The Limits and Effects of the Sanctions Imposed on the Subjects of International Law

Yıl 2024, Cilt: 73 Sayı: 1, 535 - 554, 22.04.2024

Ayşe Füsun Arsava

https://doi.org/10.33629/auhfd.1324376

Öz

Uluslararası Hukuk Sujelerine Uygulanan Yaptırımların Sınırları ve Etkileri

Öz

Yaptırımlar modern diplomasinin ayrılmaz bir parçası olarak görülmekle beraber Uluslararası Hukuk’ta yeterince ele alınmış bir konu değildir. Yaptırımlar hukuki dayanak ve sınırları itibarı ile oldukça heterojen karakterlidir. Uluslararası politikanın ayrılmaz bir parçası olan yaptırımlar uluslararası politikanın yürütülmesinde öngörülen amaca erişmeyi temin eden bir araç olarak değerlendirilse de etkinliği bakımından tartışılmaktadır. Bugün çok sayıda devletin ve uluslararası örgütün değişik nedenlerle yaptırım uyguladığı görülmektedir. Uluslararası Hukukta yaptırım olarak alınan önlemler çeşitlilik göstermektedir. Bu çerçevede anlaşma hükümlerine istinat eden yaptırımlar ve uluslararası teamül hukukuna istinat eden yaptırımlar arasında ayrım yapılmaktadır. Yaptırımların Uluslararası Hukuk ihlâllerine reaksiyon olarak ilân edilmesi nedeni ile bu bağlamda uluslararası sorumluluk kuralları esas alınmaktadır. Uluslararası ilişkilerde ancak Uluslararası Hukuk ihlâllerinden etkilenmeyen devletler ve uluslararası örgütler de sık şekilde yaptırım ilân etmektedir. Yaptırımların etkinliği yaptırım uygulanan devletin tutumunda değişikliğe yol açıp açmadığına göre değerlendirilmektedir. Yaptırımların etkisi somut ekonomik, siyasi, konjonktürel koşullara bağlıdır. Bu çerçevede yaptırımların, yaptırım muhatabı olmayan bireyler üzerinde doğurduğu etkinin ve bumerang etkinin de gözardı edilmemesi gerekmektedir. Makalede uluslararası ilişkilerde yaptırım kavramı, yaptırımın Uluslararası Hukuk’taki dayanağı, sınırları, Uluslararası Hukuk süjelerine ve kişilere yönelik yaptırımlar arasındaki farklar, (targeted sanctions) yaptırım mağdurları ve yaptırımların etkisi ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yaptırım, Karşı Önlem, Targeted Sanctions, Devletlerin Uluslararası Sorumluluğu Anlaşması Tasarısı, Ülke dışında yargı yetkisi kullanılması

Kaynakça

• Ahmad, Talmiz. “The Gulf Region,” The Oxford Handbook of Indian Foreign Policy, editör David M.Malone, C.Raja Mohan ve Srinath Raghavan, Oxford: University Press, 2015
• Aust, Anthoney. Handbook of International Law (2.baskı). Cambridge: University Press, 2010
• Austin, John, Lectures on Jurisprudence, or, The Philosophy of positive Law. New York: Henry Holt and Company, 1875
• Bishop, Joseph W. “Judicial Construction of the Trading with the Enemy Act.” Harvard Law Review, Cilt 62, No.5 (1949), 721-759
• Bhala, Raj. “National Security and International Trade Law: What the GATT says and What the United States does” University of Pennsylvania Journal of International Law, Cilt 19 (1998), 263-317
• Blum, Gabriella. “The Crime and Punishment of States.” The Yale Journal of Int’l Law, Cilt 38 (2013), 57-121
• Borschberg, Peter. Hugo Grotius, The Portuguese, and Free Trade in the East Indies. Singapore: NUS Press, 2011
• Crawford, James. The International Law Commission’s Articles on State Responsibility: Introduction, Text and Commentaries. Cambridge: University Press, 2002
• Crawford, James. “The Relationship between Sanctions and Countermeasures.” United States Sanctions and International Law, editör Vera Gowlland-Debbas, (Cilt 1), Leiden/Hollanda: Brill/Nijhoff, 2001
• Crawford, James. Brownlie’s Principles of Public International Law. (8.baskı), Oxford: University Press, 2012
• Crawford, James, Alain Pellet, Simon Olleson ve Kate Parlett. The Law of International Responsibility Oxford: University Press, 2010
• Doxey, Margaret. “Reflections on the Sanctions decade and beyond.” International Journal, Cilt 64, No.2 (2009), 539-549
• Dörr, Oliver ve Randelzhofer, Albrecht. “Purposes and Principles, Art.2(4),” The Charter of the United Nations: A Commentary, (Cilt I, 3.baskı), editör Bruno Simma, Daniel-Erasmus Khan, Georg Nolte ve Andreas Paulus Oxford: University Press, 2012
• Farrall, Jeremy Matam. United Nations Sanction and International Law. Cambridge: University Press 2008
• Kunz, Josef L. “Sanctions in International Law,” American Journal of International Law, Cilt 54, Sayı 2 (1960), 324-347
• Olechowski, Thomas. “Biographie eines Rechtswissenschaftlers,” Hans Kelsen, eine politikwissenschaftliche Einführung, editör Tamara Ehs, Baden-Baden: Nomos Verlag, 2009
• Rathbone, Meredith. Peter Jeydel ve Amy Lentz. “Sanctions, Sanctions Everywhere: Forging A Path Through Complex Transnational Sanctions Laws,” Georgetown Journal of International Law, Cilt 44, Sayı 4 (2013), 1055-1126
• Reilly, James. “China’s Unilateral Sanctions,” The Washington Quarterly, Cilt 35, Sayı 4 (2012), 121-133
• Reisman, Michael W. “When Are Economic Sanctions Effective? Selected Theorems and Corollaries,” ILSA Journal of International and Comparative Law, Cilt 2 (1995), 587-594
• Tramhel, Jeanette M.E. “Helms-Burton Invites’a Closer Look at Counter-Measures,” George Washington Journal of International Law and Economics, Cilt 30 (1997), 317
• Trebilcock, Michael, Robert Howse ve Antonia Eliason. The Regulation of International Trade (4.baskı). Londra: Routeledge, 2012
• Tsagourias, Nicholas ve White, Nigel D. Collective Security: Theory, Law and Practice. Cambridge: University Press, 2013