Bozma Kararından Sonra Islaha İlişkin Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi Kararları ile 7251 Sayılı Kanunla HMK'da Yapılan Değişiklik Çerçevesinde İstinafta Islah ve Talep Sonucunun Artırılması Sorunu

Yıl 2024, Cilt: 73 Sayı: 1, 1 - 49, 22.04.2024

Tolga Akkaya

https://doi.org/10.33629/auhfd.1365837

Öz

7251 sayılı Kanunla HMK m. 177’ye eklenen ikinci fıkrayla, kanun yolu incelemesinden sonra dosyanın tekrar ilk derece mahkemesine gönderilmesi halinde ıslaha izin veren yeni bir düzenleme yapılmıştır. Buna göre, temyiz incelemesi sonucunda Yargıtay’ın bozma kararından veya istinaf incelemesi sonucunda bölge adliye mahkemesinin kaldırma kararından sonra dosya ilk derece mahkemesine gönderildiğinde, tahkikata ilişkin bir işlem yapılması hâlinde tahkikat sona erinceye kadar da ıslah yapılabilir. Bu düzenleme uyarınca Yargıtay’ın bozmadan sonra ıslah yapılamayacağına ilişkin içtihadı birleştirme kararının etkisi sona ermiştir. Konuya ilişkin bir başka güncel gelişme ise Anayasa Mahkemesi’nin bireysel başvuru dosyasında, ıslah talebinin tahkikata devam edilmesine rağmen bozma kararından sonra ıslah yapılamayacağı gerekçesiyle reddedilmesi nedeniyle mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiği iddialarına ilişkin olarak hak ihlali kararı vermiş olmasıdır. Bu çalışmada, mevzuatta ve uygulamada güncel gelişmeler dikkate alınarak, bozma kararından sonra dosyanın tahkikat yapılmak üzere bölge adliye mahkemesine gönderilmesi veya ilk derece mahkemesi kararının istinaf edilmesi üzerine, dosyanın bölge adliye mahkemesinin elinde olması halinde ıslaha izin verilmesinin mümkün olup olmadığı konusu incelenmiştir. Ayrıca olması gereken hukuk bakımından ıslaha gerek olmaksızın talep sonucunun artırılmasına izin verilmesinin mümkün olup olmadığı tartışılmıştır.

Bozma Kararından Sonra Islaha

Anahtar Kelimeler

İstinaf, Islah, Talep sonucunun artırılması, Anayasa, Mahkemeye Erişim Hakkı, Bozmadan sonra ıslah

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum bulunmamaktadır.

Kaynakça

• Akil, Cenk ve Elif Irmak Büyük. “Yargı Kararları Işığında Bozmadan Sonra Islaha Gidilip Gidilemeyeceği Üzerine Düşünceler.” Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 21, 3 (2017): 3-34.
• Akkaya, Tolga. Medeni Usûl Hukukunda İstinaf. Ankara: Yetkin, 2009.
• Aktepe Artık, Sezin. Medeni Usûl Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı. Ankara: Seçkin, 2014.
• Aras, Aslı. “Yargıtay Kararları ve Doktrin Görüşleri Işığında Islahın Zaman Sınırı.” Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 12, 153-154 (2017): 9-30.
• Aslan, Kudret. Medeni Usûl Hukukunda Davanın Geri Alınması. Ankara: Yetkin, 2016.
• Atalı, Murat, İbrahim Ermenek ve Ersin Erdoğan. Medeni Usûl Hukuku. 5. Baskı. Ankara: Yetkin, 2022.
• Atalı, Murat. “Usûlî Müktesep Hak Kavramı ve Bozma Kararının Bağlayıcılığı.” Yargıtay Dergisi 44, 3 (2018): 457-502.
• Atalı, Murat. Medenî Usûl Hukukunda Aleyhe Bozma Yasağı. Ankara: Yetkin, 2014.
• Aykutalp, Aslı. İstinaf Yargılamasında Yapılamayacak Taraf Usûl İşlemleri. İstanbul: On İki Levha, 2021.
• Bardakcı, Mehmet. “Hukuk Muhakemesi Kanunu ile Karşılaştırmalı Olarak Tam Yargı Davalarında Dava Dilekçesinde Talep Edilen Miktarın Artırılması.” Medeni Usûl ve İcra İflâs Hukuku Dergisi 12, 35 (2016): 637-678.
• Becker-Eberhard, Ekkehard. İçinde Münchener Kommentar zur Zivilprozessordnung mit Gerichtsverfassungsgesetz und Nebengesetzen, Band 1, ed. Thomas Rauscher and Wolfgang Krüger, §§ 253–271. München: C.H. Beck, 2020.
• Bolayır, Nur. “Usûl İşlemlerinde Sakatlıklar ve Bunların Düzeltilmesi.” Medenî Usûl ve İcra - İflâs Hukuku Dergisi 12, 34 (2016): 289-334.
• Brunner, Alexander, Dominik Gasser ve Ivo Schwander. Schweizerische Zivilprozessordnung. Zürich: Dike Verlag, 2016.
• Budak, Ali Cem ve Varol Karaaslan. “7251 Sayılı Kanunla Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler.” İstanbul Barosu Dergisi 95, 5 (2020): 15- 50.
• Budak, Ali Cem ve Varol Karaaslan. Medenî Usûl Hukuku. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2022.
• Meriç, Nedim. Medeni Yargılama Hukukunda Tasarruf İlkesi. Ankara: Yetkin, 2011. Musielak, Hans-Joachim, ve Wolfgang Voit. Zivilprozessordnung Kommentar. München: Franz Vahlen 2023.
• Özekes, Muhammet, ve Uğur Bulut. “Kısmî ve Belirsiz Alacak Taleplerinde Islah Sorunu (Bir HGK Kararı Işığında İnceleme).” Medenî Usûl ve İcra - İflâs Hukuku Dergisi 13, 38 (2017): 685-717.
• Özekes, Muhammet. “Kanun Yolları.” İçinde Pekcanıtez Usûl-Medeni Usûl Hukuku C. III, editör Hakan Pekcanıtez, Muhammet Özekes, Mine Akkan, Hülya Taşkorkmaz, 2150-2346. İstanbul: On İki Levha, 2017.
• Pekcanıtez, Hakan, Oğuz Atalay ve Muhammet Özekes. “Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin (2020) Değerlendirilmesi.” Lexpera Blog, https://blog.lexpera.com.tr/hmk-ilebazi-kanunlarda-degisiklik-yapilmasina-dair-kanun-teklifinin-2020- degerlendirilmesi/, Erişim tarihi: 8.7.2023.
• Postacıoğlu, İlhan. Medeni Usûl Hukuku Dersleri. İstanbul: Sulhi Garan, 1975.
• Rechberger Walter H., ve Daphne Ariane Simotta. Grundriss des österreichischen Zivilprozessrecht. Wien: Manzsche Verlag, 2010.
• Rüzgaresen, Cumhur. Medeni Muhakeme Hukukunda Usûl Ekonomisi İlkesi. Ankara: Yetkin, 2013.
• Simil, Cemil. Belirsiz Alacak Davası. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2013.
• Sutter-Somm, Thomas, ve Benedikt Seiler. Handkommentar zur Schweizerischen Zivilprozessordnung. Zürich: Schultess Verlag, 2021.
• Tutumlu, Mehmet Akif. “Bozma ve Kaldırma Kararlarından Sonra Islahın Yapılma Şartları (7251 Sayılı Kanun Değişikliği).” Terazi Hukuk Dergisi 15, 170 (2020): 2140-2144.
• Tutumlu, Mehmet Akif. “İstinaf Aşamasında ve Sonrasında (Kaldırma Kararından Sonra) Islah ve Artırım Taleplerinin Geçerli Olup Olmadığı.” Terazi Hukuk Dergisi 15, 166 (2020): 1292-1297.
• Uzunpınar Tüfek, Aybüke. “Kısmi Davada Islah.” Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 9, 2 (2021): 523-555.
• Üstündağ, Saim. İddia ve Müdafaanın Değiştirilmesi Yasağı. İstanbul: Cezaevi Matbaası 1967.
• Wöstmann, Heinz. İçinde Zivilprozessordnung, ed. Ingo Saenger, §§ 511–541. BadenBaden: Nomos 2021.