Dünyada ve Türkiye'de Zaman Kapsülleri'nin Gelişimi

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 1, 37 - 65, 30.06.2025

Mutlu Erbay

https://doi.org/10.62393/aurum.1572049

Öz

Bu çalışma, zaman kapsülleri konusunu gündeme getirerek bu konuya dikkat çekmeyi hedeflemektedir. Makalede, zaman kapsüllerinin Amerikalılar ve Türkler için sosyo-kültürel açıdan önemi vurgulanmakta ve önemli örnekler ele alınmaktadır. Zaman kapsülleri, Amerikan kültüründe hatırlama, hatırlatma ve anma yöntemi olarak kullanılmaktadır. Hatıraların anılması, düşünülmesine ve bu yolla anlamlandırılmasına sebep olur. Kültürler, kendi öz hedeflerine yönelik hatırlatma ve hatırlamalar yapabilmektedir. Bu hatırlamalar, geçmişi gelecek kuşaklara tanıtır ve aktarmada önemli bir rol oynar.
Zaman kapsülleri, geleceğe gönderilen mektuplar aracılığıyla gelecek temennilerini yansıtmakta; kişilerin ve kurumların geleceği öngörme ve şekillendirme çabalarını simgelemektedir. Yeni açılan bir fabrika, yeni üretilen bir ürün, borsa için yazılan mektuplar, yeni hammadde üretimleri veya uzaya gönderilen yeni araçlar gibi çeşitli sebeplerle zaman kapsülleri hazırlanabilmektedir. Amerika Birleşik Devletleri'nde devlet kurumları, yüksek enstitüler ve fabrikalar tarafından zaman kapsülleri oluşturulmakta, kayda geçirilmekte ve belirlenen tarihte açılması planlanmaktadır.
Zaman kapsülleri, Amerikan tarihinin önemli kültürel davranışlarından biri olarak kabul edilmektedir. Aşağıdaki makalede, önemli zaman kapsülleri ele alınarak incelenmiştir. Gelecekte açılmak üzere hazırlanan bu kapsüller, geleceğe bir not düşmekte ve bu yönüyle geleceği planlama ve öngörme amacı taşımaktadır.
Türkiye’de de hazırlanmış zaman kapsülleri mevcuttur. Çalışma, bu örneklere de kısaca değinerek zaman kapsüllerinin Türk kültüründeki yeri ve önemini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

zaman kapsülleri, , Washington anıtı , Tulsa Araba , Nasa zaman kapsülü , Westinghouse zaman kapsülü

Etik Beyan

Etik İlkelere Uygunluk Beyanı “COPE-Dergi Editörleri İçin Davranış Kuralları ve En İyi Uygulama İlkeleri” çerçevesinde aşağıdaki beyanlara yer verilmiştir: Yazar bu çalışma için Etik Kurul Onayı gerekmediğini beyan etmiştir.

Destekleyen Kurum

yoktur

Teşekkür

Boğaziçi Üniversitesi

Development of Time Capsules in the World and Turkey

Öz

This study aims to bring attention to the topic of time capsules. The article highlights the socio-cultural significance of time capsules for Americans and Turks, examining notable examples. In American culture, time capsules are used as a method of remembrance, commemoration, and reflection. The act of remembering stimulates thought and helps in attributing meaning to the past. Cultures engage in acts of remembrance to preserve their heritage and reinforce their cultural objectives. Such acts play a crucial role in introducing and transmitting historical narratives to future generations.
Time capsules serve as symbolic letters to the future, reflecting aspirations and expectations while representing individuals' and institutions' efforts to anticipate and shape the future. They may be created for various reasons, such as marking the opening of a new factory, the launch of a new product, letters written for the stock market, the production of new raw materials, or the deployment of spacecraft. In the United States, government institutions, research institutes, and factories officially record and schedule time capsules to be opened at a predetermined date.
Time capsules are considered one of the significant cultural traditions in American history. This article examines prominent examples of time capsules, analyzing their significance as historical messages for future generations. Since they are prepared to be opened in the future, time capsules also serve as tools for planning and foresight.
Time capsules have also been created in Türkiye. This study briefly touches on these examples, highlighting the role and importance of time capsules in Turkish culture.

Anahtar Kelimeler

Time capsules , Washington capital , Tulsa car , NASA time capsule , Westinghouse Time Capsule (1964)

Kaynakça

• Allen, T. B., & Allen, R. M. (2010). Time capsule: The book of record. FoxAcre Press.
• Alvarez, F. (2012, 13 Ocak). Tulsa'da gömülü Plymouth Belvedere'ye ne oldu? Highmotor. https://www.highmotor.com/tr/que-fue-plymouth-belvedere-enterrado-tulsa.html
• Atik, G. G., & Keleş, H. (2019). Müzelerin eğitim amaçlı kullanımı kapsamında aday tarih öğretmenlerinin Jandarma Müzesi hakkındaki görüşleri. Araştırma ve Deneyim Dergisi, 4(2), 54-63.
• Andrews, E. (2018, 22 Ağustos). America’s oldest known time capsule was made by Paul Revere and Samuel Adams. History. https://www.history.com/news/8-famous-time-capsules
• A Haber. (2019, 23 Aralık). Ford Taunus duvarların içinden çıktı son haliyle görenleri hayran bıraktı. A Haber. https://www.ahaber.com.tr/galeri/otomobil/ford-taunus-duvarlarin-icinden-cikti-son-haliyle-gorenleri-hayran-birakti/7
• Van Barneveld, L. (2016). Time capsule: A book filled with creative dreaming and writing prompts. Blurb. BBC Türkçe. (2020). 220 yıllık 'zaman kapsülü'nün açıldığı an [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=RZzXA0uRrQw
• Beatplaystv. (2015, 14 Nisan). Voyager Golden Record: Complete version audio and images [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=cEzcFXRKHUw
• Blog Oklahoma. (b.t.). 1957 Plymouth Belvedere Time Capsule. Blog Oklahoma. https://blogoklahoma.us/place/539/tulsa/-plymouth-belvedere-time-capsule
• Budin, J. (2014, 1 Ekim). 1914 time capsule to be opened: 2614 Jackson Ave update. Curbed New York. https://ny.curbed.com/2014/10/1/10040714/1914-time-capsule-to-be-opened-2614-jackson-ave-update
• Cassie, R. (2015). 200-year-old Washington Monument time capsule opened; hollow cornerstone reveals jars, newspapers and coins so far. Baltimore Magazine. https://www.baltimoremagazine.com/section/community/200-year-old-washington-monument-time-capsule-opened/
• City Experiences. (b.t.). Washington DC Highlights Tour with Washington Monument. City Experiences. https://www.cityexperiences.com/tr/washington-dc/washington-dc-highlights-tour-with-washington-monument/
• Driessen, J. (2013). Time capsules? Destructions as archaeologogical phenomena. İçinde J. Driessen (Ed.), Destruction: Archaeological, philological and historical perspectives (ss.5-22). Presses Universitaires de Louvain.
• Durrans, B. (2012). Time capsules as extreme collecting. İçinde G. Were & J. C. H. King (Ed.), Extreme collecting: Challenging practices for twenty-first century Museums (ss. 181-202). Berghahn Books. Ekşi Şeyler. (2016, 13 Haziran). Geleceğe mesaj göndermek için hazırlanmış zaman kapsülleri. Ekşi Şeyler. https://eksiseyler.com/gelecege-mesaj-gondermek-icin-hazirlanmis-zaman-kapsulleri​:contentReference[oaicite:1]{index=1}
• Ensonhaber. (2023, 31 Ocak). 50 yıldır toprak altında olan klasik otomobil gün yüzüne çıktı. Ensonhaber. https://www.ensonhaber.com/galeri/50-yildir-toprak-altinda-olan-klasik-otomobil-gun-yuzune-cikti
• Erbay, F. (2009). Efforts to institutionalize museum management (1984–2009). Institute of Architecture Foundation Publication.
• Erbay, M. (2011). Planning of exhibition and presentation techniques in museums. Beta Publications.
• Erbay, M. (2016). Boğaziçi Üniversitesi’nin 150 yıllık kültürel mirası. İçinde F. Erbay & M. Erbay (Ed.), Üniversite müzeleri (ss.49-66). Mimarlık Vakfı Yayını.
• Flickr (2020, 30 Ağustos). Millennium Time Capsule, Joseph Brant Museum, Burlington, ON [Fotoğraf]. Flickr. https://www.flickr.com/photos/snuffy/50286457602/in/photostream/
• Getty Images. (b.t.). Washington Monument, Baltimore, Maryland [Fotoğraf]. Getty Images. https://www.gettyimages.com/photos/washington-monument-baltimore
• Griffith, Z. (2013, 25 Ekim). American obelisks and Ottoman calligraphy? Stambouline. http://www.stambouline.info/2013/10/american-obelisks-and-ottoman.html
• Hall, C. (2015, 7 Ocak). Paul Revere's time capsule had a newspaper in it; would a time capsule today have a paper? Los Angeles Times. https://www.latimes.com/opinion/opinion-la/la-ol-paul-revere-time-capsule-newspaper-20150107-story.html
• Jarvis, W. E. (1992). Modern time capsules: Symbolic repositories of civilization. Libraries & Culture, 27(3), 279–295.
• Jarvis, W. E. (1993). The time capsule as a way for the future to acquire popular culture items. The Acquisitions Librarian, 8(1), 33–45.
• Jarvis, W. E. (1993). Time capsules: A cultural history. McFarland.
• Jozuka, E. (2015, 18 Kasım). MIT staff found a time capsule 942 years early. Vice. https://www.vice.com/en/article/mit-staff-opened-a-time-capsule-942-years-too-early/
• Landau, E. (2017, 1 Aralık). The Voyagers in popular culture. JPL. https://www.jpl.nasa.gov/news/the-voyagers-in-popular-culture/
• Lawrence, R. S. (2002). The end of innocence: The 1964-1965 New York World’s Fair. Syracuse University Press.
• Milliyet. (2022, 17 Aralık). 132 yıl önceden gelen zaman kapsülü! '2957'ye kadar açmayın' notu şaşırttı. Milliyet. https://www.milliyet.com.tr/dunya/132-yil-onceden-gelen-zaman-kapsulu-2957ye-kadar-acmayin-notu-sasirtti-6873450
• Maxim, G. W. (1997). Time capsules: Tools of the classroom historian. The Social Studies, 88(5), 227–232.
• Nalçaoğlu, H. (2003). Remembrance of things Present: Scattered notes on the apocalyptic dreams of modernity and time capsules. İletişim Araştırmaları, 1(2), 7-36.
• Nandhivajrin, M. J. (1987). Time capsules. In Encyclopedia of library and information science (Vol. 43, Supplement 8).
• Novak, M. (2011, 9 Aralık). Think inside the box: What time capsules reveal about right now. Gizmodo. https://gizmodo.com/think-inside-the-box-what-time-capsules-reveal-about-r-1669530230
• Odatv. (2015, 23 Kasım). Zaman kapsülü bulundu. Odatv. https://www.odatv.com/guncel/zaman-kapsulu-bulundu-85234
• Öztürk, C., & Baysal, N. (1999). İlköğretim 4-5. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik tutumu. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (6), 13-21.
• Öztürk, F. Z., & Öztürk, T. (2018). Investigation of student attitudes and opinions regarding time capsule use in social studies course. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 52-71. doi: 10.16986/HUJE.2017030470
• Pendray, G. E. (2015). The story of the Westinghouse time capsule. London: Forgotten Books.
• RBC Life. (2023, 23 Ağustos). Вскрыли капсулу времени, которой 100 лет. Вот что там лежало внутри. RBC Life. https://www.rbc.ru/life/news/64e4c6819a7947586301653b
• Ryst, J. (2015, 22 Mart). Museum Week kicks off around the world. Twitter Blog. https://blog.x.com/en_us/a/2015/museumweek-2015-kicks-off-around-the-world
• Saraniero, N. (2018, 1 Şubat). 12 time capsules discovered in NYC. Untapped New York. https://www.untappedcities.com/12-time-capsules-discovered-in-nyc/
• South San Francisco Unified School District. (b.t.). South City High Students Get a Glimpse of Life After High School. South San Francisco Unified School District. https://southcity.ssfusd.org/apps/news/article/1487271
• Sönmez, S. (2007, 24 Haziran). Zaman Kapsülü. Güneşin Tam İçinde. https://www.gunesintamicinde.com/zaman-kapsulu/
• Şencan, G. E. (2020). Genç Türkiye Cumhuriyeti'nin ABD’de bıraktığı iz: 1939 New York Dünya Fuarı ve Türk stantları, 8(24), 113-138. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. https://doi.org/10.33692/avrasyad.831614
• Şenol, F. (2022, 17 Aralık). 132 yıl önceden gelen zaman kapsülü! “2957'ye kadar açmayın” notu şaşırttı, Milliyet. https://www.milliyet.com.tr/dunya/132-yil-onceden-gelen-zaman-kapsulu-2957ye-kadar-acmayin-notu-sasirtti-6873450
• Zayimoğlu Öztürk, F., & Öztürk, T. (2020, 19 Mayıs). Using time capsules in fifth-grade social studies courses [Bildiri Sunumu]. International Scientific Researches Humanity Conference, Turin, İtalya.
• Zayimoğlu Öztürk, F. (2016). Sosyal bilgiler dersinde zaman kapsülü uygulaması. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi, 7(1), 34-41.
• Zayimoğlu Öztürk, F., & Öztürk, T. (2018). Sosyal bilgiler dersinde zaman kapsülü kullanımına yönelik öğrenci tutumlarının ve görüşlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 52–71.
• Varlık Görücüsü, N., & Çalışkan, M. (2020). Zaman ve kronolojiyi algılama becerisini nasıl geliştirebilirim? Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 194–209
• Yablon, N. (2019). Remembrance of things present: The invention of the time capsule. University of Chicago Press.
• Yeni Şafak. (2011, 17 Ocak). Washington'da Osmanlı izleri. https://www.yenisafak.com/hayat/washingtonda-osmanli-izleri-298248
• Wells, H. G. (1995). The time machine. Dover Publications. (İlk baskı 1895’te yayımlandı).