Dürtme Kımıldat: Enerji Etiketlemesi Düzenlemesi

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 1, 63 - 74, 02.05.2023

Sema Müge Özdemiray

https://doi.org/10.25294/auiibfd.1165439

Cited By: 1

Öz

Dürtme yaklaşımı; bireylerin davranışlarının, tercihlerinin ve kararlarının tahmin edilebilir bir şekilde yönlendirilmesi amacıyla son dönemde hem kamu politikası uygulayıcılarının başvurduğu hem de akademik camianın ilgi duyduğu önemli politika araçlarından bir tanesidir. Ancak aynı zamanda bireylerin yönlendirmenin amacı ile ilgili farkındalığının olmaması, manipülasyon riski taşıması ve bireylerin seçmeme ya da yanlış yapma özgürlüklerini kısıtlama olasılığı nedeniyle çokça eleştirilmektedir. Bu sebeple dürtme yaklaşımına alternatif yaklaşımlar akademik çalışmalarda tartışılmaktadır. Çalışmanın temelini oluşturan ve Adam Oliver tarafından önerilen kımıldatma yaklaşımı da bunlardan bir tanesidir. Kımıldatma yaklaşımı; arzu edilen amaca ulaşmada malların, hizmet ve süreçlerin talep tarafını oluşturan bireylere değil arz tarafını oluşturan özel sektörün eylemlerine odaklanılmasını, bu eylemlerin davranışsal ilkeler ışığında düzenlenmesini önermektedir. Çalışmanın amacı da enerji verimliliğini sağlama noktasında Türkiye’de yürürlükte olan enerji etiketlemesi düzenlemesini bir kımıldatma örneği olarak irdelemektir. Çalışmada enerji etiketleri üzerinde kullanılan renklerin tercihlerinde, enerji sınıflandırılmasında gerçekleştirilen değişimde, değişimin zamanında başvurulan davranışsal ilkeler ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Dürtme, Kımıldatma, Enerji Etiketi, Davranışsal yaklaşım.

Budge, Don’t Nudge: Energy Labelling Regulation

Öz

The nudge theory is one of the important tools used by both public policy practitioners and the academic community in order to guide individuals' behaviors, preferences and decisions in a predictable way. However the nudge theory has also so many criticisms about. There is a lack of awareness of people for related guidance and also a power inequity. Related these two circumstances there is a risk of manipulation and also there is a possibility of limiting the freedom of individuals right for not to choose or to make mistakes. As a result of these criticisms there are also alternative approaches to nudge theory in academic field. The origin of this article is one of these alternative approaches called Budge Theory which is firstly suggested by Adam Oliver. The budge theory suggests to policy makers to focus on the behaviors of public sector which is on the supply side of the economy instead of the individuals who are the demand side of the economy. It recommends that private sector actions be regulated in the light of behavioral principles. The aim of this article is to examine the Energy Labeling application in effect in Turkey according to these predictions. The study revealed the behavioral principles applied in the preferences of the colors used on the energy labels, the change in the energy classification, the time of the change.

Anahtar Kelimeler

Nudge, Budge, Energy Label, Behavioral Approach.

Kaynakça

• Akyıldız, H. (2008). Tartışılan Boyutlarıyla ‘Homo Economicus’. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (2), 29-40.
• Aksoy, Ara S. (2018). Geleceğin Davranışsal Ekonomistlerinin Davranışsal Ekonomik Projeleri. Ekonomi Bakanlığı (Der.). Senin Kararın Mı?içinde (70-77) (https://ticaret.gov.tr/data/5b8ec3ce13b8761b8471c1f9/1ebc0d8a6a572cd0a7f4ab084eb63831.pdf
• Altun, T. (2018). Hanelerde Enerji Verimliliği: Davranışsal Müdahaleler ve Kamu Politikaları İçin Anahtar İlkeler, Turkish Studies Economics, Finance and Politics, 13 (22), 91-106.
• Altun, T. (2020). Davranışsal Refah Ekonomisi: Liberal Paternalist Politikalar, https://www.researchgate.net/publication/337631938_Davranissal_Refah_Ekonomisi_Liberal_Paternalist_Politikalar
• Altun, T. & Aydın, A. (2022). The Effect of Behavioral Instruments on the Savings in Private Pension Plans: The Case of Turkey, Business and Economics Research Journal, 13 (2), 271-297.
• Ashraf, N., Camerer F. C. & Loewenstein, G. (2005). Adam Smith, Behavioral Economist. Journal of Economic Perspectives, 19 (3), 1-15.
• Camerer, C., Issacharoff S., Loewenstein, G, O’Donoghue T. & Rabin, M. (2003). Regulation for Conservatives Behavioral Economics and The Case for Asymmetric Paternalism. University of Pennsylvania Law Review, 151 (3), 1211-1254.
• Dahl, R. (1947). The Science of Public Administration: Three Problems. Public Administration Review, 7 (1), 1-11.
• Dimock, M. (1937). The Study of Administration. The American Political Science Review, 31 (1), 28-40.
• Doğan, H. & Yılankırkan, N. (2015). Türkiye’nin Enerji Verimliliği Potansiyeli ve Projeksiyonu. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 3(1), 375-383.
• Doğru, C. E. (2018). Etik Davranmak Mı? Biri Bizi Dürtsün. Türkiye Etik ve İtibar Derneği, https://www.teid.org/wp-content/uploads/2020/05/Etik-Davranmak-Mi-TEID.pdf, Erişim Tarihi: 30.01.2022.
• Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı. (2020). Fasıl 15: Enerji. https://www.ab.gov.tr/fasil-15-enerji_80.html, Erişim Tarihi: 10.02.2022.
• Dursun, İ. & Belit, M. (2017). Bir Sosyal Pazarlama Hedefi Olarak Enerji Tasarrufu ve Ölçümü. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(3), 130-153.
• Ekonomi Bakanlığı, (2018) Senin Kararın Mı?, https://ticaret.gov.tr/data/5b9623ea13b8761ce82c5e34/senin_kararin_mi.pdf, Erişim Tarihi: 10.11.2021.
• Enerji Etiketlemesi Çerçeve Yönetmeliği (2021). Resmi Gazete (Sayı: 31411), https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/21.5.3584.pdf , Erişim Tarihi: 02.01.2022.
• Erdoğan, M & Karagöl, V. (2019). Behavioral Economics, Nudge And Public Interventions In Daily Life: The Case of Turkey And Recommendations. Econ World 2019, Budapeşte, Macaristan.
• Ev Tipi Buzdolapları, Derin Dondurucular, Buzdolabı Derin Dondurucuları ve Bunların Bileşimlerinin Enerji Etiketlemesine İlişkin Tebliğ (2002). Resmi Gazete (Sayı: 24705).
• Giest, S. (2020). Do Nudgers Need Budging? A Comparative Analysis of European Smart Meter Implementation. Government Information Quarterly, (37), 1-10.
• IRENA (International Renewable Energy Agency). (2021). Tracking SDG 7: The Energy Progress Report. https://www.irena.org/publications/2021/Jun/Tracking-SDG-7-2021, Erişim Tarihi: 05.01.2022.
• İnan, İ., Akbulut, İ. & Aslan, E. (2018). Enerji Sorununun Çözümünde Yenilenemez ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Yeri ve Önemi. Türk Dünyası Araştırmaları, 120 (237), 11-40.
• John, P. (2018). How Far to Nudge? Assessing Behavioural Public Policy. Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
• John, P. & Stoker, G. (2017). From Nudge to Nudge Plus: Behavioural Public Policy for A Self-Guiding Society. IPAA 2017 Research and Practice Symposium.
• Kahneman, D. (2020). Hızlı ve Yavaş Düşünme. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Kılıç, E. (2020). Kamu Politikalarında Davranışsal İktisadın Önemi: Dünya ve Türkiye’den Uygulama Örnekleri. Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi, 4 (1), 237-262.
• Last, B. S., Schriger, S. H., Timon, C. E. , Frank, E.H., Buttenheim, A. & M., Rudd, B. N., Fernandez-Marcote, S., Comeau, C., Shoyinka, S. ve Beidas, R. (2021). Using Behavioral Insights to Design Implementation Strategies in Public Mental Health Settings: A Qualitative Study of Clinical Decision-Making. Implementation Science Communications, 2 (6), 2-16.
• Mihaila, V. (2021). Behavioral-Based Interventions for Improving Public Policies, Hershey PA: IGI Global.
• Mojašević, A. S & Nikolić, L. (2021). Nudge, Shove, Budge, Sludge and Administrative Burden: Terminological Demarcation and Practical Implications. Facta Universitatis Law and Politics, 19 (2), 83-96.
• Nolan, J. M.,Schultz, P. W., Cialdini, R. B., Goldstein, N. J. & Griskevicius, V. (2008). Normative Social Influence is Under detected Personality and Social Psychology Bulletin, 34, 913-923.
• Oliver, A. (2013a). From Nudging to Budging: Behavioural Economic-Informed Regulation of The Supply Side. https://blogs.lse.ac.uk/politicsandpolicy/there-is-more-to-behavioural-economic-policy-than-nudging/, Erişim Tarihi: 22.11.2021.
• Oliver, A. (2013b). From Nudging to Budging: Using Behavioural Economics to Inform Public Sector Policy. Journal of Social Policy, 42 (4), 685–700.
• Oliver, A. (2017). Nudges, Shoves and Budges: Behavioural Economic Policy Frameworks. International Journal of Health Planning and Management, 33(1), 1-4.
• Özçam, Ö. (2012). Enerji Verimli Elektrikli Cihazlar İçin Geçerli Mevzuatın Split Klimalar Özelinde İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü, İstanbul.
• Özdemir, Ş. (2017). İkna Edici İletişim Bağlamında Davranışsal İçgörü Kullanımı: Kamu Sağlık Politikası Alanında Bir Araştırma. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özer, D. (2012). Toplumsal Düzenin Oluşumunda Renk ve İletişim. ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 3 (6), 268-281.
• Özer, M. A. (2016). Herbert Simon’un Yönetim Bilimine Katkıları Üzerine Değerlendirmeler. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 5 (11), 160-185.
• Peksevim, E. & Peksevim, S. (2020). Dürtme Politikalarını Etkili ve Etik Bir Şekilde Tasarlamak. Harward Business Review, https://hbrturkiye.com/dergi/durtme-politikalarini-etkin-ve-etik-bir-sekilde-tasarlamak, Erişim Tarihi: 12.01.2022.
• Temiz Enerji Haber Portalı. (2021). Beyaz Eşyalarda Yeni Verimlilik Etiketleri Ne Anlama Geliyor? https://temizenerji.org/2021/03/22/beyaz-esyalarda-yeni-verimlilik-etiketleri-ne-anlama-geliyor/?gclid=EAIaIQobChMI2dCkp7_j9QIV5Y1oCR1ZngR2EAAYASAAEgKLBfD_BwE, Erişim Tarihi: 10.11.2022.
• Thaler, R. & Sunstein, C. (2019). Dürtme- Sağlık, Zenginlik ve Mutluluk İçin Alınan Kararları Geliştirmek Üzere. İstanbul: Pegasus Yayınları.
• TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Samsun Şubesi. (2013). https://www.emo.org.tr/yayinlar/dergi_goster.php?kodu=920&dergi=7, Erişim Tarihi: 15.12.2021.
• Ürünlerin Enerji ve Diğer Kaynak Tüketimlerinin Etiketleme ve Standart Ürün Bilgileri Yoluyla Gösterilmesi Hakkında Yönetmelik. (2011). Resmi Gazete (Sayı: 28130).
• Waldo, D. (2007). The Administrative State- A Study of The Political Theory of American Public Administration. New Jersey: Transaction Publishers.
• Yılmaz, V. & Canbazer, C. (2020). Kamu Politikalarına Davranışsal Yaklaşım ve Türkiye’ye Yansımaları. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(4), 1827-1854.
• https://energypost.eu/calculating-the-energy-saved-if-home-working-becomes-the-norm-globally/ (Erişim Tarihi: 05.01.2022).
• https://www.ugur.com.tr/yeni-enerji-etiketleri-ile-ilgili-bilgilendirme (Erişim Tarihi: 02.01.2022).