28 OCAK 1964 TARİHLİ EK PROTOKOL, 16 KASIM 1982 TARİHLİ PROTOKOL VE 12 ŞUBAT 2004 TARİHLİ PROTOKOL İLE DEĞİŞİKLİĞE UĞRAYAN 29 TEMMUZ 1960 TARİHLİ NÜKLEER ENERJİ ALANINDA ÜÇÜNCÜ TARAF SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN SÖZLEŞME (PARİS SÖZLEŞMESİ) – GÜNCEL GELİŞMELER VE ALTERNATİF BİR ÇEVİRİ İLE BİRLEŞTİRİLMİŞ SÖZLEŞME METNİ

Yıl 2022, Cilt: 71 Sayı: 4, 1589 - 1617, 19.12.2022

Çevirmen: Burcu Yardım

https://doi.org/10.33629/auhfd.1096919

Öz

Nükleer Enerji Alanında Üçüncü Taraf Sorumluluğuna İlişkin Sözleşme ya da kısaca Paris Sözleşmesi, nükleer zararlardan doğan hukukî sorumluluğa ilişkin maddi hukuk normlarını uyumlaştıran önemli düzenlemelerden biridir. 29.07.1960 tarihinde OECD Nükleer Enerji Ajansı’nın himayesinde kabul edilen ve Batı Avrupa ülkelerinin çoğu ile birlikte ülkemizin de taraf olduğu bu Sözleşme 1964, 1982 ve 2004 tarihli protokoller ile değişikliğe uğramıştır. Paris Sözleşmesine ilişkin en son ve en kapsamlı değişiklikleri içeren 2004 Protokolü, öngörülen onay sayısına ulaşması ile birlikte 01.01.2022 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Her ne kadar, 1960 tarihli Paris Sözleşmesi ve sonraki tarihlerde imzalanan protokolleri ülkemiz tarafından onaylanmasının ardından Türkçe çevirisi ile Resmî Gazete’de yayımlanmışsa da zaman içerisinde yapılan değişiklikler tek bir sözleşme metninden ayrılmaya ve günümüz itibariyle yürürlükte olan maddeler arasında ifade farklılığına yol açmıştır. İlaveten, Sözleşmenin ve protokollerinin resmî çevirisi birtakım eksiklikler ve hatalar da barındırmaktadır. Bu bağlamda, çalışma ile Paris Sözleşmesi için alternatif bir başvuru metni sağlanması amaçlanmaktadır. Çalışmanın ilk kısmında nükleer enerji alanında üçüncü taraf sorumluluğuna ilişkin güncel gelişmeler çerçevesinde çalışmanın gerekçeleri açıklanacak; ikinci kısmında ise, Paris Sözleşmesinin yürürlükteki maddelerinin İngilizce aslından dilimize çevirisi birleştirilmiş tek bir metin olarak sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Paris Sözleşmesi, Nükleer hadise, Nükleer zarar, Üçüncü taraf sorumluluğu

Convention on Third Party Liability in the Field of Nuclear Energy of 29 July 1960, as Amended by the Additional Protocol of 28 January 1964, by the Protocol of 16 November 1982, and by the Protocol of 12 February 2004 (Paris Convention) – Current Developments and Consolidated Convention Text with an Alternative Translation

Öz

The Convention on Third Party Liability in the Field of Nuclear Energy, or the Paris Convention in short, is one of the important instruments that harmonizes substantive rules on civil liability for nuclear damage. This Convention, which was adopted under the auspices of the OECD Nuclear Energy Agency on 29.07.1960 and to which our country is a party along with most of the Western European countries, has been amended by the protocols of 1964, 1982 and 2004. The 2004 Protocol, which introduces the most recent and comprehensive amendments to the Paris Convention, entered into force on 01.01.2022 with the anticipated number of ratifications. Although the Paris Convention of 1960 and its later amendments were ratified by our country and published in the Official Gazette with their Turkish translation, the amendments made over time led to a departure from a single text and differences in translation wording among the effective provisions as of today. Moreover, official translations of the Convention and its protocols contain some flaws and errors. To this end, this study aims to provide an alternative text for the Paris Convention. In the first part of the study, the motives will be explained within the framework of current developments regarding third party liability in the field of nuclear energy; and in the second part, a translation of the consolidated text of the Paris Convention will be provided.

Anahtar Kelimeler

Paris Convention, Nuclear incident, Nuclear damage, Third party liability

Kaynakça

• AYDOĞDU, Murat, Sivil Amaçlı Nükleer Santral İşletenin ve Nükleer Madde Taşıyanın Hukuki Sorumluluğu, 1. Bası, Adalet Yayınları, Ankara, 2009.
• BUSEKIST, Otto von, “A Bridge Between Two Conventions on Civil Liability for Nuclear Damage - the Joint Protocol Relating to the Application of the Vienna Convention and the Paris Convention”, Nuclear Law Bulletin, Cilt: 43, 1989, s. 10-39.
• GÜNEYSU, Gülin, “Nükleer Reaktörlerin Yol Açtığı Zararlardan Doğan Hukukî Sorumluluk”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C: 41 S: 1, 1990, s. 207-223.
• DESART, Ronald Dussart, “The Reform of the Paris Convention on Third Party Liability in the Field of Nuclear Energy and of the Brussels Supplementary Convention – An Overview of the Main Features of the Modernisation of Two Conventions”, International Nuclear Law in the Post-Chernobyl Period (A Joint Report by the Organization of Economic Cooperation and Development and International Atomic Energy Agency), 2006, s. 215-241.
• McRAE, Ben, “The Compensation Convention: Path to a Global Regime for Dealing with Legal Liability and Compensation for Nuclear Damage”, Nuclear Law Bulletin, Cilt: 61, 1998, s. 25-38.
• PELZER, Norbert, “Main Features of the Revised International Regime Governing Nuclear Liability – Progress and Standstill”, International Nuclear Law: History, Evolution and Outlook, Organization of Economic Cooperation and Development, Paris 2010, s. 355-386.
• SAYGIN, Hasan, “Büyük Nükleer Kazalar ve Nükleer Enerji Teknolojisinin Evriminde Doğurdukları Sonuçlar”, Nükleer Enerjiye Geçişte Türkiye Modeli, Ekonomi ve Dış Politika Araştırma Merkezi, 1. Baskı, İstanbul, Ekim 2011, s. 52-81.
• SCHWARTZ, Julia A., “International Nuclear Third Party Liability Law: The Response to Chernobyl”, International Nuclear Law in the Post-Chernobyl Period (A Joint Report by the Organization of Economic Cooperation and Development and International Atomic Energy Agency), 2006, s. 37-72.
• SCHWARTZ, Julia A., “Liability and Compensation for Third Party Damage Resulting From a Nuclear Incident”, International Nuclear Law: History, Evolution and Outlook, Organization of Economic Cooperation and Development, Paris 2010, s. 307-354.
• WOOD, William C., “Nuclear Liability After Three Mile Island”, The Journal of Risk and Insurance, Cilt: 48, Sayı: 3, Eylül 1981, s. 450-464.