Öz
The German Act on Limited Liability Companies (GmbHG) has influenced a number of countries, especially Switzerland and Turkey, in establishing a legal basis for limited liability companies. While the resignation/exclusion of a partner are closely addressed in the Turkish Commercial Code and the Swiss Code of Obligations, the GmbHG does not contain any provisions on the said topics. Yet, there has long been a consensus in German practice and doctrine that it is possible for a partner to resign and be excluded.
There are significant differences between the German practice and the Turkish-Swiss legislation and doctrine with regard to the provisions and consequences of the resignation/exclusion decision and the effect of financial settlement payment on the partnership status. According to the long-accepted approach in Germany, the exclusion of the partner from a limited liability company is subject to the payment of the financial settlement. This approach has been criticized as it leads to ambiguity regarding the termination of the partnership status. In line with the criticism, this approach has been abandoned by the recent decision of the Federal Court. The Court held that the exclusion of the partner is independent of the financial settlement payment. Federal Court also stated that the partners should be liable for the unpaid financial settlement and that an exclusion shall be rejected if it is clear that the assets of the company are insufficient to cover the financial settlement.
Anahtar Kelimeler
Limited liability company financial settlement liability of the partners exclusion german law
Kaynakça
- Adıgüzel, Burak ve Özlem İlbasmış Hızlısoy. “Limited Şirkette Haklı Sebeple Fesih ve Haklı Sebeple Çıkma Davaları Arasındaki İlişki.” İçinde Beykent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Sempozyumu II ve Makaleler - Yargıtay 11. Hukuk Dairesi Başkanı Merhum Mehmet Kılıç'a Armağan, Ed. Tekin Memiş, Özge Selin Şener ve Bahar Şimşek, 183-218. İstanbul: On İki Levha, 2020. (Kısaltma: “Fesih ve Çıkma”)
- Aker, Halit. “Anonim ve Limited Şirketlerde Ortaklık Sıfatının Sona Ermesi ve Özellikle Haklı Sebeple Fesih Davasına İlişkin Bazı Değerlendirmeler.” BATİDER 32, sayı 1 (2016): 63-150. (Kısaltma: “Fesih”)
- Akkale Çelebi, R. Gülmisal. Limited Şirkette Ortakların Bağlılık Yükümlülüğü. Ankara: Seçkin, 2022.
- Altmeppen, Holger. Gesetz betreffend die Gesellschaften mit beschränkter Haftung. 11. Auflage. München: C.H. Beck, 2023. (Kısaltma: GmbHG)
- Anacker, Justus. Der Schutz des Abfindungsinteresses des zwangsweise ausscheidenden GmbH-Gesellschafters. Baden-Baden: Nomos, 2016. (Kısaltma: Abfindungsinteresse)
- Balz, Gerhard K. Die Beendigung der Mitgliedschaft in der GmbH. Berlin: Duncker& Humblot, 1984. (Kısaltma: Beendigung)
- Baştuğ, İrfan. Limited Şirkette Ortağın Çıkması ve Çıkarılması. İzmir: Ege Üniversitesi Matbaası, 1966. (Kısaltma: Çıkma ve Çıkarılma)
- Böhm, Wolf-Amelung. Die Sicherung der Abfindung beim Ausscheiden aus der GmbH. Frankfurt: Peter Lang, 2016. (Kısaltma: Abfindung)
- Cenkci, Esra. “Çıkan ya da Çıkarılan Limited Ortağına Ayrılma Akçesinin Ödenmesi (TTK m. 642).” Ankara Barosu Dergisi 76, sayı 4 (2019): 1-50. (Kısaltma: “Ayrılma Akçesi”)
- Conradi, Philipp. “Wann ist der Ausschluss aus der GmbH wirksam?” Neue Zeitschrift Für Gesellschaftsrecht, no. 34 (2021): 1546-1551. (Kısaltma: “Ausschluss”)
- Çamoğlu, Ersin. Limited Ortaklıklar Hukukunun Temel İlkeleri. İstanbul: Vedat, 2020. (Kısaltma: Limited Ortaklıklar)
- Çağlar, Hayrettin. “Sermaye Şirketlerinde Çıkma/Çıkarma Kararının Uygulanmasında Karşılaşılan Bazı Sorunlar.” İçinde Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu – XXXV, ed. İbrahim Bektaş, Yasin Barış Özelçi, 85-100. Ankara: BTHAE, 2022.
- Demirayak, Ezgi Başak. “Limited Şirketlerde Ortakların Şirkete Karşı Bağlılık Yükümlülüğü.” Ankara Barosu Dergisi 76, sayı 3 (2018): 23-54.
Alman Federal Mahkemesi’nin Limited Şirketten Çıkarılma ve Ayrılma Akçesi Ödenmesine İlişkin 11.07.2023 Tarihli ve II ZR 116/21 Sayılı Kararının İncelenmesi
Öz
Alman Limited Şirketler Kanunu (GmbHG) limited şirketlerin kanuni temelinin oluşturulmasında İsviçre ve dolayısıyla Türkiye başta olmak üzere birçok ülkeye örnek teşkil etmiştir. Bununla birlikte, bir ortağın şirketten çıkması veya çıkarılması Türk Ticaret Kanunu ve mehaz İsviçre Borçlar Kanunu’nda ayrıntılı olarak düzenlenirken GmbHG’de bu hususlara için açık bir hüküm bulunmamaktadır. Öte yandan, limited şirket ortağının şirketten çıkması ve çıkarılmasının mümkün olduğu konusunda uzun yıllardır Alman içtihat ve öğretisinde görüş birliği bulunmaktadır.
Çıkma çıkarılma kararının hüküm ve sonuçları ile ayrılma akçesinin ödenmesinin ortaklık sıfatının sona ermesine etkisi bakımından içtihat ve öğretinin etkisiyle şekillenen Alman uygulaması ile Türk-İsviçre mevzuatı ve öğretisi arasında önemli farklılıklar bulunmaktadır. Almanya’da uzun yıllardır kabul gören görüşe göre, ortağın şirketten çıkarılması ayrılma akçesinin ödenmesine bağlıdır. Ayrılma akçesi ödenene kadar ortaklık sıfatının sona ermez. Bu yaklaşım, ortaklık sıfatının sona ermesi yönünden belirsizliklere yol açtığı gerekçesiyle eleştirilmiştir. Bu yaklaşım, eleştiriler doğrultusunda Federal Mahkemenin yakın tarihte verdiği kararı ile terk edilmiş ve bu kararda ortağın şirketten çıkarılmasının ayrılma akçesinin ödenmesinden bağımsız olduğuna hükmedilmiştir. Ayrıca Federal Mahkeme, ortakların ayrılma akçesinin ödenmeyen kısmından esas sermaye payları oranında sorumlu olmaları gerektiğini ve şirket malvarlığının ayrılma akçesini karşılamaya yetmeyeceğinin açık olması durumunda çıkarılma kararı alınamayacağını belirtmiştir.
Anahtar Kelimeler
Limited şirket çıkarılma ayrılma akçesi ortakların sorumluluğu Alman hukuku.
Kaynakça
- Adıgüzel, Burak ve Özlem İlbasmış Hızlısoy. “Limited Şirkette Haklı Sebeple Fesih ve Haklı Sebeple Çıkma Davaları Arasındaki İlişki.” İçinde Beykent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Sempozyumu II ve Makaleler - Yargıtay 11. Hukuk Dairesi Başkanı Merhum Mehmet Kılıç'a Armağan, Ed. Tekin Memiş, Özge Selin Şener ve Bahar Şimşek, 183-218. İstanbul: On İki Levha, 2020. (Kısaltma: “Fesih ve Çıkma”)
- Aker, Halit. “Anonim ve Limited Şirketlerde Ortaklık Sıfatının Sona Ermesi ve Özellikle Haklı Sebeple Fesih Davasına İlişkin Bazı Değerlendirmeler.” BATİDER 32, sayı 1 (2016): 63-150. (Kısaltma: “Fesih”)
- Akkale Çelebi, R. Gülmisal. Limited Şirkette Ortakların Bağlılık Yükümlülüğü. Ankara: Seçkin, 2022.
- Altmeppen, Holger. Gesetz betreffend die Gesellschaften mit beschränkter Haftung. 11. Auflage. München: C.H. Beck, 2023. (Kısaltma: GmbHG)
- Anacker, Justus. Der Schutz des Abfindungsinteresses des zwangsweise ausscheidenden GmbH-Gesellschafters. Baden-Baden: Nomos, 2016. (Kısaltma: Abfindungsinteresse)
- Balz, Gerhard K. Die Beendigung der Mitgliedschaft in der GmbH. Berlin: Duncker& Humblot, 1984. (Kısaltma: Beendigung)
- Baştuğ, İrfan. Limited Şirkette Ortağın Çıkması ve Çıkarılması. İzmir: Ege Üniversitesi Matbaası, 1966. (Kısaltma: Çıkma ve Çıkarılma)
- Böhm, Wolf-Amelung. Die Sicherung der Abfindung beim Ausscheiden aus der GmbH. Frankfurt: Peter Lang, 2016. (Kısaltma: Abfindung)
- Cenkci, Esra. “Çıkan ya da Çıkarılan Limited Ortağına Ayrılma Akçesinin Ödenmesi (TTK m. 642).” Ankara Barosu Dergisi 76, sayı 4 (2019): 1-50. (Kısaltma: “Ayrılma Akçesi”)
- Conradi, Philipp. “Wann ist der Ausschluss aus der GmbH wirksam?” Neue Zeitschrift Für Gesellschaftsrecht, no. 34 (2021): 1546-1551. (Kısaltma: “Ausschluss”)
- Çamoğlu, Ersin. Limited Ortaklıklar Hukukunun Temel İlkeleri. İstanbul: Vedat, 2020. (Kısaltma: Limited Ortaklıklar)
- Çağlar, Hayrettin. “Sermaye Şirketlerinde Çıkma/Çıkarma Kararının Uygulanmasında Karşılaşılan Bazı Sorunlar.” İçinde Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu – XXXV, ed. İbrahim Bektaş, Yasin Barış Özelçi, 85-100. Ankara: BTHAE, 2022.
- Demirayak, Ezgi Başak. “Limited Şirketlerde Ortakların Şirkete Karşı Bağlılık Yükümlülüğü.” Ankara Barosu Dergisi 76, sayı 3 (2018): 23-54.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Hukuk Teorisi, İçtihat ve Hukuki Yorum, Hukuk (Diğer) |
| Bölüm | Karar İncelemesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 11 Mart 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 11 Haziran 2024 |
| Kabul Tarihi | 20 Kasım 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 73 Sayı: 4 |
