The Role of France in Foreign Investments and Borrowings in the Ottoman Empire before the First World War

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 1, 1 - 17, 10.05.2020

Damla Ayoğlu Duman

https://doi.org/10.25294/auiibfd.733879

Öz

Before the First World War, there was a serious competition among the industrialized countries in the territory of the Ottoman Empire in terms of railway construction and lending. In the pre-war, Britain lost its power to build railways on Ottoman territories, while competition between Germany and France increased. However, France has not lost its leadership in investments. Likewise, the country that the Ottoman Empire borrowed the most from was France. In this study, the role of France in terms of railway concessions, investments and foreign debts in the Ottoman territories was examined by using the archive documents of the French Ministry of Economy and Finance.

Anahtar Kelimeler

Ottoman Empire, France, railways, foreign debt, foreign investments

Birinci Dünya Savaşı öncesi Osmanlı İmparatorluğunda Yapılan Yabancı Yatırımlar ve Alınan Borçlarda Fransa’nın Rolü

Öz

Birinci Dünya savaşı öncesi sanayileşmiş ülkeler, demiryolu yapımı ve borç verme konusunda Osmanlı İmparatorluğu topraklarında ciddi bir rekabete girmiştir. Savaş öncesi İngiltere demiryolu yapımı konusunda gücünü kaybederken Almanya ile Fransa arasındaki rekabet artmıştır. Ancak Fransa yatırımlar konusunda liderliği elinden bırakmamıştır. Aynı şekilde Osmanlı Devletinin en çok borçlandığı ülke Fransa’dır. Bu çalışmada, Fransız Ekonomi ve Finans Bakanlığı arşiv belgelerinden yararlanılarak, bu dönemde Osmanlı topraklarında Fransız sermayedarlarının aldığı demiryolu imtiyazları, yaptıkları yatırımlar ve alınan dış borçlar açısından Fransa’nın rolü incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı İmparatorluğu, Fransa, demiryolları, dış borçlar, yabancı yatırımlar

Kaynakça

• LES ARCHIVES ECONOMIQUES ET FINANCIERES (Fransız Ekonomi ve Finans Bakanlığı Arşivleri) Dosya no: B 0031281/2, B 0031287/5, B 0031279/2, B 0031279/3
• AÇBA S. (1995) Osmanlı Devletinin Dış Borçlanması (1854- 1914), Afyon Kocatepe Üniversitesi Yayınları, Afyon
• DİKMEN N. (2005) “Osmanlı Dış Borçlarının Ekonomik ve Siyasi Sonuçları”, s: 137-159,Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 19, Sayı:2, Eylül, Erzurum
• ELDEM V. (1994) Osmanlı İmparatorluğunun İktisadi Şartları Hakkında Bir Tetkik, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara
• ELDEM E. (2005) “Ottoman financial integration with Europe: foreign loans, the Ottoman Bank and the Ottoman public debt”, European Review, vol.13, no.3, 431-445, Academia Europaea, United Kingdom
• GEORGEON F. (2016), “Son Canlanış (1878-1908)”, Osmanlı İmparatorluğu tarihi, Robert Martran, Çeviren Server Tanilli, Türkiye İş bankası Kültür yayınları, 3. Basım, İstanbul
• GÜRAN T. (2014) İktisat Tarihi, DER Yayınları, İstanbul
• GÜRSOY B. (1984) 100. Yılında Düyun u Umumiye İdaresi Üzerinde Bir Değerlendirme, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, İstanbul
• FULTON L. B. (2005) “France and the end of Ottoman Empire”, The great Powers and the end of the Ottoman Empire, Edited by Marian Kent, Frank Cass, London
• KAZGAN G. (2002) Tanzimat’tan 21. Yüzyıla Türkiye Ekonomisi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul
• KAZGAN H. (1995) Osmanlıda Avrupa Finans Kapitali, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul
• KIRAY E. (1995) Osmanlı’da Ekonomik Yapı ve Dış Borçlar, İletişim Yayınları, İstanbul
• ORTAYLI İ. (2008) Osmanlı İmparatorluğu’nda Alman Nüfuzu, Timaş Yayınları, İstanbul
• PAMUK Ş. (1984) The Ottoman Empire in The “Great Depression” of 1873-1896 The Journal of Economic History, Vol. 44, No. 1, 107-118, Cambridge
• PAMUK Ş. (1984) Osmanlı Ekonomisi ve Dünya Kapitalizmi (1820-1913), Yurt yayınevi, Ankara
• PAMUK Ş. (2005a) Osmanlı Ekonomisinde Bağımlılık ve Büyüme 1820- 1913, Tarih Vakfı, İstanbul
• PAMUK Ş. (2005) Osmanlı Türkiye İktisadi Tarihi 1500- 1914, İletişim Yayınları, İstanbul
• RACCAGNI M. (1980) The French Economic Interests in The Ottoman Empire, Int. J. Middle East Stud. II, 339-376
• SEVİMAY, R.S. (1995) Cumhuriyete Girerken Ekonomi Osmanlı Son Dönem Ekonomisi, Kazancı Kitap Tic. A.Ş. İstanbul
• TEZEL S. Y. (2002), Cumhuriyet Döneminin İktisadi Tarihi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul
• THOBİE J. (1977), Intérets et impérialisme français dans l’empire Ottoman (1895-1914), 1. Cilt, Paris 1 Pantheon-Sorbonne yayınları, Paris