HIRSIZLIK SUÇUNDA KORUNAN HUKUKİ DEĞERİN, SUÇUN KONUSUNUN, FAİLİN VE MAĞDURUN TESPİTİ

Yıl 2023, Cilt: 72 Sayı: 3, 1275 - 1322, 26.10.2023

Elif Ergüne

https://doi.org/10.33629/auhfd.1337411

Öz

Hırsızlık suçu, zilyedinin rızası olmadan başkasına ait taşınır bir malı, kişinin kendisine veya başkasına bir yarar sağlamak maksadıyla bulunduğu yerden alması ile gerçekleşmektedir. Bu suç ile korunan hukuki değerin ne olduğu konusunda farklı görüşler mevcuttur. Korunan hukuki değerin doğru tespiti suçun konusunun, failin ve mağdurun tespitinde de büyük önem arz etmektedir. Hırsızlık suçu ile korunan hukuki değerin, zilyetlik veya mülkiyet yahut hem zilyetlik hem de mülkiyet olduğu ileri sürülmektedir. Çalışmada tartışmalı hususlara değinerek hırsızlık suçunda korunan hukuki değer ile ilgili değerlendirmelerden sonra suçun konusuna ilişkin tespitlere yer verilmiştir. Suçun konusu, kısaca başkasına ait taşınır maldır. Mal kavramına nelerin dahil olduğu hususu da yine tartışmalı olmakla birlikte maddi bir değer taşımayıp, sadece manevi değeri olan şeylerin de bu kapsamda ele alınıp alınmayacağı konusunda farklı görüşler mevcuttur. Suçun konusuna dair açıklamaların ardından suçun maddi unsurlarından fail ve mağdur incelenmiştir. Çalışma, doktrindeki tartışmalar ile Yargıtay kararlarından yararlanarak derinleştirilmiş ve Alman hukukundaki benzer düzenlemelere değinerek tamamlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hırsızlık, Korunan Hukuki Değer, Suçun Konusu, Fail, Mağdur

Kaynakça

• Ağbaba, Fatih. Tüm Yönleriyle Hırsızlık Suçu. Ankara: Bilge Yay., 2022.
• Akalın, Adnan. İslam Ceza Hukukunda Hırsızlık Suçu ve Çalınan Mal ile İlgı̇lı̇ İhtı̇laflar. Ankara Ünı̇versı̇tesı̇ Sosyal Bı̇lı̇mler Enstı̇tüsü Temel İslam Bı̇lı̇mlerı̇ (İslam Hukuku) Anabı̇lı̇m Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Ankara: 2006.
• Akipek, Jale G. ve Turgut Akıntürk. Eşya Hukuku. İstanbul: Beta Yay., 2009.
• Artuç, Mustafa. Malvarlığına Karşı Suçlar. Ankara: Kartal Yay., 2007.
• Artuk, M. Emin, Ahmet Gökcen, M. Emin Alşahin ve Kerim Çakır. Ceza Hukuku Özel Hükümler. Ankara: Adalet Yay., 2022.
• Bakıcı, Sedat ve Gürsel Yalvaç. 5237 sayılı Yasa Kapsamında Ceza Hukuku Özel Hükümler. Ankara: Adalet Yay., 2008.
• Balcı, Fidan ve Seyithan Öztürk. Hırsızlık, Karşılıksız Yararlanma ve Yağma Suçları. Ankara: Adalet Yay., 2017.
• Bekar, Elif. Objektif Cezalandırılabilme Koşulları ve Bu Koşullar Bağlamında Türk Ceza Kanunu’nda Yer Alan Suçlar. İstanbul: On İki Levha Yay., 2017.
• Binici, Murat. 5237 sayılı TCK’da Hırsızlık Suçu. Bı̇lecı̇k Ünı̇versı̇tesı̇ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lı̇sans Tezı̇. Bilecik: 2010.
• Bosch, Nikolaus. Schönke/Schröder StGB Kommentar, München: C. H. Beck Press, 2019.
• Centel, Nur, Hamide Zafer ve Özlem Çakmut. Kişilere Karşı İşlenen Suçlar. İstanbul: Beta Yay., 2021.
• Çağlayan, M. Muhtar. En Son Değişiklikleri İle Birlikte Gerekçeli, Açıklamalı ve İçtihatlı Türk Ceza Kanunu. Ankara: Yetkin Yay., 1970.
• Dalgıç, Numan. Türk Ceza Kanunu’nda Bir Nitelikli Hal Olarak Suçun “Bir Hukuki İlişkiye Dayanan Alacağın Tahsili Amacıyla” İşlenmesi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 2022.
• Donay, Süheyl. Türk Ceza Kanunu Şerhi. İstanbul: Beta Yay., 2007.
• Dölling, Dieter, Gunnar Duttge, Stefan König and Dieter Rössner, Nomos Kommentar. Baden-Baden: Nomos Press, 2022.
• Dönmezer, Sulhi. Kişilere ve Mala Karşı Cürümler. İstanbul: Beta, 1995.
• Dursun, Selman. “Emniyeti Suistimal Suçu.” İÜHFM, C.LVII, S.1-2 (1999): 7-8.
• Ediş, Ege. Hırsızlık Suçu. Ankara: Yetkin Yay., 2021.
• Eisele, Jörg. Strafrecht Besonderer Teil II. Stuttgart: Kohlhammer Press, 2021.
• Eker, Hüseyin. Hırsızlık Suçları. Ankara: Adalet Yay., 2014.
• Ekinci, Mustafa ve Sinan Esen. Açıklamalı ve İçtihatlı Sahtecilik, Hırsızlık, Gasp, Dolandırıcılık, Emniyeti Suistimal, Bilişim Alanında Suçlar ile Müşterek Hükümler, Ankara: Adalet Yay., 2003.
• Erem, Faruk. TCK Şerhi Özel Hükümler. Ankara: Seçkin Yay., 1993.
• Erem, Faruk ve Nevzat Toroslu. Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler. Ankara: Sevinç Matbaacılık, 1978.
• Erem, Faruk, Ahmet Danışman ve Mehmet Emin Artuk. Ümanist Doktrin Açısından Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Seçkin Yay., 1997.
• Ergüne, Mehmet Serkan. Taşınır Mülkiyeti. İstanbul: On İki Levha Yay., 2017.
• Fischer, Thomas. Strafgesetzbuch. München: C. H. Beck Press, 2022.
• Gökcan, Hasan Tahsin ve Mustafa Artuç: Türk Ceza Kanunu Şerhi. Ankara, Adalet Yay., 2021.
• Gökcen, Ahmet, Selim Erdin ve Büşra Şenerdoğan. “Hırsızlık Suçu (m.141).” Malvarlığına Karşı Suçlar (m.141-169). Ankara: Adalet Yay., 2018.
• Gönül, Aykut. Hırsızlık Suçu. Yalova Ünı̇versı̇tesı̇ Sosyal Bı̇lı̇mler Enstı̇tüsü, Kamu Hukuku, Yüksek Lisans Tezi. Yalova, 2019.
• Gözübüyük, Abdullah Pulat. Alman, Fransız, İsviçre ve İtalyan Ceza Kanunları ile Mukayeseli Türk Ceza Kanunu Açıklaması. Ankara: Kazancı Yay., 1981.
• Gündüz, Remzi. Türk Ceza Kanununda Malvarlığına Karşı Suçlar. Ankara: Bilge Yay., 2017.
• Hafızoğulları, Zeki ve Muharrem Özen. “Hırsızlık.” GÜHFD, C.XII, S.1-2 (2008): 775-776.
• Hafızoğulları, Zeki ve Muharrem Özen. Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, Kişilere Karşı Suçlar. Ankara: Us-a Yay., 2010.
• Heger, Martin. Lackner/Kühl/Heger StGB Kommentar. München: C. H. Beck, 2023,
• Hilgendorf, Eric and Brian Valerius. Strafrecht Besonderer Teil II. München: C. H. Beck Press, 2021.
• Kamışlı, Gani. Yargıtay Kararları Çerçevesinde Hırsızlık Suçu. Ankara: Seçkin Yay., 2017.
• Kılıç, Ahmet. “5237 sayılı Türk Ceza Kanunu m. 142/2-a’daki Kişinin Ölümüne İlişkin Nitelikli Halin Değerlendirilmesi.” Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C.26, S.1 (2020): 147.
• Kindhäuser, Urs and Martin Böse. Strafrecht Besonderer Teil II. Baden-Baden: Nomos Press, 2021.
• Koca, Mahmut. Yağma Cürümleri. Ankara: Seçkin Yay., 2003.
• Koca, Mahmut ve İlhan Üzülmez. Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler. Ankara: Adalet Yay., 2022.
• Koç, Orçun. Hırsızlık Suçu. Çankaya Ünı̇versı̇tesı̇ Sosyal Bı̇lı̇mler Enstı̇tüsü, Kamu Hukuku Anabı̇lı̇m Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Ankara, 2019.
• Kökçam, Emine Sümeyye. Türk Ceza Hukuku ile Mukayeselı̇ Olarak İslam Hukukunda Hırsızlık Suçu. İnönü Ünı̇versı̇tesı̇ Sosyal Bı̇lı̇mler Enstı̇tüsü Kamu Hukuku Anabı̇lı̇m Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Malatya, 2018.
• Krey, Volker, Uwe Hellmann and Manfred Heinrich. Strafrecht Besonderer Teil, Stuttgart: Kohlhammer Press, 2021.
• Malkoç, İsmail. 5237 Sayılı Yeni Türk Ceza Kanunu (Madde 82-149). Ankara: Sözkesen Yay., 2013.
• Nacak, Mehmet. Hırsızlık Suçu. Dokuz Eylül Ünı̇versı̇tesı̇ Sosyal Bı̇lı̇mler Enstı̇tüsü, Kamu Hukuku Anabı̇lı̇m Dalı Kamu Hukuku, Yüksek Lı̇sans Tezı̇. İzmir, 2013.
• Nomer, Haluk Nami ve Mehmet Serkan Ergüne. Eşya Hukuku. İstanbul: On İki Levha Yay., 2022.
• Noyan, Erdal. Hırsızlık Suçları. Ankara: Adalet Yay., 2007.
• Oğuzman M. Kemal, Özer Seliçi ve Saibe Oktay Özdemir. Eşya Hukuku. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2022.
• Onuş, Abdulhamid. Eklenti Kavramı ve Buna Bağlanan Hukuki Sonuçlar. İstanbul: On İki Levha Yay., 2018.
• Önder, Ayhan. Şahıslara ve Mala Karşı Cürümler ve Bilişim Alanında Suçlar. İstanbul: Filiz Yay., 1994.
• Özbek, Veli Özer. Yeni Türk Ceza Kanununun Anlamı. Ankara: Seçkin Yay., 2008.
• Özbek, Veli Özer, Koray Doğan ve Pınar Bacaksız. Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler. Ankara: Seçkin Yay., 2020.
• Özen, Mustafa. Ceza Hukuku Özel Hükümler. Ankara: Adalet Yay., 2021.
• Özgenç, İzzet. Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Seçkin Yay., 2021.
• Özütürk, Necat. Türk Ceza Kanunu Şerhi ve Tatbikatı. İstanbul: Filiz Yay., 1970.
• Parlar, Ali ve Selda Kutluata. Uygulamada Hırsızlık Suçları. Ankara: Bilge Yay., 2018.
• Rengier, Rudolf. Strafrecht Besonderer Teil I. München: C. H. Beck Press, 2022.
• Salkaya, Didem, Hırsızlık Suçu, Marmara Ünı̇versı̇tesı̇ Sosyal Bı̇lı̇mler Enstı̇tüsü, Hukuk Ana Bı̇lı̇m Dalı Kamu Hukuku Bölümü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2010.
• Sarıtaş, Erkan. Suç İşlemek Amacıyla Örgütlenme Suçları (TCK m. 220-221). İstanbul: On İki Levha, 2018.
• Sayar, Filiz. Hırsızlık Suçu ve Yenı̇ Türk Ceza Kanunu, Dokuz Eylül Ünı̇versı̇tesı̇ Sosyal Bı̇lı̇mler Enstı̇tüsü, Kamu Hukuku Ana Bı̇lı̇m Dalı Kamu Hukuku, Yüksek Lı̇sans Tezı̇. İzmir, 2008.
• Schmitz, Roland. Münchener Kommentar Strafgesetzbuch (MüKoStGB). München: C. H. Beck Press, 2021.
• Serozan, Rona. Eşya Hukuku I. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2014.
• Sirmen, Lale. Eşya Hukuku. Ankara: Yetkin Yay., 2022.
• Soyaslan, Doğan. Ceza Hukuku Özel Hükümler. Ankara: Yetkin Yay., 2020.
• Spendel, Günter. Strafgesetzbuch Leipziger Kommentar (StGB LK). Berlin: De Gruyter Recht Press, 2005. Şen, Ersan. “Hırsızlık Suçları.” Ankara Barosu Dergisi, (2012/3) 326, 327.
• Şensoy, Naci. Basit Hırsızlık ve Çeşitli Mevsuf Hırsızlıklar. İstanbul: Nazir Akbasan Yay., 1963.
• Şeyhanlıoğlu, Mustafa Emrah. Hırsızlık Suçu. Ankara Ünı̇versı̇tesı̇ Sosyal Bı̇lı̇mler Enstı̇tüsü, Kamu Hukuku (Ceza Hukuku) Anabı̇lı̇m Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Ankara, 2010.
• Taşdemir, Kubilay ve Ramazan Özkepir. Hırsızlık Suçları. Ankara: Adil Yay., 1997. Taylar, Banu. Türk Ceza Kanunu’nda Hırsızlık Suçu. Dokuz Eylül Ünı̇versı̇tesı̇ Sosyal Bı̇lı̇mler Enstı̇tüsü Kamu Hukuku Anabı̇lı̇m Dalı, Yüksek Lı̇sans Tezı̇. İzmir, 2010.
• Tezcan, Durmuş, Mustafa Ruhan Erdem ve R. Murat Önok. Ceza Özel Hukuku. Ankara: Seçkin, 2020.
• Toroslu, Nevzat ve Haluk Toroslu. Ceza Hukuku Özel Kısım. Ankara: Savaş, 2021.
• Türkdoğru, Serkan. 5237 Sayılı TCK’da Hırsızlık Suçunun, Elde veya Üstte Taşınan Eşyayı Çekı̇p Almak Suretı̇yle Ya Da Özel Becerı̇yle İşlenmesı̇. Marmara Ünı̇versı̇tesı̇ Sosyal Bı̇lı̇mler Enstı̇tüsü, Hukuk Ana Bı̇lı̇m Dalı Kamu Hukuku Bı̇lı̇m Dalı, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul, 2008.
• Uçar, Abdullah. Nı̇telı̇klı̇ Hırsızlık Suçlarına İlı̇şkı̇n Yargıtay Kararlarının Değerlendı̇rı̇lmesı̇. Polı̇s Akademı̇sı̇ Güvenlı̇k Bı̇lı̇mlerı̇ Enstı̇tüsü Ceza Adaletı̇ Anabı̇lı̇m Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Ankara, 2015.
• Uğurlu, İbrahim Halil. Hırsızlık Suçu. Ankara: Adalet Yay., 2010.
• Ünver, Yener. Ceza Hukukuyla Korunması Amaçlanan Hukuksal Değer. Ankara: Seçkin Yay., 2003.
• Wittig, Petra. Beck’scher Online Kommentar zum StGB (BeckOK StGB). 2023.
• Yaşar, Osman, Hasan Tahsin Gökcan ve Mustafa Artuç. Türk Ceza Kanunu. Ankara: Adalet, 2014.
• Yazıcıoğlu, Yılmaz. “Hırsızlık Suçunun Malvarlığına Karşı İşlenen Bazı Benzer Suçlardan Ayrımı.” Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan, MÜHFD, C.19, S.2 (2013) 773.
• Yenidünya, Ahmet Caner. Yargıtay Kararları Işığında Hırsızlık Suçu (TCK md. 141-147). Ankara: Adalet, 2013.
• Yıldız, Ali Kemal. “Hırsızlık Suçu”, Özel Ceza Hukuku. İstanbul: On İki Levha Yay., 2018.
• Yurtcan, Erdener. Yargıtay Kararları Işığında Malvarlığına Karşı Suçlar. İstanbul: Beta, 2008.
• Zafer, Hamide. Ceza Hukuku Genel Hükümler. İstanbul: Beta, 2021.