PREVENTION OF PUBLIC DUTY

Yıl 2024, Cilt: 73 Sayı: 4, 2379 - 2402, 11.03.2025

Murat Aybars Tunca

https://doi.org/10.33629/auhfd.1524268

Öz

The Turkish Penal Code (TPC), under Article 265 of Law No. 5237, defines the crime that punishes the use of force or threats that prevent public servants from performing their duties. This crime can occur through the use of physical force (force) against a public servant or by threatening to harm the servant or their relatives (threat), thereby instilling fear. Although the former TPC No. 765 regulates this offence, only prevention of duty is punishable under Law No. 5237. With TPC No. 5237, passive acts of resistance are no longer considered a crime. The base penalty for the offence is imprisonment from six months to three years, with increased penalties for certain circumstances, which are the qualified form of the crime. The victims of the crime are the public servants and the public administration, and anyone can be the perpetrator. Qualified forms of the crime include committing the crime against judicial officers, through disguise or by multiple individuals, being committed with weapons, or taking advantage of criminal organizations' scariness. Special appearance forms of the crime include attempts and participation, and provisions on concurrence can also apply. The widespread occurrence of threatening statements aimed at preventing a public servant from carrying out their duties, together with the different rulings of the Court of Cassation on such statements, highlight the relevance and timeliness of this issue in criminal law.

Anahtar Kelimeler

Resistance, Public Servant, Public Administration, Force, Threat

GÖREVİ YAPTIRMAMAK İÇİN DİRENME SUÇU

Öz

Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 5237 sayılı yasasının 265. maddesi, kamu görevlisinin görevini yapmasını engellemek amacıyla cebir veya tehdit kullanılmasını cezalandırmaktadır. Bu suç, kamu görevlisine karşı fiziksel güç kullanılması (cebir) veya ona veya yakınlarına zarar verme tehdidi ile korkutma (tehdit) şeklinde gerçekleşebilir. 765 sayılı eski TCK'da düzenlemesi bulunmakla birlikte, 5237 sayılı yasada sadece görevin engellenmesi cezalandırılmaktadır. 5237 sayılı TCK ile pasif direnme fiilleri artık suç olarak kabul edilmemektedir. Suçun temel cezası altı aydan üç yıla kadar hapis cezasıdır ve nitelikli hallerde ceza artırımı öngörülmüştür. Suçun mağduru kamu görevlisi ve kamu idaresidir, fail ise herkes olabilir. Nitelikli haller, yargı görevi yapanlara karşı işlenmesi, tanınmayacak hale gelerek veya birden fazla kişi tarafından işlenmesi, silahla veya suç örgütlerinin korkutuculuğundan yararlanarak işlenmesi şeklinde düzenlenmiştir. Görevi yaptırmamak için direnme suçuna teşebbüs ve iştirak mümkündür, içtima hükümleri de uygulanabilir. Kamu görevlisinin görevini yapmasını engellemeye yönelik tehdit söylemlerinin yaygınlığı ve benzer söylemlere ilişkin Yargıtay’ın farklı yöndeki kararları çalışma konusunun ceza hukukundaki güncelliğinin önemli göstergelerindendir.

Anahtar Kelimeler

Direnme, Kamu Görevlisi, Kamu İdaresi, Cebir, Tehdit

Kaynakça

• Arslan, Çetin. "Memura Aktif Mukavemet Suçu ve Bazı Suçlarla İçtimai Sorunu." Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 51, no. 2 (2002): 35-78.
• Arslantürk, Mustafa. Zimmet, İrtikap, Rüşvet ile Görevi Kötüye Kullanma, Direnme, Görevli ve Görev Suçları. Ankara: Seçkin Yayınları, 2021.
• Artuk, M. Emin, Ahmet Gökcen, M. Emin Alşahin ve Ü. Kerim Çakır. Ceza Hukuku Özel Hükümler, Ankara: Adalet Yayınevi, 2022.
• Baş, Eylem. Ceza Hukukunda Fail ve Mağdur, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Cüni, Sinan. "Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu." İstanbul Barosu Dergisi 92, no. 3 (Mayıs-Haziran 2018): 239-46.
• Dönmezer, Sulhi. Ceza Hukuku Özel Kısım: Kişilere ve Mala Karşı Cürümler, İstanbul: Sulhi Garan Matbaası, 1981.
• Gültekin, Enes. Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu (TCK m.265), Ankara: Adalet Yayınevi, 2020.
• Hafızoğulları, Zeki ve Ezgi Aygün Eşitli. Kamu Görevlisinin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı Suçlar, Ankara: Us-A Yayıncılık, 2014.
• Hafızoğulları, Zeki ve Muharrem Özen. Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara: Us-A Yayıncılık, 2016.
• Hafızoğulları, Zeki ve Muharrem Özen. Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler Millete ve Devlete Karşı Suçlar, Ankara: Us-A Yayıncılık, 2016.
• Kangal, Zeynel Temel. "Görevi Yaptırmamak İçin Direnme." İçinde Prof. Dr. Feridun Yenisey’e Armağan, Ed. Ayşe Nuhoğlu, 491-542. İstanbul: Beta Yayınları, 2014.
• Katoğlu, Tuğrul. “Ceza Hukukunda Biçim ve İçerik”, Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 10, no. 1 (2022), 135-45.
• Katoğlu, Tuğrul. “Ceza Hukukunda Suçun Mağduru Kavramının Sınırları”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 61, no. 2 (2012), 657-94.
• Keklik, Ramazan. "Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu." Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 19, no. 4 (2015): 259-95.
• Keyman, Selahattin. “Cürmi Fiilin Yapısal Unsuru Olarak Hareket”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 40, no. 1 (1988), 121-71.
• Koca, Mahmut ve İlhan Üzülmez. Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, Ankara: Adalet Yayınevi, 2020.
• Orhan, Uğur. Suçun Maddi Konusu, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2023.