Musiki Eserlerin Telif Hakkına Dayalı Menkul Kıymetleştirme ve Bowie Tahvilleri Örneği

Yıl 2024, Cilt: 73 Sayı: 2, 1329 - 1360, 07.08.2024

Büşra Gül Karaca

https://doi.org/10.33629/auhfd.1450065

Öz

Musiki eserlerin borç işlemlerinde teminat olarak kullanılması sayesinde eser sahipleri kredi elde etme imkânına kavuşabilmekte ve finansman gerektiren projelerin hayata geçirilmesi mümkün olmaktadır. Ancak musiki eserlerin teminat olarak kullanılması, fikri hakkın doğasından kaynaklanan sebepler, değerleme sorunları ve geleneksel teminat hukukunun maddi varlıklara göre düzenlenmiş olması sebepleriyle zordur. Bununla birlikte musiki eserlerin finansal öneminin giderek anlaşılması, onların varlığa dayalı menkul kıymetleştirme uygulamasında finansal bir varlık olarak değerlendirilmesini gündeme getirmiştir. Bu yöntemin ilk ve en çarpıcı örneğini “Bowie tahvilleri” adıyla bilinen tahviller oluşturmaktadır. Bowie tahvilleri ile ilk kez 1997 yılında musiki eserlerin telif hakları, menkul kıymetleştirme işlemine konu olmuştur. Ünlü İngiliz şarkıcı David Bowie, yirmi beş albümünden gelecekte elde edeceği telif alacaklarına dayalı olarak yapılan varlığa dayalı menkul kıymetleştirme sayesinde elli beş milyon dolar elde etmiştir. Bowie tahvilleri müzik endüstrisinde telif haklarının yenilikçi bir şekilde finanse edilebileceği gösteren etkileyici bir örnek olmuştur. Ancak telif haklarına dayalı menkul kıymetleştirme hala varlığa dayalı menkul kıymetleştirmelerin küçük bir yüzdesini oluşturmaktadır. Bunun sebepleri arasında fikri hakların değerlemesine yönelik sorunlar, fikri haklara özgü risk faktörlerinin nakit akışını tahmin etmeyi zorlaştırması ve müzik sektörünün hassas yapısı yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Musiki eser, teminat, menkul kıymetleştirme, David Bowie, Bowie Tahvilleri

Kaynakça

• Adıgüzel, Burak. Sermaye Piyasası Hukuku. Ankara: Adalet Yayınevi, 2022.
• Alekseev, Innokenty Y. "Securitization of Intellectual Property." Yüksek Lisans Tezi, Stanford Law School, 2002.
• Arbek, Ömer. Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesi. Ankara: Yetkin Yayınları, 2005.
• Atay, Erhan ve Meryem İnci Gülen. "Aktife Dayalı Menkul Kıymetler: Türkiye ve Dünya Uygulaması." Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 21, no. 1 (2019): 107-123.
• Ayiter, Nuşin. Hukukta Fikir ve Sanat Ürünleri. Ankara: Sevinç Matbaası, 1981.
• Borod, Ronald S. "An Update on Intellectual Property Securitization." The Journal of Structured Finance 10, no. 4 (2005): 65-72.
• Boydaş Hazar, Hülya ve Nurgün Komşuoğlu Yılmaz. "Bir Finansal Araç Olarak Menkul Kıymetleştirme ve Muhasebesi." Maliye ve Finans Yazıları 111, (2019): 319-340.
• Chen, Hewson. "Don't Sell Out, Sell Bonds: The Pullman Group's Securitization of the Music Industry-An Interview with David Pullman." Vanderbilt Journal of Entertainment Law & Practice 2, no. 2 (2000): 161-169.
• Chu, Nicole. "Bowie Bonds: A Key to Unlocking, the Wealth of Intellectual Property." Hastings Communications and Entertainment Law Journal 21, no. 2 (1998): 469-499. Doğru, Halil. Menkul Kıymetleştirme & Mortgage, Genel ve Hukuki Esaslar. İstanbul: Doğru Hukuk Yayınları, 2007.
• Dreier, Thomas ve Gernot Schulze. Kommentar zum Urheberrechtsgesetz. München: C. H. Beck, 2022.
• Eisbruck, Jay H. "Blockbuster or Flop? The History and Evolution of Film Receivables Securitization, 1995-2005." Journal of Structured Finance 11, no. 3 (2005): 11-16.
• Erel, Şafak. Türk Fikir ve Sanat Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları, 2009.
• Fairfax, Lisa M. "When you Wish upon a Star: Explaining the Cautious Growth of Royalty-Backed Securitization." Columbia Business Law Review, no. 3 (1999): 441-488.
• Gabala Jr, John M. "Intellectual Alchemy: Securitization of Intellectual Property as an Innovative Form of Alternative Financing." John Marshall Review of Intellectual Property Law 3, no. 2 (2004): 307-330.
• Peukert, Alexander. Urheberrecht und verwandte Schutzrechte. München: C.H. Beck, 2023.
• S&P Global. "ABS Frontiers: Music Royalty Securitizations Are Getting The Band Back Together." erişim tarihi: 2 Mart 2024. https://www.spglobal.com/ratings/en/research/articles/240220-abs-frontiers-music-royalty-securitizations-are-getting-the-band-back-together-13003585.
• Schack, Haimo. Urheber-und Urhebervertragsrecht. Tübingen: Mohr Siebeck, 2021. Schwarcz, Steven L. "The Alchemy of Asset Securitization." Stanford Journal of Law, Business & Finance 1, no. 1 (1994): 133-154.
• SFA Research Corner. "Music Royalty ABS-Remastered for Streaming and Beyond." erişim tarihi: 2 Mart 2024. https://structuredfinance.org/wp-content/uploads/2019/06/SFA-Research-Corner_-Music-Royalty-ABS-%E2%80%94-Remastered-for-Streaming-and-Beyond-3.pdf.
• Solomon, Dov ve Miriam Bitton. "Intellectual Property Securitization." Cardozo Arts & Entertainment Law Journal 33, no. 1 (2015): 125-180.
• Sweeney, Grace. "Patent-Backed Securization for Innovation and Economic Growth in the Life Sciences: A Proposal for Incremental Securities Law Reform." Canadian Journal of Law and Technology 11, no. 2 (2013): 283-333.
• Sylva, Jennifer Burke. "Bowie Bonds Sold for Far More Than a Song: The Securitization of Intellectual Property As a Super-Charged Vehicle for High Technology Financing." Santa Clara Computer and High-Technology Law Journal 15, no. 1 (1999): 195-230.
• Taylor, Ruth L., Rudy Becerra, Patricia Stuart ve Spencer A. Case. "Securitization of Brand Names: Basic Concepts and Its Use in Practice." Journal of Brand Management 17, no. 1 (2009): 62-83.
• Tekinalp, Ünal. Fikri Mülkiyet Hukuku. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2012.
• Turan, Gökçen. Menkul Kıymetleştirme ve Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler. İstanbul: XII Levha Yayınları, 2012.
• University of Exeter. "Who's Who in Bowie Bonds." erişim tarihi: 2 Mart 2024. https://projects.exeter.ac.uk/RDavies/arian/bowiebonds.html.
• Vatansever, Nursen. "Varlığa Dayalı Menkul Kıymet Uygulaması." Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1, no. 1 (2000): 259-274.
• Wandtke, Artur-Axel ve Winfried Bullinger. Praxiskommentar Urheberrecht. München: C. H. Beck, 2022.
• Yüzbaşıoğlu, Nuray. "Kaynak Sağlama Aracı Olarak Menkul Kıymetleştirme ve Türkiye'deki Son Gelişmeler." Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 5, no. 9 (2020): 114-132.