ULUSLARARASI KIZILHAÇ KOMİTESİ'NİN ULUSLARARASI İNSANCIL ÖRF VE ADET HUKUKU KURALLARININ TÜRKÇE'YE YENİDEN YORUMU (ÇEVİRİSİ)

Yıl 2023, Cilt: 72 Sayı: 3, 1109 - 1139, 26.10.2023

Erkan Akdoğan

https://doi.org/10.33629/auhfd.1352765

Öz

Uluslararası Kızılhaç Komitesi’nin uluslararası insancıl hukukun örf ve adet hukuku kurallarının neler olduğunu ve kuralların gerekçelerini açıklayan çalışması, bunlara paralel olarak, yayınlandığı günden bu yana hem hukukun ne olduğunu bildiren hem de yerine göre hukukun nasıl gelişebileceğine işaret eden benzersiz bir işlev görüyor. Bu benzersiz işleve karşılık olarak çalışmanın parçası olan Kuralların, aralarında Türkçesinin de bulunduğu farklı dillere çevrildiğini görüyoruz. Bu yazıda, Kuralların Türkçe çevirilerinde genel uluslararası hukuka, uluslararası insancıl hukuka ve Komite’ye yönelik olarak yaklaşımımız doğrultusunda, zaman içinde karşılaştığımız kusurları elden geldiğince gidermeye ve anılan çevirileri telif etmeye yönelik çabamızın ürünü olarak Kuralların yeniden yorumunu sunuyoruz. En aşağıda satırlarını okuyacağınız Türkçe’ye yeniden yorum (çeviri); bu çabamızın ürünü olarak, Türkiye’de nitelik ve nicelik olarak artış gösteren uluslararası hukuk ve uluslararası insancıl hukuk doktrinine katkı sağlamak amacı taşıyor. Buna bağlı olarak, aşağıda önce, benimsediğimiz yaklaşım somutlaştırılacak; ardından, izlediğimiz yöntemi ve yöntemin somut sonuçları ve son olarak da Kuralların Türkçe’ye yeniden yorum (çeviri) metni paylaşılacaktır.

Anahtar Kelimeler

genel uluslararası hukuk, uluslararası insancıl hukuk, uluslararası örf ve adet hukuku, Uluslararası Kızılhaç Komitesi, uluslararası hukukta yorum ve çeviri

Reinterpretation (Translation) of the Customary Rules of International Humanitarian Law by the International Committee of the Red Cross to Turkish

Öz

The Customary International Humanitarian Law Study of the International Committee of the Red Cross that provides both what customary international humanitarian law is and what its justifications are, is vested with a unique function in parallel, which entails both informing what law is and pointing at how it may progress, as the case may be. In correlation to this unique function, it is observed that Rules within the Study are translated to different languages, including but not limited to Turkish. In this piece, the author presents yet another full text of the Rules, reinterpreted from the perspective of his approach to general international law, international humanitarian law and the ICRC, in order to correct errors encountered throughout the time, and to synthesize the mentioned Turkish translations, as far as possible. The text produced below represents the culmination of the efforts of the author, and purports to contribute to the ever-growing literature, in quality and in quantity, on international legal and international humanitarian law scholarship in Turkey. Connectedly, it is purported, first, to concretize our approach, then, to delineate the method adopted and its concrete results, and finally, to share the full text of the reinterpretation of the Rules.

Anahtar Kelimeler

general international law, international humanitarian law, customary international law, International Committee of the Red Cross, translation and interpretation in international law

Kaynakça

• Batur Yamaner, Melike, Öktem, A. Emre, Kurtdarcan, Bleda, ve Uzun, Mehmet C., editörler. 12 Ağustos 1949 Cenevre Sözleşmeleri ve Ek Protokolleri. İstanbul: Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi, ICRC, [2009].
• Bellinger III, John, and Haynes, William J. “Letter.” ILM 46 (2007): 511-531
• Bugnion, François. “Le droit de la Croix-Rouge.” Revue internationale de la Croix-Rouge 77 (1995): 535-566.
• Gündüz, Aslan. Milletlerarası Hukuk. Editör Reşat Volkan Günel. İstanbul: Beta, 2013.
• Henckaerts, Jean-Marie. “Response.” ILM 46 (2007): 957-968.
• Henckaerts, Jean-Marie. “Study on customary international humanitarian law: A contribution to the understanding and respect for the rule of law in armed conflict.” International Review of the Red Cross 87 (2005): 175-212.
• Henckaerts, Jean-Marie. Uluslararası İnsancıl Hukukta Örf Adet Hukuku İncelemesi. <https://www.icrc.org/en/doc/assets/files/other/tur-irrc_857_henckaerts.pdf> (30.08.2023).
• Henckaerts, Jean-Marie and Doswald-Beck, Louise. Customary International Humanitarian Law, Volume I: Rules. Cambridge: ICRC, Cambridge University Press, 2005.
• Henckaerts, Jean-Marie and Doswald-Beck, Louise. Customary International Humanitarian Law, Vol. II: Practice, Part 1, Part 2. Cambridge: ICRC, Cambridge University Press, 2005.
• Henckaerts, Jean-Marie and Doswald-Beck, Louise. Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf-Adet) Hukuku, Cilt I: Kurallar. Çevirenler A. Emre Öktem, Melike Batur Yamaner, Dolunay Özbek, Bleda R. Kurtdarcan, Mehmet Cengiz Uzun, Abdullah Kaya. İstanbul: Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi, 2005.
• ICRC. Customary IHL Database. <https://ihl-databases.icrc.org/en/customary-ihl> (30.08.2023).
• ICRC. Study on customary international humanitarian law: all language versions of the summary article and list of rules. <https://www.icrc.org/en/doc/resources/documents/misc/customary-law-translations.htm> (30.08.2023).
• ICRC. Practice. <https://ihl-databases.icrc.org/en/customary-ihl/v2> (30.08.2023).
• ILC. Report of the International Law Commission on the work of its thirty-fourth session (3 May – 23 July 1982). UN Doc. A/37/10.
• ILC. Report of the International Law Commission on the work of its twenty-fourth session (2 May – 7 July 1972). UN Doc. A/8710/Rev.1.
• Meray, Seha L. Devletler Hukukuna Giriş, Cilt I, 3. Bası. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, 1968
• Milanovic, Marko, and Sivakumaran, Sandesh. “Assessing the authority of the ICRC Customary IHL Study: How does IHL develop?.” International Review of the Red Cross 104 (2022): 1856-1897.
• Pazarcı, Hüseyin. Uluslararası Hukuk Dersleri, 3. Kitap, 4. Bası. Ankara: Turhan Kitabevi, 2005.
• Prosecutor v. Simic et al., Case No. IT-95-9-PT, Ex Parte Confidential Decision on the Prosecution’s Motion under Rule 73 for a Ruling concerning the Testimony of a Witness (Int’l Crim. Trib. for the Former Yugoslavia, July 27, 1999).
• Shany, Yuval. “Sources and the Enforcement of International Law: What Norms Do International Law-Enforcement Bodies Actually Invoke?.” In The Oxford Handbook of the Sources of International Law, edited by Samantha Besson, and Jean d’Aspremont, 789-811. Oxford: Oxford University Press, 2017.
• T.C. Genelkurmay Başkanlığı. Silahlı Çatışma Hukuku ile İlgili Uluslararası Hukuk Metinleri, Cilt I. Ankara: Genelkurmay Basımevi, 2010.
• T.C. Genelkurmay Başkanlığı. Silahlı Çatışma Hukuku ile İlgili Uluslararası Hukuk Metinleri, Cilt II. Ankara: Genelkurmay Basımevi, 2010.
• Türk Hukuk Kurumu. Türk Hukuk Lugatı, 4. Baskı. Ankara: Başbakanlık Basımevi, 1998.
• Türk Kızılay Derneği. Kızılay ve Kızılhaç’ın Milletlerarası Kaynakları: Sözleşmeler-Tüzükler-Kararlar. Ankara: Türk Kızılay Derneği, 1964.
• US Department of State Office of the Legal Adviser. Digest of US Practice in International Law. Edited by Sally J. Cummins. Washington DC, Oxford: International Law Institute, Oxford University Press, 2006.
• Wilmshurst, Elizabeth, and Breau, Susan, eds. Perspectives on the ICR Study on Customary International Humanitarian Law. Cambridge, New York NY: BIICL, Chatham House, Cambridge University Press, 2007.