Figurative Speech in the Style of the Prophet Muhammad: An Analysis with Special Reference to Hadiths on Faith in Muslim’s al-Jāmiʿ al-Ṣaḥīḥ

Yıl 2018, Cilt: 59 Sayı: 1, 203 - 220, 01.04.2018

Duran Ekizer

https://doi.org/10.1501/Ilhfak_0000001488

Öz

Reference to Hadiths on Faith in Muslim’s al-Jāmiʿ al-Ṣaḥīḥ The Prophet Muhammed (peace be upon him) used frequently the expression techniques such as simile, metaphor and allusion for the purpose of getting across his messages effectively to his interlocutors. Figurative speech is used heavily in the hadiths as a narrative technique. The metaphor, which allows concrete expression of abstract subjects such as faith, is one of the elements that constitute the Prophet Muhammad’s religious language. In this article, some sample phrases selected from the hadiths found in the chapter on faith (Kitāb al-Īmān) of Muslim’s al-Jāmiʿ al-Ṣaḥīḥ are discussed in terms of the various meaning dimensions that the metaphor adds to the expression. At the end of this study, it is concluded that the metaphorical expression technique used especially in the abstract fields had an important place in the Prophet Muhammad’s literary style

Anahtar Kelimeler

Hadith, Literary Style, Metaphor, Faith, Concretization

Hz. Peygamber’in üslubunda mecazi anlatım: Muslim’in el-Cāmiʿu’ṣ-Ṣaḥīḥ’inde yer alan imanla ilgili bazı hadisler özelinde bir tahlil

Öz

Hz. Peygamber, mesajlarını muhataplarına etkili bir şekilde aktarmak amacı ile zaman zaman teşbīh, mecāz, kināye gibi anlatım teknikleri kullanmıştır. Mecāz bir anlatım tekniği olarak hadislerde çokça kullanılmaktadır. Aynı zamanda iman gibi soyut konuların somut bir şekilde ifadesine imkan sağlayan mecāz, Hz. Peygamber’in din dilini oluşturan anlatım özelliklerinden birisidir. Bu makalede Muslim’in el-Cāmiʿu’ṣ-Ṣaḥīḥ’inde yer alan Kitābu’l-Īmān bölümünde geçen hadislerden seçilen bazı örnek ifadeler, mecāzın ifadeye kattığı çeşitli anlam boyutları açısından ele alınmış ve çalışmanın sonunda özellikle soyut alanlarla ilgili kullanılan mecazi ifade tekniğinin Hz. Peygamber’in üslubunda önemli bir yere sahip olduğu sonucuna varılmıştır

Anahtar Kelimeler

Hadis, Üslup, Mecāz, İman, Somutlaştırma

Kaynakça

• Aksan, Doğan. Her Yönüyle Dil. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 1998.
• Aktaş, Şerif. Edebiyatta Üslûp ve Problemleri. Ankara: Kurgan Edebiyat, 2014.
• el-ʿAynī, Bedruddīn Ebū Muḥammed Maḥmūd b. Aḥmed b. Mūsā. ʿUmdetu’l-Ḳārī Şerḥu Ṣaḥīḥi’l-Buḫārī. Tash. ʿAbdullāh Maḥmūd Muḥammed ʿUmer. Bey- rut: Dāru’l-Kutubi’l-ʿİlmiyye, 2001.
• Bolelli, Nusreddin. Belâgat: Beyân-Me’ânî-Bedîʻ İlimleri, Arap Edebiyâtı. İstanbul: İFAV Yayınları, 2011.
• el-Buḫārī, Ebū ʿAbdillāh Muḥammed b. İsmāʿīl. el-Cāmiʿu’ṣ-Ṣaḥīḥ. Beyrut: Dāru’l- Erḳam, tsz.
• el-Cevherī, İsmāʿīl b. Ḥammād. Tācu’l-LuŞa ve Ṣiḥāḥu’l-ʿArabiyye. Tah. Aḥmed ʿAbdulŞafūr el-ʿAṭṭār. Beyrut: Dāru’l-ʿİlm li’l-Melāyīn, 1956.
• Daşkıran, Yaşar. Anlama Sürecinde Arapçanın Yapısal İşlevleri. Ankara: İlâhiyât, 2016.
• Demirci, Kadir. “‘İman da Hikmet de Yemendedir’ Hadisine Dair Bir İnceleme,” Dini Araştırmalar 14:38 (2011), ss.95-122.
• Durmuş, İsmail. “Üslûp,” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c.42, ss.383- 385.
• İbn Fāris, Ebū’l-Ḥuseyn Aḥmed b. Fāris b. Zekeriyyā. Muʿcemu Meḳāyīsi’l-LuŞa. Tah. ʿAbdusselām Muḥammed Hārūn. Dimeşḳ: Dāru’l-Fikr, 1979.
• Ekizer, Duran. “Belagat Açısından Buhârî ve Müslim’de Mecaz İçeren Hadisler,” Yayınlanmamış doktora tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya, 2016.
• ---------. “Hayvanlarla İlgili Metaforlar Özelinde Hz. Peygamber’in Üslubunda Somutlaştırma,” International Journal of Language Academy 5:4 (2017), ss.162-169.
• Faḍl Ḥasen ʿAbbās. el-BelāŞa Funūnuhā ve Efnānuhā: ʿİlmu’l-Beyān ve’l-Bedīʿ. Kahire: Dāru’l-Furḳān, 2005.
• Fidan, İbrahim. Osmanlı Dönemi Şairlerinden İbnu’n-Nakîb el-Huseynî ve Şiirleri. Ankara: Gece Kitaplığı, 2016.
• İarkān, Raḥmān. Naẓariyyetu’l-Beyāni’l-ʿArabī: Ḫaṣāʾiṣu’n-Neşʾe ve Muʿṭayāti’n- Nuzūʿi’t-Taʿlīmī. Dimeşḳ: Dāru’r-Rānī, 2008. el-Ḫalīl b. Aḥmed el-Ferāhīdī. Kitābu’l-ʿAyn:Muratteben ʿalā Ḥurūfi’l-Muʿcem. Tah. ʿAbdulḥamīd Hindāvī. Beyrut: Dāru’l-Kutubi’l-ʿİlmiyye, 2003.
• Hansu, Hüseyin. Mutezile ve Hadis. Ankara: Kitâbiyât, 2004.
• el-Hāşimī, es-Seyyid Aḥmed. Cevāhiru’l-BelāŞa. Beyrut: el-Mektebetu’l-ʿAṣriyye, 1999.
• İbn Fūrek, Ebū Bekr Muḥammed b. el-Ḥasen. Muşkilu’l-Ḥadīs̠ ve Beyānuh. Tah. Mūsā Muḥammed ʿAlī. Beyrut: ʿĀlemu’l-Kutub, 1985.
• İbn Ḥacer el-ʿAsḳalānī, Aḥmed b. ʿAlī. Fetḥu’l-Bārī bi-Şerḥi Ṣaḥīḥi’l-Buḫārī. Bey- rut: Dāru’l-Maʿrife, 1960.
• İbn Manẓūr, Ebū’l-Faḍl Cemāluddīn Muḥammed b. Mukerram. Lisānu’l-ʿArab. Tah. ʿAbdullāh ʿAlī el-Kebīr, Muḥammed Aḥmed Ḥasebullāh ve Hāşim Muḥammed eş-Şāẕilī. Kahire: Dāru’l-Meʿārif, tsz.
• İbn Receb el-Ḥanbelī, ʿAbdurraḥmān b. Aḥmed. Cāmiʿu’l-ʿUlūm ve’l-Ḥikem. Kahi- re: Dāru’ṣ-Ṣafve, 2008.
• ʿİzzuddīn ʿAlī es-Seyyid. el-Ḥadīs̠u’n-Nebevī mine’l-Vicheti’l-BelāŞiyye. Kahire: Dāru’t-Ṭibāʿati’l-Muḥammediyye, 1973.
• el-Ḳazvīnī, Celāluddīn el-Ḫaṭīb Muḥammed b. İbrāhīm. et-Telḫīṣ fī Vucūhi’l- BelāŞa. Tah. ʿAbdurraḥmān el-Berḳūḳī. Beyrut: Dāru’l-Fikri’l-ʿArabī, tsz.
• Korkmaz, Zeynep. Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 1992.
• Muslim b. el-Ḥaccāc el-Ḳuşeyrī en-Nīsābūrī. Ṣaḥīḥu Muslim. Beyrut: Dāru’l- Kutubi’l-ʿİlmiyye, 2011.
• en-Nevevī, Ebū Zekeriyyā Yaḥyā b. Şeref. el-Minhāc Şerḥu Ṣaḥīḥi Muslim b. el- Ḥaccāc. Beyrut: Dāru İḥyāʾi’t-Turās̠i’l-ʿArabī, 1929.
• er-Rāfiʿī, Muṣṭafā Ṣādiḳ. İʿcāzu’l-Ḳurʾān ve’l-BelāŞatu’n-Nebeviyye. Beyrut: Dāru’l-Kitābi’l-ʿArabī, 1973.
• es-Suyūṭī, ʿAbdurraḥmān Celāluddīn. el-Muzhir fī ʿUlūmi’l-LuŞa ve Envāʿihā. Ka- hire: Dāru’t-Turās̠ , tsz.
• eş-Şerīf er-Raḍī, Muḥammed b. el-Ḥuseyn. el-Mecāzātu’n-Nebeviyye. Tah. Mehdī Hūşmend. Kum: Dāru’l-Ḥadī , 2001.
• Tekineş, Ayhan. “Muhtelifü’l-Hadîs,” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c.31, ss.74-77.
• eṭ-Ṭībī, Şerefuddīn Ḥuseyn b. ʿAbdillāh b. Muḥammed. Şerḥu’ṭ-Ṭībī ʿalā Mişḳāti’l- Meṣābīḥ el-Musemmā bi’l-Kāşif ʿan Ḥaḳāʾiḳi’s-Sunen. Tah. ʿAbdulḥamīd Hindāvī. Riyad: Mektebetu Nizār el-Bāz, 1997.
• et-Tirmiẕī, Ebū ʿĪsā Muḥammed b. ʿĪsā. el-Cāmiʿu’l-Kebīr. Tah. Beşşār ʿAvvād Maʿrūf. Beyrut: Dāru’l-İarbi’l-İslāmī, 1996.
• Uysal, Selçuk. Belâgat ve Edebî Sanatlar Lügati. İstanbul: Doğu Kitabevi, 2010.
• Vehbe, Muḥammed ve Kāmil Muhendis. Muʿcemu’l-Muṣṭalāḥāti’l-ʿArabiyye fī’l- LuŞa ve’l-Edeb. Beyrut: Mektebetu Lubnān, 1984.
• ez-Zebīdī, Zeynuddīn Aḥmed b. Aḥmed. Sahîhi Buhârî Muhtasarı Tecrîd-i Sarîh Tercemesi ve Şerhi. Terc. Ahmed Naim (1.-2. ciltler); terc. ve şerh. Kâmil Miras (3.-12. ciltler). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1991.