Drama ve İşbirlikli Öğrenme Yöntemlerinin Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Becerilerine, Tutumlarına ve Bunların Kalıcılığına Etkileri

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 92 - 118, 30.04.2018

Güler Erden , Altay Eren

Öz

Bu araştırmanın
amacı, drama ve işbirlikli öğrenme yöntemlerinin beşinci sınıf öğrencilerinin
okuduğunu anlama becerilerine, tutumlarına ve bunların kalıcılığına etkilerinin
incelenmesidir. Araştırmanın desenini ön-test, son-test kontrol gruplu yarı
deneysel desen oluşturmuştur. Araştırmaya toplam 82 beşinci sınıf öğrencisi
gönüllü olarak katılmıştır. Verilerin toplanmasında “Bilişsel Giriş
Davranışları Testi”, “Okuduğunu Anlama Ölçeği”, “Okumaya İlişkin Tutum Ölçeği”
ve izleme testleri kullanılmıştır. Araştırma sorularının cevaplanması amacıyla
doğrulayıcı faktör analizi; kovaryans analizi ve tekrarlı ölçümler için
kovaryans analizleri gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın bulguları, işbirlikli öğrenme
yönteminin uygulandığı gruptaki öğrencilerin okuduğunu anlama ve tutum son-test
puanlarının, hem drama yönteminin uygulandığı gruptaki öğrencilerin hem de
mevcut öğretim programının uygulandığı kontrol grubundaki öğrencilerin okuduğunu
anlama son-test puanlarından anlamlı düzeyde daha yüksek olduğunu göstermiştir.
Bununla birlikte,  işbirlikli öğrenme
yönteminin uygulandığı gruptaki öğrencilerin okuduğunu anlama son-test ve
izleme testi puanları arasında anlamlı bir farklılığın bulunmadığı, ancak drama
yönteminin uygulandığı gruptaki ve kontrol grubundaki öğrencilerin okuduğunu
anlama son-test ve izleme testi puanları arasında anlamlı farklılıkların
bulunduğu saptanmıştır. Bulgular ayrıca, tutum son-test puan ortalamaları ve
izleme testi puan ortalamaları arasındaki farklılıkların gruplara göre anlamlı
olmadığını da göstermiştir. Araştırmada eğitime yönelik çıkarımlara ve
gelecekte yapılacak araştırmalara ilişkin önerilere de yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Okuduğunu Anlama, İşbirlikli Öğrenme, Drama, Tutum

The Effects of Drama and Cooperative Learning Methods on Fifth Graders’ Reading Comprehension Skills, Attitudes, and Stability of Them

Öz

The aim of this study is to examine the effects of
drama and cooperative learning methods on fifth graders’ reading comprehension
skills, attitudes, and stability of these skills and attitudes. A pre-test,
post-test quasi-experimental design with control group was adopted in the study.
A total of 82 fifth grade students voluntarily participated in the study. Data
were obtained through the “Cognitive Entry Behaviors Test”, “Reading Comprehension
Scale”, “Attitude towards Reading Scale” and respective follow up tests. Confirmatory
factor analyses, analysis of covariance, and repeated measures analyses of
covariance were conducted to answer the research questions. The findings showed
that the reading comprehension and attitude post-test scores of the students in
cooperative learning group were significantly higher than both the post-test
scores of the students in the drama group and control group where the current
curriculum for the fifth graders was utilized. Additionally, no significant
difference was observed between the reading comprehension post-test and follow
up test scores of the students in the cooperative learning group; whereas significant
differences were observed between the reading comprehension post-test and
follow up test scores of the students in the drama group and control group. The
findings further showed that the differences between the attitude post-test and
follow up test scores were none significant across groups. Implications for
education and directions for future studies were also discussed in the study.

Anahtar Kelimeler

Reading Comprehension, Cooperative Learning, Drama, Attitude

Kaynakça

• Açıkgöz, K. Ü. (1990). İşbirliğine dayalı öğrenme ve geleneksel öğretimin üniversite öğrencilerinin akademik başarısı, hatırda tutuma düzeyleri ve duyuşsal özellikleri üzerindeki etkileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Birinci Kongresi Ankara: 24-28 Eylül 1990, Bildiriler I içinde (ss.187-200). Eğitim Teknolojisi MEB.
• Adams, J. M. (1980). Failures to comprehend and levels of processing in reading. In R. J. Spiro, B. C. Bruce, & W. F. Brewer (Eds). Theoretical issues in reading comprehension, perspectives from cognitive psychology, linguistics, artificial intelligence, and education (pp. 9-32). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
• Adams, E. T. (1995). The effects of cooperative learning on the achievement and self-esteem levels of students in the inclusive classroom (Unpublished Doctoral Dissertation). Wayne State University, Detroit.
• Adıgüzel, Ö. (2010). Eğitimde yaratıcı drama. Ankara: Naturel Yayınları.
• Aktaş, E. (2006). Kubaşık öğrenme yönteminin 8. sınıf Türkçe derslerinde uygulanması ve sonuçları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Albayrak, L. (2006). Kubaşık öğrenme yönteminin ilköğretim 7. sınıf Türkçe derslerinde uygulanması ve sonuçları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Arbuckle, J. L. (2011). IBM SPSS Amos 20 user’s guide. Crawfordville: Amos Development Corporation.
• Arısoy, B. (2011). İşbirlikli öğrenme yönteminin ÖTBB ve TOT tekniklerinin 6. sınıf öğrencilerinin matematik dersi istatistik ve olasılık konusunda akademik başarı, kalıcılık ve sosyal beceri düzeylerine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Ateş, M. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin okuduğunu anlama düzeyleri ile Türkçe dersine karşı tutumları ve akademik başarı arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Avcı, S. ve Fer, S. (2004). Birleştirme II tekniği ile oluşturulan işbirliğine dayalı öğrenme ortamının öğrenciler üzerindeki etkisi: Kartal Mesleki Eğitim Merkezinde bir durum çalışması. Eğitim ve Bilim, 29 (134), 61-74.
• Aytaş, G. (2003). Okuma gelişiminde çocuk edebiyatının rolü. TÜBAR-XIII-Bahar, 155-160.
• Baki, Y. (2018). 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin okuma tutumlarının Türkçe dersine ilişkin tutum üzerindeki etkisinde cinsiyetin rolü: Bir yapısal eşitlik modellemesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6 (1), 238-259.
• Bloom, B. S. (1995). İnsan nitelikleri ve okulda öğrenme. (Çeviren: D. A. Özçelik). İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Brush, A. T. (1997). The effect on student achievement and attitudes when using integrated learning systems with cooperative pairs. Educational Technology Research and Development, 45, 51-64.
• Chiu, M. M. (1999). Teacher effects on student motivation during cooperative learning. activity level, interventional level, and case study analyses. Educational Research Journal, 14 (2), 229-251.
• Çiftçi, Ö. ve Temizyürek, F. (2008). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerinin ölçülmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 5 ( 9), 109-129.
• Çiftçi, Ö. (2007). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin Türkçe öğretim programında belirtilen okuduğunu anlamayla ilgili kazanımlara ulaşma düzeyinin belirlenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çörek, D. (2006). İşbirlikli öğrenmenin Türkçe dersine ilişkin başarı ve derse yönelik tutum üzerinde etkileri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Epçaçan, C. (2008) Okuduğunu anlama stratejilerinin bilişsel ve duyuşsal öğrenme ürünlerine etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ferguson, C. J. (2009). An effect size primer: A guide for clinicians and researchers. Professional Psychology: Research and Practice, 40 (5), 532-538.
• Forman, E. A., & McPhail, J. (1993). Vygotskian perspective on children’s collobarative problem solving activities. In E. A., Forman, N., & C. A. Minick (Eds.), Context for learning (pp. 213-229). New York, NY: Oxford University Press.
• Gümüş, O. ve Buluç, B. (2007). İşbirliğine dayalı öğrenme yaklaşımının Türkçe dersinde akademik başarıya etkisi ve öğrencilerin derse ilgisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetim, 49, 7-30.
• Güngör, A. ve Ün Açıkgöz, K. (2005). İşbirlikli öğrenme ve geleneksel öğretimin okuduğunu anlama üzerinde etkileri ve cinsiyet ile ilişkileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 43, 354-378.
• Güngör Kılıç, A. G. (2004). İşbirlikli öğrenme, okuduğunu anlama, strateji kullanımı ve tutum (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Idol, L., & Valerie, C. J. (1987). Story-mapping training as a means of improving reading comprehension. Learning Disability Quarterly, 10 (3), 214-229.
• İşleyen, E. (2009). Ortaöğretim dokuzuncu sınıf Türk Edebiyatı Dersinde drama yönteminin öğrencilerin ders başarısına katkısı (Ankara ili-Akyurt ilçesi örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kara, Ö. T. (2010). Dramayla öykü oluşturma yönteminin ilköğretim ikinci kademe Türkçe öğretimine etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Karatay, H. (2013). Okuma eğitimi: Kuram, uygulama, ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi.
• Kardash, C. A., & Wright, L. (1987). Does creative drama benetif elementary school students: A meta analysis. Youth Theatre Journal, 1 (3), 11-18.
• Kardaş, M. N. (2014). İşbirlikli ve geleneksel grup çalışmasının dil bilgisi öğretiminde akademik başarıya etkisi. Turkish Studies, 9 (8), 603-622.
• Kardaş, M. N. ve Cemal, S.(2015). İşbirlikli öğrenme tekniklerinin Türkçe öğretiminde başarı, tutum ve uygulamalara yönelik öğrenci görüşleriyle ilişkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (30), 231-250.
• Kaya Güler, İ. (2008). İlköğretim dördüncü sınıf Türkçe dersinde yaratıcı drama yönteminin etkililiği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Kent, A. M. (2002). An evaluation of the reading comprehension strate-gies module of the Alabama reading initiative with five elementary schools in southwest Alabama (Unpublished Doctoral Dissertation). University of South Alabama.
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. New York, NY: Guilford Press.
• Koç, K. (2009). İlköğretim yedinci sınıf Türkçe dersinde dramatizasyonla yaratıcı dramanın karşılaştırılması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Koç Damgacı, F. ve Karataş, H. (2015). İşbirlikli öğrenme yöntem ve tekniklerinin eğitimde kullanımına ilişkin deneysel çalışmalar ve sonuçları. Journal of Research in Education and Teaching, 4, 304-314.
• Koçyiğit, S. (2003). İlköğretim I. kademedeki öğrencilerin okuduğunu anlama becerisinin öğrencilere kazandırılmasının incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Kodaz, A. (2007). Ortaöğretim 9. sınıflarda dil öğretiminde drama yönteminin etkililiği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kovacıoğlu, N. S. (2006). İlköğretim ikinci sınıflarında aile çevresi ve çocuğun okumaya karşı tutumu ile okuduğunu anlama becerisi arasındaki ilişkiler (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Lerner, J. (2000). Learning disabilities: Theories, diagnosis, and teaching strategies. Boston, MA: Houghton Mifflin.
• Lindquist, T. M., & Abraham, R. J. (1996). Whitepeak corporation: A case analysis of a jigsaw in application of cooperative learning. Accounting Education. 1 (2), 113-126.
• Maden, S. (2008). Türkçe öğretiminde drama yönteminin gerekliliği. TÜBAR-XXVII-/2010-Bahar, 503-519.
• Maden, S. (2010). İlköğretim 6. sınıf Türkçe dersinde drama yönteminin temel dil becerilerinin kazanımına etkisi (sevgi teması örneği) (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Maden, S. (2011). Jigsaw I tekniğinin yazılı anlatım becerisi akademik başarısına etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11 (2), 901-917.
• Maden, S. ve Dinç, A. (2017) Drama yönteminin Türkçe öğretiminde kullanımının başarı ve kalıcılık üzerine etkisi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (2), 454-500.
• Maden, S., Şahin, A. ve Durukan E. (2011). Türkçe öğretmenlerinin işbirlikli öğrenmeye yönelik tutumları. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 151-170.
• Matsunaga, M. (2008). Item parceling in structural equation modeling: A primer. Communication Methods and Measures, 2 (4), 260-293.
• McGeown, S. P., Duncan, L. G., Griffits, Y. M., & Stotthard, S. H. (2015). Adolescent reading skill and engagement with digital and traditional literacies as predictors of reading comprehension. British Journal of Psychology, 107 (2), 209-238.
• MEB. (2015). Türkçe Dersi Öğretim Programı. Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Meyers, L. S., Gamst, G., & Guarino, A. J. (2006). Applied multivariate research: design and interpretation. London: Sage.
• Ocasion, T. L. (2006), A comparison of two ınstructional programs to develop strategies to improve reading comprehension (Unpublished Doctoral Dissertation). Widener University, New York.
• Olssen, M. (1996). Radical constructivism and its failings: Anti-realism and ındividualism. British Journal of Educational Studies, 44, 275-295.
• Organization for Economic Co-operation and Development (2016). PISA 2015 results (Volume I): Excellence and Equity in Education. Paris: OECD publishing.
• Özcan, Ş. (2013). Yaratıcı dramanın anlayarak anlatma becerilerinin geliştirilmesine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Pearson, P. D., Hansen, J., & Gordon, C. (1979). The effect of background knowledge on young children's comprehension of explicitt and implicit and information. Journal of Reading Behavior, 11 (3), 201-209.
• Radoyevic, N. (2006). Exploring the use of effective learning strategies to ıncrease students’ reading comprehension and test taking skills (Unpublished Master Thesis). Brock University, St. Catharines, Ontario.
• Richardson, J. T. E. (2011). Eta squared and partial eta squared as measures of effect size in educational research. Educational Research Review, 6 (2), 135-147.
• Roettger, D., Szymczuk, M., & Millard, J., (1979). Validation of a reading attitude scale for elementary students and an investigation of the relationship between attitude and achievement. Journal of Educational Research, 72 (3), 138-142.
• Sakal, Ö. D. (2002). İşbirlikli öğrenme yönteminin anadili (Türkçe) eğitimine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Sallabaş, M. E. (2008). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin okumaya yönelik tutumları ve okuduğunu anlama becerileri arasındaki ilişki. İ.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (16), 141-155.
• Sever, S. (2004). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Slavin, R. E., & Karweit, N. (1981). Cognitive and affective outcomes of an intensive student team learning experience. Journal of Experimental Education, 50, 29-35.
• Smith, F. (1984). Reading without nonsense. New York, NY: Teachers College Press.
• Stevens, R. J. (2003). Student team reading and writing: A cooperative learning approach to middle school literacy instruction. Educational Research and Evaluation, 9 (2), 137-160.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. New York, NY: Pearson.
• Temizkan, M. (2007). İlköğretim ikinci kademe Türkçe derslerinde okuma stratejilerinin okuduğunu anlama üzerindeki etkisi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Terhart, E. (2003). Constructivisim and teaching: A new paradigm in general didactics. Journal of Curriculum Studies, 35 (1), 25-44.
• Ün Açıkgöz, K. (1992). İşbirlikli öğrenme: kuram, araştırma, uygulama. Malatya: Uğurel Matbaası.
• Ünal, E. (2006). İlköğretim öğrencilerinin eleştirel okuma becerileri ile okuduğunu anlama ve okumaya ilişkin tutumları arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Ünal, M. (2012). 6. sınıf öğrencilerinin okuma tutumlarının okuduğunu anlamaya olan etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Ünlü, M. (2008). İşbirlikli öğretim yönteminin 8. sınıf öğrencilerinin matematik dersi "permütasyon ve olasılık" konusunda akademik başarı ve kalıcılık düzeylerine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ünsal, B. (2005). İlköğretim ikinci kademe (6, 7, 8. sınıflar) Türkçe dersinde drama yönteminin çocukların dil ve anlatım becerilerine katkısı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Üstündağ, T. (1988). Dramatizasyon ağırlıklı yöntemin etkililiği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Üstündağ, T. (1997). Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi dersinin öğretiminde yaratıcı dramanın erişiye ve derse yönelik öğrenci tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Wiersma, W., & Jurs, S. G. (2008). Research methods in education: An introduction. Boston, MA: Allyn & Bacon.
• Yağmur Şahin, E. (2013). Jigsaw ve küme tekniğinin yazılı anlatım becerilerindeki başarı ve tutum üzerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28 (2), 521-534.
• Yaman, B. (1999). Birleştirilmiş kubaşık okuma ve kompozisyon tekniğinin temel eğitim beşinci sınıf öğrencilerinin Türkçe dersinde okuduğunu ve dinlediğini anlamaya yönelik akademik başarıları ile Türkçe dersine ilişkin tutumları üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Young, C., & Young, L. (1999). Assessing learning in interactive courses. Journal on Excellence in College Teaching 10 (1), 63-76.