İn‘ikâdın (Akdin Hukukî Varlık Kazanması) Mahiyeti

Yıl 2010, Cilt: 51 Sayı: 2, 93 - 124, 01.08.2010

Ahmet Ünal

https://doi.org/10.1501/Ilhfak_0000001036

Cited By: 3

Öz

Sosyal bir varlık olan insan, hayatını sürdürebilmek için bazı şeylere ihtiyaç duyar. Beslenme, barınma ve aile bu ihtiyaçların önemlileri arasında yer almaktadır. İhtiyaçların giderilmesi de ikinci şahıslarla haklar ve sorumluluklar doğuran sözleşmeler (akitler) yapmayı gerektirir. Özel mülke dönüştürülmüş olan malların ikinci şahıslara intikalleri ve aslen birbirlerine haram olan kimselerin nikâh yoluyla birlikteliklerinin meşrûiyet kazanması için öngörülen şartların yerine getirilmesi zorunludur. Bu itibarla İslâm hukukuna göre akdin oluşması, hukukî varlık kazanması ve tamamen meşrû bir hale dönüşmesi aşamalarında aranan şartların incelenmesi büyük bir önem arz etmektedir. Kaynağı ilâhî olan bu hukuk siteminde gayrimeşru tasarrufların dünyevî ve uhrevî olmak üzere ikili bir müeyyidesinin bulunması konunun önemini bir kat daha artırmaktadır

Anahtar Kelimeler

İslâm Borçlar Hukuku, akit, in‘ikâd, sıhhat, fesâd, butlan

The Nature of Establishment of a Contract (In’ikad)

Öz

The Nature of Establishment of a Contract (In’ikad)As a social being, mankind is in need of certain things to survive. At the top of such needs come nutrition, accomodation and family. Meeting these needs requires entering into contractual relationships which bring about rights and duties. Required conditions must be met in order for private properties to be inherited by third parties and for the legitimacy by way of marriage, of intimacy between men and women who are forbidden by religion in principle. Accordingly, it is highly important to study conditions required at the stages of formation of a contract, its acquiring legal presence and gaining full legitimacy. The fact that the divine source of this legal system necessitates dual enforcement for illegitimate actions, in this world and here after, increases the importance of the subject even more

Anahtar Kelimeler

Islamic Law of Obligations, Contract, Establishment of a Contract (In’ikad), Health, Corruption, Nullity

Kaynakça

• AHMED ÂSIM, Mütercim Âsım Efendi, el-Okyanûsu’l-Basît fî Tercemeti’l-Kâmûsi’l-Muhît, el-Matbaatü’l-Osmâniyye, (b.y.)1305.
• ALİ HAYDAR, Efendi (Büyük), Usûl-i Fıkıh Dersleri, el-Mektebetü’l-Mahmûdiyye, İstanbul (t.y.).
• ALİ HAYDAR, Hoca Emin Efendizâde (Küçük), Durerü’l-Hukkâm Şerhu Mecelleti’l-Ahkâm I, Matbaa-i Tevsî-i Tıbâat, İstanbul 1330.
• _____, Durerü’l-Hukkâm Şerhu Mecelleti’l-Ahkâm II, Matbaai Ebu’z-Ziyâ, Kostantiniyye 1330.
• APAYDIN, Hacı Yunus, “Fesâd”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi / XXII, Ali Rıza Baskan Güzel Sanatlar Matbaası, İstanbul 1995.
• _____, “İn‘ikâd”, DİA / XXII, Ali Rıza Baskan Güzel Sanatlar Matbaası, İstanbul 2000.
• _____, İslâm Hukukunda Hukukî İşlemlerin Hükümsüzlüğü (Basılmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 1989.
• _____, “Nehiy”, DİA / XXXII, Türkiye Diyanet Vakfı Yayın ve Matbaacılık, İstanbul 2006.
• AYNÎ, Ebû Muhammed Mahmûd b. Ahmed, el-Binâye fî Şerhi’l-Hidâye, Dâru’l-Fikr, Beyrut 1990.
• BARDAKOĞLU, Ali, “Butlân”, DİA, Ali Rıza Baskan Güzel Sanatlar Matbaası, İstanbul 1992.
• BENNÂNÎ, Abdurrahman b. Cadullah, Hâşiyetü’l-Bennânî alâ Cem’i’l-Cevâmi’, İlim Kitabevi, Diyarbakır (t.y.).
• BEZDEVÎ, Fahru’l-İslâm, Ebu’l-Hasen Ali b. Muhammed Ebu’l-Usr, Kenzu’l-vusûl ilâ ma’rifeti’l-usul (Abdülaziz el-Buharî, Keşfü’l-esrâr ile birlikte), Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, Beyrut 1997.
• BUHÂRÎ, Alâuddîn Abdülazîz b. Ahmed, Keşfü’l-Esrâr an Usûli Fahri’l-İslâm el-Bezdevî, Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, Beyrut 1997.
• BUHÂRÎ, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail, el-Câmiu’s-Sahîh, el-Mektebetü’l-İslâmî, İs- tanbul (t.y.).
• CESSÂS, Ebû Bekr Ahmed b. Ali er-Râzî, el-Fusûl fi’l-Usûl, Mektebetü’l-İrşâd, İstanbul 1994.
• ÇEKER, Orhan, İslâm Hukukunda Akidler, A. H. İ. Yayıncılık, İstanbul 2006.
• DÂMÂD EFENDİ, Abdullah b. eş-Şeyh Muhammed b. Süleyman, Mecmau’l-Enhur fî Şerhi Mülteka’l-Ebhur, Dâru’t-Tıbâti’l-Âmire, Dersaadet 1319.
• EBÛ DÂVÛD, Süleyman b. el-Eş’as es-Sicistanî, Sünen, Dâru’l-Hadîs, Kahire 1988.
• EBÛ ZEHRA, Muhammed, el-Milkiyye ve Nazariyyetü’l-Akd fi’ş-Şerîati’l-İslâmiyye, Dâru’l- Fikri’l-Arabî, Kahire 1977.
• GAZÂLÎ, Ebû Hâmid Muhammed el-Gazâlî, el-Mustasfâ min ilmi’l-usûl, Dâru’l-Erkâm b. Ebi’l-Erkâm, Beyrut (t.y.).
• _____, el-Vecîz fi fıkhi’l-İmâm eş-Şâfiî, Dâru’l-Ma’rife, Beyrut 1979.
• İBN ÂBİDÎN, Muhammed Emîn, Hâşiyetü Reddi’l-Muhtâr ale’d-Dürri’l-Muhtâr, Dâru Kahraman li’n-neşr ve’t-tevzi‘, İstanbul 1984.
• İBN KUDÂME, Muvaffakuddîn Ebû Muhammed Abdullah b. Ahmed, el-Muğnî, Dâru’l- Kitâbi’l-Arabî, Beyrut (t.y.).
• _____, Ravdatu’n- Nâzır ve Cünnetü’l-Munâzır (Nşr. Abdülkerîm en-Nemle), Mektebetü’r- Rüşd, Riyad 2002.
• İBN MANZÛR, Cemâlüddîn Muhammed b. Mükrim, Lisânü’l-Arab, Dâru Sâdır, Beyrut (t.y.).
• İBN NÜCEYM, Zeynüddîn b. İbrahîm b. Muhammed, el-Bahru’r-Râik Şerhu Kenzi’d-Dekâik, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1997.
• İBN RÜŞD, Ebû’l-Velîd Muhammed b. Ahmed (el-Cedd), Mukaddemât
• (el-Müdevvenetü’l-Kübrâ ile birlikte), Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1994.
• İBN RÜŞD, Ebu’l-Velîd el-Kurtubî el-Endelûsî (el-Hâfîd), Bidâyetü’l-müctehid ve nihâyetü’l- muktesıd, Dâru Kahraman, İstanbul 1985.
• İBNÜ’L-HÜMAM, Kemalüddîn Muhammed b. Abdilvâhid, Fethu’l-Kadîr, Dâru’l-Fikr, Beyrut (t.y.).
• İBNÜ’S-SÂATÎ, Muzafferuddîn Ahmed b. Ali b. Sa’leb, Mecmau’l-bahrayn ve mülteka’n- neyyirayn, Thk. İlyas Kaplan, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2005.
• İSNEVÎ, Cemalüddîn Ebû Muhammed b. el-Hasen, et-Temhîd fî Tahrîci’l-Furû‘ ale’l-Usûl (Nşr. Muhammed Hasen Heyto), Müessesetü’r-Risâle, Beyrut 1987.
• İZMÎRİ, Mevlânâ Mehmed, Hâşiyetü’l-İzmîrî ale’l-Mir‘ât, Dâru’t-Tıbâati’l-Âmire, Dersaâdet 1309.
• KADRİ PAŞA, Muhammed, el-Ahkâmu’ş-Şer’iyye fi’l-Ahvâli’ş-Şahsiyye, Dâru’s-Selâm, Kahire 2006.
• KARÂFÎ, Şihabuddîn Ebu’l-Abbâs, el-Furûk, Dâru’l-Ma’rife, Beyrut (t.y.).
• KARAMAN, Hayrettin, Mukayeseli İslâm Hukuku, Bayrak Matbaacılık, İstanbul 1991.
• KÂSÂNÎ, Alâuddîn Ebû Bekr b. Mes’ûd el-Kâsânî, Bedâiu’s-Sanâi‘ fî Tertîbi’ş-Şerâi‘, Dâru’l- Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1986.
• KOMİSYON, Türk Hukuk Lügati, Maarif Matbaası, Ankara 1944.
• LEKNEVÎ, Abdülhayy el-Leknevî, Şerhu’l-Hidâye, İdâratü’l-Kur’ân ve’l-Ulûmi’l-İslâmiyye, Karaçi 1417.
• MAKDİSÎ, Ebu’l-Ferec Abdurrahman b. Ebî Ömer b. Kudâme, eş-Şerhu’l-Kebîr (Muvaffakuddîn İbn Kudâme, el-Muğnî ile birlikte), Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, Beyrut (t.y.).
• MERGÎNÂNÎ, Burhanüddîn Ebu’l-Hasen Ali b. Ebî Bekr, el-Hidâye Şerhu Bidâyeti’l-Mübtedî, Dâru Kahraman, İstanbul 1986.
• MÜSLİM, Ebû’l-Huseyn Müslim b. Haccâc el-Kuşeyrî en-Neysâbûrî, el-Câmiu’s-Sahîh, Dâru’s-Selâm li’n-Neşr ve’t-Tevzî’, Riyad 2000.
• MOLLA HUSREV, Muhammed b. Ferâmûz, Durerü’l-Hukkâm fî Şerhi Gurari’l-Ahkâm, Şeriket-i Sahafiyye-i Osmâniyye Matbaası, Dersaâdet 1319.
• NEVEVÎ, Muhyiddîn b. en-Şeref en-Nevevî, el-Mecmû‘ Şerhu’l-Mühezzeb, Matbaatu’t- Tedâmun, Mısır (t.y.).
• RÂFİÎ, Ebu’l-Kasım Abdülkerim b. Muhammed er-Râfiî, Fethu’l-Azîz Şerhu’l-Vecîz (Nevevî, el-Mecmû‘ adlı eserle birlikte), Matbaatu’t-Tedâmun, Mısır (t.y.).
• SEMERKANDÎ, Alâuddîn, Tuhfetü’l-Fukahâ, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut (t.y.).
• SEMERKANDÎ, Ebu’l-Leys Nasr b. Muhammed b.Ahmed b. İbrahim, Hizânetü’l-fıkh, Thk. Muhammed Abdüsselam Şahin, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2005.
• SERAHSÎ, Muhammed b. Ebî Sehl, el-Mebsût, Dâru’l-Ma’rife, Beyrut 1986.
• _____, Temhîdü’l-Fusûl fi’l-Usûl (Usûlü’s-Serahsî), Dâru Kahraman, İstanbul 1984.
• ŞENKÎTÎ, Muhammedü’l-Emîn, Müzekkiratü Usûli’l-Fıkh, Dâru’l-Fârûk, Mısır 2008.
• ŞEVKÂNÎ, Muhammed b. Ali b. Muhammed, İrşâdu’l-Fuhûl ilâ tahkîki’l-hakk min
• ilmi’l-usûl, Mektebetü Nizâr Mustafa el-Bâz, Mekke 1997.
• ŞÎRÂZÎ, Ebû İshak İbrahim b. Ali el-Fîrûzâbâdî, el-Mühezzeb, Matbaatu Mustafa el-Bâbî el- Halebî ve Evladih, Mısır 1976.
• TENÛHÎ, Sahnûn b. Saîd, el-Müdevvenetü’l-Kübrâ, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1994.
• ÜNSAL, Ahmet, “Sünnî Ve Bid’î Talâk Tanımında Hanefî-Mâlikî İhtilâfı”, İslâmî Araştırmalar Dergisi, C. XX/1, 107–121, Kış 2007.
• ZENCÂNÎ, Şihâbuddîn Muhammed b. Ahmed ez-Zencânî, Tahrîcu’l-Furû‘ ale’l-Usûl, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut 1984.
• ZERKÂ, Mustafa Ahmed, el-Medhalü’l-Fıkhiyyü’l-Âmm, el-Fıkhu’l-İslâmî fî Sevbihi’l-Cedîd, Dâru’l-Fikr, Dımeşk, 1967–1968.
• ZEYDÂN, Abdülkerîm, el-Medhal li Dirâseti’ş-Şerîati’l-İslâmiyye, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut 1990.
• ZEYLAÎ, Fahruddîn Osman b. Ali, Tebyînü’l-Hakâik, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2000.