), 2004
• Marx, Karl, Hegel’in Hukuk Felsefesinin Eleştirisi, Çev: Kenan Somer, 1.b., Ankara: Sol Yayınları, 1997
• Marx, Karl- Engels, F., Alman İdeolojisi, Feuerbach, Çev: Sevim Belli, 3.b., Ankara:Sol Yayınları, 1992
• Marx, Karl, Yahudi Sorunu, Çev: Niyazi Berkes, Ankara: Sol Yayınları, 1997
• Savran, Gülnur Acar, Sivil Toplum ve Ötesi Rousseau, Hegel, Marx, 3.b., İstanbul: Belge Yayınları, 2013
• Wood, Ellen Meiksins, “The Uses and Abuses of Civil Society”, Socialist Register, Eds. Ralph Miliband, Leo Panitch, John Saville, London: Merlin Press, 1990, Vol 26, 1990
• Yetiş, Mehmet, “Marx ve Sivil Toplum”, Praksis, Sayı:10, 2003