Ortak Mülkiyet Çerçevesinde İklim Değişikliği Sorununun Çözümünde Kyoto Protokolü’nün Etkisi

Yıl 2020, , 169 - 184, 20.11.2020

Berna Aksoy Özcan

https://doi.org/10.25294/auiibfd.827487

Cited By: 5

Öz

Günümüzde çevre sorunları iklim değişikliği üzerinden tartışılmaktadır. İklim değişikliği, küresel düzeyde insan varlığını tehdit etmektedir. 1990’larda neoliberal politikaların etkisinde, doğal kaynakların hesapsızca kullanımı, gezegenin ekosisteminin bozulmasının önemli nedenlerinden biri olmuştur. Sanayileşmenin uluslararası niteliği, çevre sorunlarının da küresel düzeyde tartışılır olması sonucunu getirmiştir. Bu yüzden günümüzde devletler, ortak bir sorun olarak iklim değişikliğini tartışmaya ve ortak çevre politikalarıyla çözüm üretmeye çalışmaktadırlar. Devletler ortak bir mülkiyet olarak doğal kaynakların kullanımını sınırlandırmak ve bu kaynakların kalitesinin devamlılığını sağlamak için ortak hareket ederek iklim değişikliğinin önüne geçmek arzusundadırlar. Bu çalışmada, 1980’lerden sonra neoliberal politikaların etkisiyle küresel pazara dönük rekabetin sınırsız doğal kaynak kullanımını teşvik eden ortamında, ortak mülkiyet (common property) kavramı üzerinden uluslararası çevre politikalarının önemi ve uluslararası işbirliğinde ortak çevre yönetimi sorunu tartışılacaktır. Çalışmada ele alınan sorun, 2005’te yürürlüğe giren ve karbon gazı salınımını azaltma amacı ile devletlere yaptırım uygulayan Kyoto Protokolü üzerinden değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kyoto Protokolü, Ortak Mülkiyet, İklim Değişikliği, Çevre Yönetimi, Paris Antlaşması

The Effect of the Kyoto Protocol on the Solution of the Climate Change Problem in the Common Property Framework

Öz

Today, environmental problems are discussed through climate change. Climate change threatens human existence on a global level. In the 1990s, under the influence of neoliberal policies, the uncontrolled use of natural resources has been one of the major causes of the planet's ecosystem degradation. The international nature of industrialization has resulted in environmental issues being discussed at a global level. For this reason, states are trying to discuss climate change as a common problem and to find solutions with common environmental policies. States intend to limit the use of natural resources as a common property and to prevent climate change by acting jointly to ensure the continuity of the quality of these resources. In this study, the importance of international environmental policies over the common property concept and the common environmental management problem in international cooperation will be discussed in the environment that promotes unlimited natural resource use of competition against the global market with the effect of neoliberal policies after 1980s. The problem addressed in the study will be tried to be evaluated through the Kyoto Protocol, which entered into force in 2005 and imposed sanctions on the states to reduce carbon gas emissions.

Anahtar Kelimeler

Kyoto Protocol, Common Property, Climate Change, Environmental Management, Paris Agreement

Kaynakça

• Blaikie, P. (1985). The Political Economy of Social Erosion in Developing Countries. London: Longman Development Series.
• Bryant , R., & Bailey, S. (2005). Third World Political Ecology. New York, USA: Routledge Press.
• Budak, S. (2000). Avrupa Birliği ve Türk Çevre Politikası. İstanbul: Büke Yayınları.
• Gönlübol, M. (1993). Uluslararası Politika. Ankara: Attila Kitabevi.
• Huxley, A. (1963). The Politics of Ecology:the Question of Survival. Santa Barbara, California, USA: Center for the Study of Democratic Institutions.
• Kaplan, A. (1999). Çevre Sorunlarının Küreselleşmesi ve Uluslararası Düzeyde Bütüncül Politika Arayışları. Ankara: İmge Kitabevi.
• Karagül, M. (2011). Uluslararası İktisadi Örgütler ve Az Gelişmiş Ülkeler. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Meadows D.-Meadows D., (1972). Limits to Growth, New American Library, N.Y.
• Netting, R. (1993). Smallhoulders;Householders Farm Families and the Ecology of Intensive, Sustainable Agriculture. CA,USA: Stanford University Press.
• Ostrom, E. (2002). Governing the Commons, Cambridge University Press, UK.,
• Ostrom, E., Stern, P., & Dietz, T. (2002). Knowledge and Questions After 15 Years of Research , The Drama of Commons. Washington D.C.: National Academy Press.
• Bailey D. (2015) The Environmental Paradox of the Welfare State: The Dynamics of Sustainability, New Political Economy, 20:6, 793-811, DOI:10.1080/13563467.2015.1079169
• Binboğa, G. (2017). Sürdürülebilirlik .Kapsamında Kyoto Protokolü Esneklik Mekanizmaları ve Türkiye’nin Durumunun İncelenmesi, MCBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 15(4):.207-238.
• Blum, G. (2008). Bilateralism, Multilateralism and the Architecture of International Law. Harvard International Law Journal 49, 323-379.
• Böhm S.-Sıddhartha D. (2011). Commentary: Fault lines in climate policy: what role for carbon markets?, Climate Policy, 11(6): 1389-1392, doi: 10.1080/14693062.2011.618770
• Dietz S. & Asheim, G. (2012). Climate Policy Under Sustainable Discounted Utilitarianism, Journal of Environmental Economics and Management, 63(3):321-335, https://doi.org/10.1016/j.jeem.2012.01.003
• Dülger, K. (2015). Ulaşım Dışı Amaçlarla Kullanılan Uluslararası Su Yollarının Hakça ve Makul Kullanımı ve Türkiye'nin Sınır Aşan Suları. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, (23), 23-44.
• Hardin G. (1968). The Tragedy of Commons, Science,, 162 (3859): 1243-1248.
• Kanie, N., Biermann, F., & Kim, R. (2017). Global governance by goal-setting: the novel approach of the UN Sustainable Development Goals. Current Opinion in Environmental Sustainability, 26-27(June), 26-31.
• Keskin, T. (2011). İklim Değişikliği Süreci ve Kyoto Protokolü, Mühendis ve Makina, 49(581):62-68.
• Pearse, R. & Böhm, S.(2015). Ten reasons why carbon markets will not bring about radical emissions reduction, The Journal of Carbon Management, 5(4):325-337. https://doi.org/10.1080/17583004 .2014.990679
• Rosen A. M. (2015). The Wrong Solution at the Right Time: The failure of Kyoto Protokol on Climate Change, Politics & Policy, 43(1) 30-58.
• Salehyan I. (2008). From Climate Change to Conflict? No Consensus Yet, Journal of Peace Research, 45(3) 315-326.
• Sezer, Ö. (2015). Küresel Konferanslar ve Çevre Sorunları: Çevre Kalkınma ve Etik Açısından Eleştirel Bir Değerlendirme. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Dergisi(1), 761-780.
• Yılmaz, M. N. (2018, Mart-Nisan). Uluslararası Çevre Hukukunda Hakça Kullanım İlkesi. TBB Dergisi(135), 236-260.
• Çoban, A. (2018). Ekolojik Ortaklaşımlar(Müşterekler)ve Türkiye'de Uygulanan Çitleme Politikaları. N. Y. Erkin Erdoğan içinde, Teoriden Micadeleye Müşterekler Siyaseti , İstanbul: Sivil ve Ekolojik Haklar Derneği.,27-47.
• McCormick, J. (1993). International Nongovernmental Organizations: Prospects for a Global Movement. S. Kominiecki içinde, Environmental Politics in the International Arena NewYork, 65-158.
• Mitchell, Ronald B. (2001). Institutional Aspects of Implementation, Compliance, and Effectiveness. Detlef Sprinz and Urs Luterbacher Ed.) International Relations and Global Climate Change, Cambridge, MA: MIT Press, 221-244.
• Rittberger, M. L. (1992). The Regime Theory and International Environmental Management. A. H. Kingsbury içinde, The International Politics of Environment. London: Clarendon.85-95.
• Setzer, J., & Nachmany, M. (2018). National Governance. In A. Jordan, D. Huitema, H. Van Asselt, & J. Forster (Eds.), Governing Climate Change: Polycentricity in Action. Cambridge: Cambridge University Press. (47-62) doi:10.1017/9781108284646.004,
• Böhm, S. (2013, April 12). Why Are Carbon Markets Failing?, The Guardian. https://www.theguardian.com/sustainable-business/blog/why-are-carbon-markets-failing adresinden alınmıştır(erişim tarihi: 08.01.2020)
• Karakaya, E. (23.01.2020) Kyoto’dan Paris’e Karbon Piyasaları: AB ETS Tecrübesi, İklim Haber,https://www.iklimhaber.org/kyotodan-parise-karbon-piyasalari-ab-ets-tecrubesi/(erişim tarihi: 18.02.2020).
• Sampathkumar, M., & Wilts, A. (2017, June 1). Trump withdraws US from Paris Agreement in blow for global climate change fight. Independent. https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/trump-paris-agreement-climate-change-withdrawal-latest-news-updates-global-warming-deal-a7768116.html (erişim tarihi:10.06.2020)
• Şahin, Ü. (09.12.2019) Peki 1.5 °C Yarın! Peki 2 °C ne kaldı?.Yeşil Gazete, https://yesilgazete.org/blog/2019/12/09/madrid-notlari-1-tamam-15-derece-yarin-peki-2-dereceye-kac-yil-kaldi/, (erişim tarihi: 18.12.2019)
• Vaughan, A. (2017). UN Climate Change Summit. New Scientist, 243(3249), https://www.newscientist.com/article/2215668-everything-you-need-to-know-about-the-uns-upcoming-climate-summit/ ,(erişim tarihi: 01.01.2020)
• AFP. (2019, Temmuz 27), Brezilya G7 yardımını kabul etmedi. Deutsche Welle Türkiye: https://www.dw.com/tr/brezilya-g7-yard%C4%B1m%C4%B1n%C4%B1-kabul-etmedi/a-50177908 , (erişim tarihi: 10.02.2020)
• Amerika Paris İklim Anlaşması'ndan Çekildi. (2017, Haziran 1), Amerika'nın Sesi. http://www.amerikanınsesi.com/a/amerika-paris-iklim-anlasmasindan-cekildi/3883058.html , (erişim adresi: 02.02.2020)
• Başkaya, F. (2020, Ocak 15), Kapitalizmin Son Aşaması:Ekolojik Felaket. http://ozguruniversite.org/2020/01/15/kapitalizmin-son-asamasi-ekolojik-felaket-fikret-baskaya/ , (erişim tarihi: 11.02.2020)
• BBC. (2013, Nisan 12), Kanada Kyoto Anlaşması'ndan Çekildi. https://www.bbc.com/turkce/haberler/2011/12/1112113_canada_kyoto , (erişim adresi: 01.01.2020)
• BBC (2017, Ekim 20), 2015'te her 6 ölümden 1'i çevre kirliliği. https://www.bbc.com/turkce/haberler-41692654 , (erişim tarihi: 20.10.2019)
• BBC News, İzlanda Büyümeyi değil İnsanı Önceleyen "mutluluk ekonomisi"ne Geçiyor. BBC News: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-50657956 ,(erişim tarihi: 04.12.2019)
• Brundtland,(1990), G. H. Our Common Future: Report of the World Commission on Environment and Development. UN Documents: http://www.un-documents.net/our-common-future.pdf , (erişim tarihi: 20.06.2020)
• Deutsche Welle Türkiye, (2019, Aralık 15), BM İklim Zirvesi Hayalkırıklığı Yarattı: https://www.dw.com/tr/bm-iklim-zirvesi-hayal-k%C4%B1r%C4%B1kl%C4%B1%C4%9F%C4%B1-yaratt%C4%B1/a-51684326 ,(erişim tarihi: 25.12.2019)
• Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF), Doha'daki İklim Müzakerelerinin Sonucu: Sivil Toplum Değişim İstiyor, Liderler İstekli Değil, : http://www.wwf.org.tr/?1462 (erişim tarihi: 02.02.2020)
• EU, EU Adaptation Strategy. European Union: https://ec.europa.eu/clima/policies/adaptation_en ,(erişim tarihi:30.12.2019)
• Euronews. (2018, Eylül 3), Dünya'yı En Çok Hangi Ülkeler Kirletiyor?Türkiye listede kaçıncı Sırada?, https://tr.euronews.com/2018/09/03/dunyayi-en-cok-hangi-ulkeler-kirletiyor-turkiye-kacinci-sirada, (erişim tarihi : 05.01.2020)
• Western Washington University, “Hardin formulates the population problem and evaluates his assumptions and his solutions”, http://faculty.wwu.edu/gmyers/esssa/Hardin.html, (erişim tarihi: 10.09.2019)
• The Guardian, (2012, November 26), “Has the Kyoto Protocol made any difference to carbon emissions?”,.https://www.theguardian.com/(erişim tarihi: 05.05.2020) environment/blog/2012/nov/26/kyoto-protocol-carbon-emissions, (erişim tarihi: 14.12.2019)
• Human4832. (1990), Garrett Hardin onthe Tragedy of Commons. youtube: https://www.youtube.com/watch?v=g8yOamWq3a0 , (erişim tarihi: 02.06.2020)
• Gilman, R., (1992). “Sustainability” from the 1992,UIA/AIA Call for Sustainable Community Solutions, http://www.context.org/about/definitions, (erişim tarihi: 05.02.2020)
• İklim Haber. (2018, Haziran 1), ABD'nin Paris Anlaşması'ndan Çekilmesinin 1. Yılı: Pişmanlıklar, Teselliler ve Yeni Umutlar: https://www.iklimhaber.org/abdnin-paris-anlasmasindan-cekilmesinin-1-yili-pismanliklar-teselliler-ve-yeni-umutlar/?gclid=Cj0KCQjwqs3rBRCdARIsADe1pfS8vGQ7sIjlOn_wZeQ91bzs6i_qZB_hzRs85x3eYJVsAd6kbIIK_zYaAhHoEALw_wcB , (erişim tarihi: 07.09.2019)
• “Kanada Kyoto Anlaşması’ndan Çekildi”. BBC ,(12.04.2013) https://www.bbc.com/turkce/haberler/2011/12/111213_canada_kyoto, (erişim tarihi: 05.01.2020)
• Ostrom, E. (2009, October), A Polycentric for Coping with Climate Change Policy, World Bank Research Working Paper: https://elibrary.worldbank.org/doi/pdf/10.1596/1813-9450-5095 ,(erişim tarihi:03.06.2020)
• T.C. Dışişleri Bakanlığı, (2002), Dünya Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi (Johannesburg, 26 Ağustos - 4 Eylül 2002), http://www.mfa.gov.tr/dunya-surdurulebilir-kalkinma-zirvesi_johannesburg_-26-agustos---4-eylul-2002_.tr.mfa, (erişim tarihi: 12.12.2019)
• IPCC. (2018, March). IPCC 2007 Report. Intergovernmental Panel on Climate Change: https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/03/ar4_wg3_full_report-1.pdf , (erişim tarihi: 05.01.2020)
• IPCC. (2018, October 8). Summary for Policymakers of IPCC Special Report on Global Warming of 1.5°C approved by governments. IPCC: https://www.ipcc.ch/2018/10/08/summary-for-policymakers-of-ipcc-special-report-on-global-warming-of-1-5c-approved-by-governments/ , (erişim tarihi: 05.01.2020)
• IPCC. (2020, January 5). 2007 Special Report. Intergovernmental Panel on Climate Change: https://www.ipcc.ch/sr15/ , (erişim tarihi:07.01.2020)
• İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV), (Aralık 2012). BM İklim Değişikliği Konferansı – DOHA: Taraflar, Öncelikler ve Gerçekler, İKV, İstanbul.
• Kyoto Protocol, (2005). https://unfccc.int/resource/ docs/convkp/kpeng.pdf, (erişim tarihi: 05.01.2020).
• Olivier, Jossg., Greetjanssens-Maenhout J., and Jeroena. H. Peters W. “Trends in Global CO2Emissions: 2013 Report.” PBL Netherlands Environmental Assessment Agency. (2014), https://www.pbl.nl/en/publications/trends-in-global-co2-emissions-2013-report (erişim tarihi: 05.01.2020)
• UN Climate Change(UNFCCC), (2009). “Copenhagen Climate Change Conference” December (2009, December), https://unfccc.int/process-and-meetings/conferences/past-conferences/copenhagen-climate-change-conference-december-2009/copenhagen-climate-change-conference-december-2009, (erişim tarihi: 02.01.2020)
• UN Environment Programme(UNEP),(2019). UNEP Report 2019 (2019, November 26). https://www.unenvironment.org/news-and-stories/press-release/cut-global-emissions-76-percent-every-year-next-decade-meet-15degc, (erişim tarihi: 17.12.2019)
• UN Environment Programme (UNEP),(2019). Emissions Gap Report 2019 (2019, November 29). https://www.unenvironment.org/ resourcesemissions-gap-report-2019, (erişim tarihi: 05.02.2020)
• UNSD. (2019). The Sustainable Development Goals Report 2019. Haziran 2, 2020 tarihinde UNSD: https://unstats.un.org/sdgs/report/2019/The-Sustainable-Development-Goals-Report-2019.pdf , (erişim tarihi: 10.06.2020)
• World Bank (2017). General government final consumption expenditure (% of GDP). World Bank: https://data.worldbank.org/indicator/NE.CON.GOVT.ZS , (erişim tarihi:08.06.2020)
• World Meteorological Organisation(WMO), (2018). “Global Carbon Baget Shows Rise in emissions”, https://public. wmo. int/en/ media/news/global-carbon-budget-shows-rise-emissions, (10.12.2019)