SEÇİMLİK YARIŞMA KAVRAMI VE BUNA DUYULAN İHTİYAÇ ÜZERİNE

Yıl 2023, Cilt: 72 Sayı: 2, 881 - 947, 07.07.2023

Emir Göka

https://doi.org/10.33629/auhfd.1305999

Öz

Seçimlik yarışma, hak sahibinin, aralarından yalnızca birini kullanmak üzere birden fazla hakkının bulunduğu durumları, yani seçimlik hak çokluklarını ifade etmektedir. Alman öğretisindeki hakim görüş bunu hem hukuki yapısı hem de bazı sonuçları itibariyle seçimlik borç ve yetkiden ayırmakta, bağımsız bir kavram olarak ele almaktadır. Ancak bu kavramı, ifade ettiği durumlardaki sorunlara yeknesak çözümler sunamadığı sebebiyle eleştiren yazarlar olduğu gibi tamamen reddeden yazarlar da vardır. Bu tartışmalar henüz Türk ve İsviçre öğretisini etkilememiştir. Hatta burada seçimlik yarışma kavramına da oldukça az sayıda yazar tarafından yer verilmektedir. Fakat bu kavramı kullanmayan yazarlar da bununla ifade edilen durumları çoğunlukla seçimlik borç, yetki veya başka bir kavramla açıklamamakta, sadece hak sahibinin “seçimlik hakları” bulunduğundan söz etmektedir. Bu çalışmada önce Alman hukukunda seçimlik borç, yetki ve yarışma kavramları ele alınmış ve seçimlik yarışmayla ilgili tartışmalar açıklanmıştır. Sonrasında Türk ve İsviçre hukukunda aynı kavramlar incelenmiş, seçimlik yarışmanın bağımsız bir kavram olarak kabul edilmesi ihtiyacını arka planda bırakan sebeplere değinilmiş ve böyle bir kabulün isabetli olup olmadığı tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Seçimlik Yarışma, Seçimlik Borç, Seçimlik Yetki, Seçimlik Haklar, Seçim Hakkı

Kaynakça

• Antalya, Gökhan. Hukuk Teorisi ve Hukuk Metodolojisi, Cilt: II – Hukuk Metodolojisi. Ankara: Seçkin, 2021. (Kısaltma: Metodoloji)
• Aras, Aslı. “Seçimlik Borcun İfa ve İcrası.” Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 28, no. 3 (2020): 1111-1144. (Kısaltma: “Seçimlik Borç”)
• Atamer, Yeşim ve Ece Baş. “Avrupa Birliği Hukuku ile Karşılaştırmalı Olarak 6502 Sayılı Yeni Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Uyarınca Satım Sözleşmesinde Ayıptan Doğan Sorumluluk.” İstanbul Barosu Dergisi 88, Sayı 1 (2014): 19-60. (Kısaltma: “Ayıptan Doğan Sorumluluk”)
• Aydıncık, Şirin. “TBK m. 87.” İçinde İstanbul Şerhi, Türk Borçlar Kanunu, Cilt 2-3: Madde 83-206, 3. Baskı. İstanbul: Vedat, 2019. (Kısaltma: “TBK m. 87”)
• Bachmann, Gregor. “§ 241 BGB.” İçinde Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, Band 2, Schuldrecht – Allgemeiner Teil I, §§ 241-310 BGB, ed. Franz Jürgen Säcker et al., 9. Auflage. München: Beck, 2022. (Kısaltma: “§ 241 BGB”)
• Bachmann, Thomas. Die elektive Konkurrenz: Eine systematische Untersuchung der Gläubigerrechte bei Leistungsstörungen im BGB, CISG, in den PECL und im DCFR. Berlin: Duncker & Humblot, 2010. (Kısaltma: elektive Konkurrenz)
• Bittner, Claudia ve Sebastian Kolbe. “§ 262 BGB.” İçinde J. von Staudingers Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, Buch 2: Recht der Schuldverhältnisse: BGB §§ 255-304, Leistungsstörungsrecht 1, ed. Manfred Löwisch. Berlin: Sellier/de Gruyter, 2019. (Kısaltma: “§ 262 BGB”)
• Bittner, Claudia ve Sebastian Kolbe. “§ 263 BGB.” İçinde J. von Staudingers Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, Buch 2: Recht der Schuldverhältnisse: BGB §§ 255-304, Leistungsstörungsrecht 1, ed. Manfred Löwisch. Berlin: Sellier/de Gruyter, 2019. (Kısaltma: “§ 263 BGB”)
• Wiegand, Wolfgang. “Art. 107.” İçinde Basler Kommentar (BSK), Obligationenrecht I, Art. 1-529 OR, ed. Corinne Widmer Lüchinger, David Oser, 7. Auflage. Basel: Helbing Lichtenhahn, 2020. (Kısaltma: “Art. 107 OR”)
• Wiese, Volker. Alternativität in Schuldverhältnissen. Tübingen: Mohr Siebeck 2017. (Kısaltma: Alternativität)
• Wullschleger, Paola. “Art. 72.” İçinde Handkommentar zum Schweizer Privatrecht (CHK) Obligationenrecht – Allgemeine Bestimmungen: Art. 1-183 OR, 3. Auflage. Zürich: Schulthess, 2016. (Kısaltma: “Art. 72 OR”)
• Yavuz, Cevdet, Faruk Acar ve Burak Özen. Türk Borçlar Hukuku, Özel Hükümler, Birinci Cilt, 11. Baskı. İstanbul: Beta, 2022. (Kısaltma: Borçlar Özel C. 1)
• Zemp, Daniel. Materiellrechtliche Anspruchskonkurrenz und zivilprozessuale Zuständigkeit nach Schweizer Recht unter Berücksichtigung der deutschen Rechtslage. Basel: Helbing Lichtenhahn, 2018. (Kısaltma: Anspruchskonkurrenz)
• Ziegler, Karl-Heinz. “Die Wertlosigkeit der allgemeinen Regeln des BGB über die sog. Wahlschuld (§§ 262-265 BGB).” Archiv für die civilistische Praxis 171, no. 3 (1971): 193-217. (Kısaltma: “Wahlschuld”)