Mecduddīn el-Fīrūzābādī’nin el-Ḳāmūsu’l-Muḥīṭ adlı eserinin Fatih Koleksiyonu 5225 numarada kayıtlı bir nüshasında bir not mevcuttur. Bir hâfız-ı kütüb tarafından yazılmış olan bu not, biri nüshanın Sultan 2. Mehmed adına vakfedilmiş kitaplardan olduğu diğeri de yapraklarının eksik olduğu yönünde iki önemli tespit barındırmaktadır. Hâfız-ı kütübün bu iki tespite nasıl ulaşmış olabileceği sorusu, bu yazının hareket noktasını oluşturdu. Yaptığım incelemede nüshanın hiçbir şekilde eksik olmadığını ve Sultan 2. Mehmed adına vakfedilmiş asıl nüsha olmadığını fark ettim. Asıl nüsha muhtemelen 1900’lerin başlarında kaybolmuştu; üzerinde hâfız-ı kütüb notunun bulunduğu nüsha da asıl nüsha yerine ikame edilmişti. Kaybolan asıl nüsha ise, Erzincan’da bir kütüphaneye vakfedilmiş, muhtemelen Rus işgali nedeniyle de buradan çıkmıştı. Ardından da önce British Museum’a intikal etmiş, daha sonra ilgili Müze tarafından 1924 yılında Michigan Üniversitesi’ne satılmıştı. Nüsha halen Michigan Üniversitesi’nde Tiflis Koleksiyonu altında yer almaktadır.
Hâfız-ı Kütüb el-Ḳāmūsu’l-Muḥīṭ Ḥalebīzāde Fatih Koleksiyonu Tiflis Koleksiyonu
In a manuscript of al-Qāmūs al-Muḥīṭ by Majd al-Dīn al-Fīrūzābādī, registered under number 5225 in the Fatih Collection, there is a note written by a ḥāfiẓ al-kutub. This note contains two significant observations: first, that the manuscript was among the books endowed in the name of Sultan Mehmed 2, and second, that it had missing folios. The question of how the ḥāfiẓ al-kutub could have reached these two conclusions is the starting point of this article. Upon examining the manuscript, I discovered that it was neither missing any folios nor was it the original copy endowed in the name of Sultan Mehmed 2. It appears that the original manuscript, likely lost in the early 1900s, had been replaced with this copy containing the ḥāfiẓ al-kutub’s note. The missing original manuscript had reportedly been endowed to a library in Erzincan but was likely displaced during the Russian occupation. It subsequently made its way to the British Museum before being sold by the Museum to the University of Michigan in 1924. The manuscript is currently housed in the University of Michigan’s Tiflis Collection.
Ḥāfiẓ al-Kutub el-Ḳāmūsu’l-Muḥīṭ Ḥalabīzāde Fatih Collection Tiflis Collection
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | İslam Tarihi ve Medeniyeti |
Bölüm | Araştırma Notu ve Yorumlar |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Kasım 2024 |
Gönderilme Tarihi | 24 Kasım 2024 |
Kabul Tarihi | 25 Kasım 2024 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 |