A Scholarly Letter Written to Burdur by İsmail Hakkı İzmirli

Yıl 2022, , 1061 - 1074, 30.11.2022

Bünyamin Erul

https://doi.org/10.33227/auifd.1203366

Öz

In this study, a letter from İzmirli İsmail Hakkı (1869-1946) in the archive of Mehmed Said Hatiboğlu has been published. The letter dated 29.6.1939 was written to two students of Mehmet Re’fet Efendi (1879-1945). It is understood from the writings of Izmirli’s that Mehmet Re’fet Efendi requested the translation of the “ribā” part of Ibn Ḥazm’s (d. 456/1064) al-Muḥallā from him. While İsmail Hakkı stated that he could not fulfill this request due to his occupations, he evaluated Ibn Ḥazm’s criticisms of Abū Ḥanīfa (d. 150/767) and Hanafīs in his letter. In this study, the letter, has been published and annoted the verses, hadith and sources.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Re’fet Efendi, İzmirli İsmail Hakkı, Ibn Ḥazm, Abū Ḥanīfa, al-Muḥallā, İsmail Hakkı İzmirli, Mehmet Re’fet Efendi, İbn Ḥazm, el-Muḥallā, Ebū Ḥanīfe

İsmail Hakkı İzmirli’nin Burdur’a Yazdığı İlmî Bir Mektup

Öz

Bu yazıda İzmirli İsmail Hakkı’nın (1869-1946) Mehmed Said Hatiboğlu arşivinde bulunan bir mektubu neşredilmiştir. 29.6.1939 tarihli mektup Burdur Müftüsü Mehmet Re’fet Efendi’nin (1879-1945) iki talebesine hitaben kaleme alınmıştır. İzmirli’nin yazdıklarından, Mehmet Re’fet Efendi’nin kendisinden İbn Ḥazm’ın (ö. 456/1064) el-Muḥallā isimli eserinin ribā bahsinin tercümesini talep ettiği anlaşılmaktadır. İsmail Hakkı, meşguliyeti dolayısıyla bu isteği yerine getiremeyeceğini ifade etmekle birlikte mektubunda İbn Ḥazm’ın Ebū Ḥanīfe’ye (ö. 150/767) ve Hanefīlere yönelttiği eleştirileri değerlendirmiştir. Bu çalışmada bir reddiye hüviyetinde olan mektup, atıf yapılan ayet, hadis ve kaynaklar tahric edilerek yayınlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İsmail Hakkı İzmirli, Mehmet Re’fet Efendi, İbn Ḥazm, el-Muḥallā, Ebū Ḥanīfe

Kaynakça

• Aykut, Ayhan. “İslâm-Türk Ansiklopedisi.” DİA, 23:57-58.
• Babanzâde Ahmed Naim ve Kâmil Miras. Sahîh-i Buhârî Muhtasarı Tecrîd-i Sarîh Tercemesi ve Şerhi. İstanbul: Yy., 1938-1948.
• Birinci, Ali. “İsmail Hakkı İzmirli.” DİA, 23:530-533.
• Çakır, Rabia Sena. “Mehmed Said Hatiboğlu ve Hadis Tenkitçiliği.” Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 2021.
• Fığlalı, Ethem Ruhi. “Câbir el-Cu’fî.” DİA, 6:532.
• İbnu’l-ʿArabī, Ebū Bekr Muḥammed b. ʿAbdillāh b. Muḥammed. el-ʿAvāṣim mine’l-Ḳavāṣim. Tah. Muḥibuddīn el-Ḫaṭīb. Memleketu’l-ʿArabiyyeti’s-Suʿūdiyye: Vezāratu’ş-Şuʾūni’l-İslāmiyye ve’l-Evḳāf ve’d-Daʿve ve’l-İrşād, 1419.
• İbn Ḥazm, Ebū Muḥammed ʿAlī b. Ahmed b. Saʿīd b. Ḥazm el-Endelūsī. el-Muḥallā.
• İbn Ḥibbān, Ebū Ḥātim Muḥammed. el-Mecrūḥīn mine’l-Muḥaddis̠īn ve’ḍ-Ḍuʿafāʾ ve’l-Metrūkīn. Tah. Maḥmūd İbrāhīm Zāyid. Ḥaleb: yy, 1396.
• İbnu’t-Turkmānī, Ebū’l-Ḥasen ʿAlāʾuddīn ʿAlī b. ʿUs̠mān b. İbrāhīm. el-Cevheru’n-Naḳī fī’r-Reddi ʿalā’l-Beyhaḳī. el-Ḳāhira: yy, 1316/1329.
• Karaman, Hayreddin. İslâm Hukukunda Mezhebler. İstanbul: yy, 1971.
• Kazan, Tahsin. “İbn Teymiyye’ye Göre Müctehid İmamların Hadisleri Terk Etme Sebepleri -Refu’l-Melâm Özelinde-.” Artuklu Akademi: Mardin Artuklu Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi 5:2 (2018): 369-387.
• Koçkuzu, Ali Osman. “Aynî Bedreddin.” DİA, 4:271-272.
• Özafşar, Mehmet Emin. “Vekî’ b. Cerrâh.” DİA, 43:8-9.
• Özervarlı, M. Sait. “İsmail Hakkı İzmirli.” DİA, 23:533-535.
• Polat, Salahattin. “İbnu’t-Türkmânî Alâeddin.” DİA, 21:234-235.
• eṭ-Ṭaḥāvī, Ebū Caʿfer Aḥmed b. Muḥammed b. Selāme. Şerḥu Meʿāni’l-Ās̠ār. 4 c. Tah. Muḥammed Zuhrī en-Neccār. Beyrūt: Dāru’l-Kutubi’l-ʿİlmiyye, 1987.
• eṭ-Ṭaḥāvī, Ebū Caʿfer Aḥmed b. Muḥammed b. Selāme. Şerḥu Muşkili’l- Ās̠ār. 25 c. Tah. Şuʿayb el-Arnāʾūṭ. Beyrūt: Muʾessesetu’r-Risāle, 1987.
• eẕ-Ẕehebī, Ebū ʿAbdullāh Şemsuddīn. Menāḳibu’l-İmām Ebī Ḥanīfe ve Ṣāḥibeyn. Haydarābād: yy, 1480.