Uluslararası İlişkilerde Realist Geleneğin Dönüşümü ve Neoklasik Realizm

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 26, 15.11.2019

Birkan Ertoy

Öz

1939’da Carr tarafından ilk versiyonu oluşturulan realist gelenek, uluslararası ilişkiler disiplininde oldukça baskındır. Bu baskın konumu, araştırmacıların realist yaklaşımlara sıkça başvurmasının yanı sıra yaklaşımların, sıklıkla eleştirilmesinden de kaynaklanmaktadır. Geleneğe yapılan eleştiriler uluslararası sistemdeki değişimler neticesinde sıklaşmış ve realist gelenek bu dönüşümler doğrultusunda değişikliklere uğramıştır. 1991’e kadar varlığını sürdüren iki kutuplu sistemi açıklama noktasında güçlük çekmeyen yapısal realizm, Soğuk Savaş’ın sona ermesi ile ortaya çıkan dünya düzenini açıklamakta bocalamıştır. Devletler, iki kutuplu yapının neden olduğu sıkı ittifak bağları içerisinde benzer dış politikalar izlemişse de günümüzdeki çok kutuplu yapıda daha bağımsız davranmakta ve bu doğrultuda farklı davranışlar sergilemektedirler. Bu durumun nedenini, dış politikanın hem iç hem de dış faktörlerden etkilenmesine bağlayan yeni nesil realistler, neoklasik realist yaklaşımı ortaya koymuştur. Bu yaklaşıma göre araştırmalarda sistem faktörünün yanı sıra stratejik kültür ve algı olarak tanımladıkları ara değişkenler ile lider faktörünün de incelenmesi gerektiğini savunmuştur. 

Bu çalışma, özellikle son birkaç yıldır popülaritesi artan neoklasik realizmi açıklamayı ve yaklaşımın Türkçe literatüre tanıtılması amaçlamaktadır. Bu doğrultuda öncelikle yaklaşımın realist öncülleri anlatılmış ardından, realist geleneğe ‘nasıl bir yenilik getirdiği’ konuları incelenmiştir. Bunun yanı sıra yapılan literatür taraması ile yaklaşımın kapsamı ve sınırları net bir şekilde ortaya koyulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Klasik Realizm, Yapısal Realizm, Neoklasik Realizm, Ara Değişkenler, Algı, Stratejik Kültür

Kaynakça

• Ağdemir, A. M. (2014), Neoklasik Realizm Çerçevesinde İsrail’in Irak Politikası, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Kara Harp Okulu/Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akgül-Açıkmeşe, S. (2011), Algı mı, Söylem mi? Kopenhag Okulu ve Yeni-Klasik Gerçekçilikte Güvenlik Tehditleri, Uluslararası İlişkiler, 8 (30), 43-73.
• Aydın, M. (2004), Uluslararası İlişkilerin ‘Gerçekçi’ Teorisi: Kökeni, Kapsamı, Kritiği, Uluslararası İlişkiler, 1 (1), 33-60.
• Baev, P. K. (2006), Thucydides’ Three Security Dilemmas in Post-Soviet Strife, Journal of Military Ethics, 5 (4), 334-352.
• Balcı, A. ve Kardaş, T. ve Ediz, İ. ve Turan, Y. (2018), War Decision and Neoclassical Realism: The Entry of the Ottoman Empire into the First World War, War in History, cilt bilgisi yok, 1-28.
• Bayar, T. (2019), Multiple Dualities: Seeking the Patterns in Iran’s Foreign Policy, All Azimuth, 8 (1), 37-54.
• Becker, M. E. ve Cohen, M. S. ve Kushi, S. ve McManus, I. P. (2015), Reviving the Russian Empire: The Crimean Intervention Through a Neoclassical Realist Lens, European Security, 25 (1), 112-133.
• Burchill, S. ve Linklater, A. ve Devetak, R. ve Donnelly, J. ve Paterson, M. ve Reus-Smit, C. ve True, J. (Ed.) (2005), Theories of International Relations, New York: Palgrave.
• Carr, E. H. (1946), The Twenty Years’ of Crisis 1919-1939: An Introduction to the Study of International Relations, Londra: Macmillan.
• Chistensen, T. J. (1997), Perceptions and Alliances in Europe, 1865-1940, International Organization, 51 (1), 1997, 65-97.
• Dunne, T. ve Kurki, M. ve Smith, S. (Ed.) (2013), International Relations Theories: Discipline and Diversity, New York: Oxford University Press.
• Elias J. ve Sutch, P. (2007), International Relations: The Basics, New York: Routledge.
• Foulon, M. (2015), Neoclassical Realism: Challengers and Briding Identities, International Studies Review, 17 (4), 635-661.
• Goldstein, J. S. ve Pevehouse, J. C. (2014), International Relations, New Jersey: Pearson.
• Gözen, R. (Ed.) 2014, Uluslararası İlişkiler Teorileri, İstanbul: İletişim.
• Götz, E. (2016), Neorealism and Russia’s Ukraine Policy, 1991-Present, Contemporary Politics, 22 (3), 301-323.
• Götz, E. (2019), Enemy at the Gates: A Neoclassical Realist Explanation of Russia’s Baltic Policy, Foreign Policy Analysis, 15 (1), 99-117.
• Hobbes, T. (2007), Leviathan, Semih Lim (Çev.), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Jervis, R. (2017), Perception and Misperception in International Politics, New Jersey: Princeton University Press.
• Johnston, A. I. (1995), Thinking about Strategic Culture, International Security, 19 (4), 32-64.
• Johnston, A. I. (2008), Social States: China in International Institutions, 1980-2000, New Jersey: Princeton University Press.
• Korolev, A. ve Portyakov, V. (2018), China-Russia Relations in Times of Crisis: A Neoclassical Realist Explanation, Asian Perspective, 42 (3), 411-437.
• Korolev, A. ve Portyakov, V. (2019), Reluctant Allies: System-Unit Dynamics and China-Russia Relations, International Relations, 33 (1), 40-66.
• Kiraz, S. (2018a), Suriye İç Savaşı Sırasındaki Türk Dış Politikasının Neoklasik Realizmin Bakı Açısından Analizi (2011-2017), (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kiraz, S. (2018b), Dış Politika Analizi Modeli Olarak Neoklasik Realizm: İkinci Dünya Savaşı Sırasındaki Türk Dış Politikasının Analizi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20 (2), 417-440.
• Kropatcheva, E. (2012), Russian Foreign Policy in the Realm of European Security through the Lens of Neoclassical Realism, Journal of Eurasian Studies, 3 (1), 30-40.
• Kropatcheva, E. (2018), Power and National Security, Tsygankov, A. P. (Ed.), Routledge Handbook of Russian Foreign Policy içinde (s. 43-59), New York: Routledge.
• Lentis, J. S. (2015), Strategic Cultures and Security Policies in the Asia-Pasific, Jeffrey S. Lentis (Ed.), Strategic Cultures and Security Policies in the Asia-Pasific içinde (s. 166-186), New York: Routledge.
• Little, R. (2007), The Balance of Power in Politics Among Nations, Michael C. Williams (Ed.), Realism Reconsidered: The Legacy of Hans J. Morgenthau in International Relations içinde (s. 134-165), New York: Oxford University Press.
• Lobell, S. E. ve Ripsman, N. M. ve Taliaferro, J. W. (2009) (Ed.), Neoclassical Realism, the State and Foreign Policy, New York: Cambridge University Press.
• Meibauer, G. (2018), Rethinking Neoclassical Realism, The London School of Economics and Political Science, URL: https://blogs.lse.ac.uk/internationalrelations/2018/12/04/rethinking-neoclassical-realism-workshop-at-lse/, 27.03.2019.
• Mearsheimer, J. J. (2001), Tragedy of Great Power Politics, New York: W. W. Norton & Company.
• Mearsheimer, J. J. (2013), Structural Realism, Dunne, T. ve Kurki M. ve Smith S. (Ed.), International Relations Theories: Discipline and Diversity (3. Baskı) İçinde (s. 77-93), New York: Oxford University Press.
• Morgenthau, H. J. (1947), Scientific Man vs. Power Politics, Londra: Latimer House Limited.
• Morgenthau, H. J. (1997), Politics Among Nations: The Struggle for Power and Peace, Beijing: Peking University Press.
• Oswell, J. A. (2013), Opening the Black Box: An Examination of Structural Realist and Neoclassical Realist Explanations of Foreign Policy, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), University of Alberta/Faculty of Graduate Studies and Research, Edmonton.
• Posen, B. (1986), The Sources of Military Doctrine: France, Britain and Germany between the World Wars, New York: Cornell Universty Press.
• Ripsman, N. M. ve Taliaferro, J. W. ve Lobell, S. E. (2016), Neoclassical Realist Theory of International Politics, New York: Oxford University Press.
• Rose, G. (1998), Neoclassical Realism and Theories of Foreign Policy, World Politics, 51 (1), 144-172.
• Romanova, T. (2012), Neoclassical Realism and Today’s Russia, Russia in Global Affairs, URL: http://eng.globalaffairs.ru/number/Neoclassical-Realism-and-Todays-Russia-15681, 05.10.2018.
• Romanova, T. (2018), Russia’s Neorevisionist Challenge to the Liberal Order, The International Spectator, 53 (1), 76-91.
• Roskin, M. G. ve Berry, N. O. (2012), Uluslararası İlişkiler: Uluslararası İlişkilerin Yeni Dünyası, Özlem Şimşek (Çev.), Ankara: Adres Yayınları.
• Schweller, R. L. (1996), Neorealism’s Status-Quo Bias: What Securrity Dilemma?, Security Studies, 5 (3), 90-121.
• Schweller, R. L. (2003), The Progressiveness of Neoclassical Realism, Elman, C. ve Elman, M. F. (Ed.) içinde (s. 311-347), Progress in International Relations Theory: Appraising the Field, Londra: MIT Press.
• Simao, L. (2012), Do Leaders Still Decide? The Role of Leadership in Russian Foreign Policymaking, International Politics, 49 (4), 482-497.
• Smith, N. R. (2016), The EU under a Realist Scope: Employing a Neoclassical Realist Framework for the Analysis of the EU’s Deep and Comprehensive Free Trade Agreement offer to Ukraine, International Relations, 30 (1), 3-28.
• Smith, N. R. (2018), Can Neoclassical Realism Become a Genuine Theory of International Relations, The Journal of Politics, 80, (2), 742-749.
• Sterling-Folker, J. (2006), Realism, Sterling-Folker, J. (Ed.), Making Sense of International Relations Theory içinde (s. 15-20), Colorado: Lynne Reinner Press.
• Sterling-Folker, J. (2009), Forward is as Forward does: Assessing Neoclassical Realism from a Traditions Perspective, Freyberg-Inan, A. ve Harrison, E. ve James, P. (Ed.) içinde (s. 191-218), Rethinking Realism in International Relations: between Tradition and Innovation, Baltimore: The Johns Hopkins University Press.
• Tang, S. (2010), Social Evolution of International Politics: From Mearsheimer to Jervis, European Journal of International Relations, 16 (1), 31-55.
• Tellis, A. J. ve Szalswinski, A. ve Wills, M. (2016) (Ed.), Understanding Strategic Cultures in the Asia-Pasific, Washington: The National Bureau of Asian Research.
• Thucydides (1881), History of Peloponnesian War, Benjamin Jowett (Çev.), Londra: Oxford University Press.
• Tsygankov, A. P. (Ed.) (2018), Routledge Handbook of Russian Foreign Policy, New York: Routledge.
• Tzu, S. (2018), Savaş Sanatı, Pulat Otkan ve Giray Fidan (Çev.), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Walt, S. M. (1985), Alliance Formation and the Balance of World Power, International Security, 8 (4), 3-43.
• Walt, S. M. (1987), The Origins of Alliances, Londra: Cornell University Press.
• Waltz, K. N. (1979), Theory of International Politics, Reading, MA: Addison-Wesley.
• Waltz, K. N. (1986), Reductionist and Systemic Theories, Robert Keohane (Ed.) içinde (s. 47-69), Neorealism and its Critics, New York: Columbia University Press.
• Waltz, K. N. (1989), The Origins of War in Neorealist Theory, Rotberg, R. L. ve Rabb T. K. (Ed.) içinde (s. 39-52), The Origin and Prevention of Wars, Cambridge: Cambridge University Press.
• Waltz, K. N. (1996), International Politics is not Foreign Policy, Security Studies, 6 (1), 54-57.
• Wivel, A. (2017), Realism in Foreign Policy Analysis, Oxford Resarch Encyclopedia of Politics, URL: http://politics.oxfordre.com/view/10.1093/acrefore/9780190228637.001.0001/acrefore-9780190228637-e-475, 14.06.2019.
• Wohlforth, W. C. (2011), Gilpian Realism and International Relations, International Relations, 25 (4), 499-511.
• Yılmaz, S. (2014), Neoklasik Realizm ve Dış Politika: 1 Mart Tezkeresi Örneği, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Uludağ Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Zakaria, F. (1998), From Wealth to Power: The Unusual Origins of America’s World Role, Princeton: Princeton University Press.