WESTERN THOUGHT, LIBERAL CAPITALISM AND ENVIRONMENT

Yıl 2001, Cilt: 1 Sayı: 2, 33 - 42, 01.11.2001

Doğan Bıçkı

Öz

There are mainly two approaches to the sources of environmental problems. One of them is the Marxist approach. According to this approach, liberal capitalist system is responsible for the environmental problems, because this system does not care for anything except ‘profit’. While maximizing their profits, capitalist enterprises have been exploiting natural resources. According to the Marxist approach, in the broader sense of the word, these resources must be kept under state control. The other approach is, what we can call “free market environmentalism’’, which finds the only solution in private ownership and free market. According to this approach, it is not possible to preserve natural resources under public tenure, because, if a property has no owner, it means that it is open to every kind of intrusion. In this article, it is asserted that: in order to understand the origins of the environmental problems, we must have a deeper insight. Since both approaches owe their origin to the Western thought, they can be seen as two separate branches of the same tree

Anahtar Kelimeler

Liberal thought, Marxist approach, free market environmentalism

BATI DÜŞÜNCESİ, LİBERAL KAPİTALİZM VE ÇEVRE

Öz

Çevre sorunlarının kaynakları üzerine temelde iki yaklaşımın olduğu söylenebilir. Bu yaklaşımlardan birisi, Marksist yaklaşımdır. Bu yaklaşıma göre, çevre ile ilgili problemlerin sorumlusu liberal kapitalist sistemdir. Çünkü bu sistemin kardan başka gözeteceği bir şey yoktur. Kapitalist girişimci karını maksimize ederken, doğal kaynakları sömürmektedir. Marksist görüşe göre, kelimenin geniş anlamıyla, bu kaynaklar devlet kontrolü altında tutulmalıdır. Diğer görüş ise, ‘serbest piyasa çevreciliği’ olarak adlandırabileceğimiz görüştür. Buna göre sorunun çözümü ancak özel mülkiyette ve serbest piyasadadır. Liberal yaklaşıma göre, doğal kaynakları kamu imtiyazıyla korumak mümkün değildir. Çünkü, bir malın sahipsiz olması demek, tüm davetsiz misafirlere açık olması demektir. Bu çalışmada, çevre sorunlarının kökeninin anlaşılabilmesi için, daha derin bir anlayışa gerek olduğu öne sürülmektedir. Çünkü her iki yaklaşım da varlıklarını Batı düşünce geleneğine borçludurlar ve aynı ağacın iki farklı kolu olarak görülebilirler

Anahtar Kelimeler

Batı düşüncesi, Marksist yaklaşım, serbest piyasa çevreciliği

Kaynakça

• Anderson&Leal (1996) Serbest Piyasa ve Çevrecilik, LDT Yayını, Ankara.
• Bumin,Tülin (1996) Tartışılan Modernlik, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Baudrillard, Jean (1997) Tüketim Toplumu, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Capra, Fritjof (1992) Batı Düşüncesinde Dönüm Noktası, Çev. M. Armağan, İnsan Yayınları, İstanbul.
• Gorz, Andre (1995) İktisadi Aklın Eleştirisi, Çev. I. Ergüden, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Gwartney&Stroup (1996) Temel Ekonomi, Çev. Y. Aslan, LDT Yayını, Ankara.
• Huffman, James (1992) ‘‘Protecting The Environment From Orthodox Environmentalism’’, Harvard Journal of Law&Policiy, Vol.15, Issue 2, s.349- 371.
• Hardin, Garret (1968) “The Tragedy of The Commons’’, Science, Vol.162, American Association for the Advancement of Science (www. Hotbotcom. file: //A/ Tragedy Commons.html.)
• Kovel, Joel (1994) Tarih ve Tin, Çev. H. Pekinel, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Lynch&Alcorn (1994) “Conservation Performance Under Public Tenure’’, Natural Connections, Island Prees (www.hotbotcom.file://A/ Conservational Performance.html)
• Macdonald&Myres (1998) “Could Capitalism Ever Be Environmentally Sustainable’’, New Internationalist, Nov 98, Issue.307, s.307.
• Poole, Ross (1993) Ahlak ve Modernlik, Çev. M. Küçük, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Sartori, Giovanni (1996) Demokrasi Teorisine Geri Dönüş, Çev. T. Karamustafaoğlu - M. Turan, Yetkin Yayınevi, Ankara.
• Taylor, Robert (1992) “Economics, Ecology And Exchange: Free Market Environmentalism,’’ (www.hotbotcom.file://A/Economics Ecology Exchange.html ).
• Human Studies Review, vol.8, no.1
• Ülgener, Sabri (1991) İktisadi Çözülmenin Ahlak ve Zihniyet Dünyası, Der Yayınları, İstanbul.
• Yayla, Atilla (1998) Liberalizm, Liberte Yayınları, Ankara.
• Zohar, Donah (1998) Kuantum Benlik, Çev. Seda Kervanoğlu, Sarmal Yayınevi, İstanbul.