Savunma Şirketlerinde Sermaye Yapısını Etkileyen Faktörlerin Analizi

Yıl 2025, Cilt: 25 Sayı: 1, 1 - 11

Çağatay Mirgen

https://doi.org/10.25294/auiibfd.1556975

Öz

Bu çalışma, Türkiye’deki savunma sanayi şirketlerinin sermaye yapısını etkileyen faktörleri analiz ederek sektöre yönelik finansal stratejiler geliştirilmesine rehberlik etmeyi amaçlamaktadır. Borsa İstanbul (BIST)’da işlem gören savunma sanayi şirketleri Aselsan, Otokar ve Katmerciler için Haziran 2011 - Eylül 2023 dönemine ait çeyreklik veri seti ile panel veri analizi uygulanmıştır. Analiz kapsamında sermaye yapısına etki eden bağımsız değişkenler için hisse senedi getirisi, aktif devir hızı, likit oran, faaliyet kâr marjı, nakit döngüsü, aktif kârlılık ve borç dışı vergi kalkanı ele alınmıştır. Çalışma bulguları, sermaye yapısı ile aktif devir hızı arasında negatif yönlü bir ilişkinin varlığını; likit oran, borç dışı vergi kalkanı ve faaliyet kâr marjı ile pozitif bir ilişkinin varlığını ortaya koymuştur. Hisse senedi getirisi, nakit döngüsü ve aktif kârlılığın sermaye yapısı üzerine etkisinin anlamlı olmadığı belirlenmiştir. Çalışma, savunma sanayi şirketlerinin sermaye yapısı kararlarında likidite yönetimi, operasyonel verimlilik ve vergi avantajlarına odaklanmaları gerektiğini vurgulamakta, ayrıca daha kapsamlı analizler için devlet politikaları, savunma harcamaları, uluslararası iş birlikleri ve makroekonomik faktörlerin de dikkate alınmasını önermektedir.

Anahtar Kelimeler

Savunma Şirketleri, Sermaye Yapısı, Panel Veri Analizi

Analysis of Factors Affecting Capital Structure in Defense Companies

Öz

This study seeks to examine the factors influencing the capital structure of defense industry companies in Turkey, with the goal of offering insights for the development of sector-specific financial strategies. A panel data analysis was performed using quarterly data from June 2011 to September 2023 for defense industry firms such as Aselsan, Otokar, and Katmerciler, which are listed on Borsa Istanbul (BIST). The independent variables influencing capital structure in the analysis include stock return, asset turnover ratio, liquidity ratio, operating profit margin, cash conversion cycle, return on assets, and non-debt tax shield. The results show a negative correlation between asset turnover ratio and capital structure, while liquidity ratio, operating profit margin, and non-debt tax shield exhibit a positive relationship with capital structure. It was found that stock return, cash conversion cycle, and return on assets have no significant impact on capital structure. The study highlights that defense industry firms should prioritize liquidity management, operational efficiency, and tax benefits in their capital structure decisions. Furthermore, it suggests that government policies, defense spending, international collaborations, and macroeconomic conditions should be considered for more comprehensive analyses.

Anahtar Kelimeler

Defense Companies, Capital Structure, Panel Data Analysis

Kaynakça

• Abdioğlu, N., & Deniz, D. (2015). Borsa İstanbul’da işlem gören imalat sanayi şirketlerinin sermaye yapılarının firmaya özgü belirleyicileri. Sosyoekonomi, 23(26), 195-214. https://doi.org/10.17233/se.53896
• Akel, V., Torun, T., & Aksoy, B. (2016). Türkiye’de hayat dışı sigortacılık sektöründe kârlılık, sermaye yapısı ve yoğunlaşma ilişkisine yönelik ampirik bir uygulama. International Journal of Finance & Banking Studies, 5(5), 1-15. https://doi.org/10.20525/ijfbs.v5i5.636
• Albayrak, A. S. (2005). Çoklu doğrusal bağlantı halinde en küçük kareler tekniğinin alternatifi yanlı tahmin teknikleri ve bir uygulama. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 1(1), 105-126. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijmeb/issue/54840/750869
• Albayrak, A. S., & Akbulut, R. (2015). Sermaye yapısını belirleyen faktörler: İMKB sanayi ve hizmet sektörlerinde işlem gören işletmeler üzerine bir inceleme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (22). https://dergipark.org.tr/tr/pub/dpusbe/issue/4764/65476
• Alsu, E. (2017). Sermaye yapısının kârlılık üzerindeki etkisi: BIST 100 üzerine panel veri analizi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16(2). https://doi.org/10.21547/jss.300017
• Aydın, N., Başar, M., & Çoşkun, M. (2021). Finansal yönetim (6. Baskı). Detay Yayıncılık.
• Aydın, Y. (2019). Türk mevduat bankalarının sermaye yapısını etkileyen faktörler. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 21(1), 155-170. https://doi.org/10.31460/mbdd.456370
• Baker, M. & Wurgler, J. (2002). Market timing and capital structure. Journal of Finance, 57(1), 1-32. https://www.jstor.org/stable/2697832
• Burucu, H., & Öndeş, T. (2016). Türk imalat sanayi firmalarının sermaye yapısını etkileyen faktörlerin analizi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 201-225. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ckuiibfd/issue/32906/365587
• Chen, J. J. (2004). Determinants of capital structure of Chinese-listed companies. Journal of Business Research, 57(12), 1341-1351. https://doi.org/10.1016/S0148-2963(03)00070-5
• Chen, S. Y., & Chen, L. J. (2011). Capital structure determinants: an empirical study in Taiwan. African Journal of Business Management, 5(27). https://doi.org/10.5897/AJBM10.1334
• Cudiamat, A., & Siy, J. S. (2017). Determinants of profitability in life insurance companies: Evidence from the Philippines. Essays in Economics and Business Studies, 42(5), 165-175. https://doi.org/10.18427/iri-2017-0075
• Delcoure, N. (2007). The determinants of capital structure in transitional economies. International Review of Economics & Finance, 16(3), 400-415. https://doi.org/10.1016/j.iref.2005.03.005
• Demirhan, D. (2009). Sermaye yapısını etkileyen firmaya özgü faktörlerin analizi: İMKB hizmet firmaları üzerine bir uygulama. Ege Academic Review, 9(2), 677-697. https://dergipark.org.tr/tr/pub/eab/issue/39857/472645
• Doğukanlı, H., & Acaravcı, S. (2004). Türkiye’de sermaye yapısını etkileyen faktörlerin imalat sanayiinde sınanması. İktisat İşletme ve Finans, 19(225), 43-57. https://doi.org/10.3848/iif.2004.225.3692
• Driscoll, J. C., & Kraay, A. C. (1998). Consistent Covariance Matrix Estimation with Spatially Dependent Panel Data. Review of Economics and Statistics, 80(4), 549-560. https://www.jstor.org/stable/2646837.
• Durand, D. (1952). Costs of debt and equity funds for business: Trends and problems of measurement, (215-262). National Bureau of Economic Research. https://www.nber.org/system/files/chapters/c4790/c4790.pdf
• Durbin, J., & Watson, G. S. (1950). Testing for Serial Correlation in Least Squares Regression, I. Biometrika. 37 (3–4): 409–428. doi:10.1093/biomet/37.3-4.409.
• Durbin, J., & Watson, G. S. (1951). Testing for Serial Correlation in Least Squares Regression, II. Biometrika. 38 (1–2): 159–179. doi:10.1093/biomet/38.1-2.159.
• Elitaş, B. L., & Doğan, M. (2013). Sermaye yapısını belirleyen faktörler: İMKB sigorta şirketleri üzerine bir araştırma. World of Accounting Science, 15(2). https://research.ebsco.com/c/mavwgw/viewer/pdf/tqztqcibvf?route=details
• Fischer, E.O., Heinkel, R., & Zechner, J. (1989). Dynamic capital structure choice: Theory and tests. Journal of Finance, 44(1), 19-40. https://doi.org/10.2307/2328273
• Gujarati, D.N., & Porter, D.C. (2009). Basic econometrics (5th ed.). McGraw-Hill Irwin. https://thuvienso.hoasen.edu.vn/handle/123456789/8914
• Harris, M., & Raviv, A. (1991). The theory of capital structure. Journal of Finance, 46(1), 297-355. https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.1991.tb03753.x
• Harris, R. D., & Tzavalis, E. (1999). Inference for unit roots in dynamic panels where the time dimension is fixed. Journal of Econometrics, 91(2), 201-226.
• Hausman, J. A. (1978). Specification tests in econometrics Econometrica: Journal Of The Econometric Society, 46(6), 1251-1271. https://doi.org/10.2307/1913827
• Işıldak, M. S. (2018). Kârlılığa etki eden finansal oranlar-BIST bilişim endeksinde panel veri analizi uygulaması. Muhasebe ve Finans İncelemeleri Dergisi, 7(1), 1-19. https://doi.org/10.32951/mufider.1329791
• Jensen, M. C., & Meckling, W. H. (1976). Theory of the firm: Managerial behavior, agency costs and ownership structure. Journal of Financial Economics, 3(4), 305-360. https://doi.org/10.1016/0304-405X(76)90026-X
• Karadeniz, E., Kaplan, F., & Günay, F. (2016). Sermaye yapısı kararlarının kârlılığa etkisi: Borsa İstanbul turizm şirketlerinde bir araştırma. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 13(3), 38-55. https://dergipark.org.tr/en/pub/soid/issue/26657/285476.
• Kouki, M., & Said, H. B. (2012). Capital structure determinants: New evidence from French panel data. International Journal of Business and Management, 7(1), 214. https://doi.org/10.5539/ijbm.v7n1p214
• Kraus, A., & Litzenberger, R.H. (1973). A state‐preference model of optimal financial leverage. Journal of Finance, 28(4), 911-922. https://www.jstor.org/stable/2978343
• Kumar, S., Colombage, S., & Rao, P. (2017). Research on capital structure determinants: A review and future directions. International Journal of Managerial Finance, 13(2), 106-132. https://doi.org/10.1108/IJMF-09-2014-0135
• Miller, M.H. (1977). Debt and taxes. Journal of Finance, 32(2), 261-275. https://doi.org/10.2307/2326758
• Modigliani, F., & Miller, M.H. (1958). The cost of capital, corporation finance and the theory of investment. American Economic Review, 48(3), 261-297. https://www.jstor.org/stable/1809766
• Modigliani, F., & Miller, M.H. (1963). Corporate income taxes and the cost of capital: A correction. American Economic Review, 53(3), 433-443. https://www.jstor.org/stable/1809167
• Myers, S.C., & Majluf, N.S. (1984). Corporate financing and investment decision when firms have information investors do not have. Journal of Financial Economics, 13(2), 187-221. https://doi.org/10.1016/0304-405X(84)90023-0
• Öztürk, M. B., & Şahin, E. E. (2013). İMKB'de işlem gören spor firmalarının sermaye yapısının belirleyicileri üzerine bir analiz. Verimlilik Dergisi, (1), 7-24. https://dergipark.org.tr/en/pub/verimlilik/issue/21765/233942
• Pesaran, M. H. (2004). General diagnostic tests for cross section dependence in panels. Institute of Labor Economics, 1-39. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.572504
• Rahman, M. A., Hossain, T., & Sen, K. K. (2023). Revisiting the puzzle of capital structure determinants: An empirical study based on UK firms. Arab Gulf Journal of Scientific Research. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.4603927
• Ross, S. A. (1977). The determination of financial structure: The incentive-signalling approach. The Bell Journal of Econemics, 23-40. https://doi.org/10.2307/3003485
• Sayılgan, G. (2017). Soru ve yanıtlarıyla işletme finansmanı (7. Baskı). Siyasal Kitabevi.
• Sayılgan, G., & Uysal, B. (2011). Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası sektörel bilançoları kullanılarak sermaye yapısını belirleyen faktörler üzerine bir analiz: 1996-2008. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66(04), 101-124. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002233
• Tatoğlu, F.Y. (2018). Panel Zaman Serileri Analizi: Stata Uygulamalı (2. Baskı). Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Terim, B., & Kayalı, C. A. (2009). Sermaye yapısını belirleyici etmenler: Türkiye’de imalat sanayi örneği. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 125-154. https://www.ajindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423874651.pdf
• Wald, J.K. (1999). How firm characteristics affect capital structure: An international comparison. Journal of Financial Research, 22(2), 161-87. https://doi.org/10.1111/j.1475-6803.1999.tb00721.x
• Yılmaz, E., & Aslan, T. (2020). Makroekonomik göstergelerin sermaye yapısı üzerindeki etkisi: İmalat dışı sektörler üzerinde bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (85), 187-208. https://doi.org/10.2595/mufad.673727