Kant ve Prusya’da Dini Sansür

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 1, 87 - 101, 15.06.2016

Kaan H. Ökten

Öz

Bu makalede Alman filozof Immanuel Kant’ın 1790’lı yıllarda Prusya devletinin diyanet ve sansür politika-
ları dolayısıyla yaşadığı sorunların hikâyesi orijinal belge ve kaynaklardan hareketle ortaya konulmuştur.
Tüm siyasi, kültürel ve düşünsel engellere rağmen Aydınlanma projesini a priori ilkelere dayanarak sür-
dürmeye gayret eden Kant’ın bu dönemde karşılaştığı sorunlar aynı zamanda Aydınlanma projesinin de
semptomatik bir özeti görünümündedir. 

Anahtar Kelimeler

Immanuel Kant, Prusya, Sansür, Din, Diyanet, Aydınlanma

Kant ve Prusya’da Dini Sansür

Öz

Bu makalede Alman filozof Immanuel Kant’ın 1790’lı yıllarda Prusya devletinin diyanet ve sansür politikaları dolayısıyla yaşadığı sorunların hikâyesi orijinal belge ve kaynaklardan hareketle ortaya konulmuştur. Tüm siyasi, kültürel ve düşünsel engellere rağmen Aydınlanma projesini a priori ilkelere dayanarak sürdürmeye gayret eden Kant’ın bu dönemde karşılaştığı sorunlar aynı zamanda Aydınlanma projesinin de semptomatik bir özeti görünümündedir

Anahtar Kelimeler

Immanuel Kant, Prusya, Sansür, Din, Diyanet, Aydınlanma

Kaynakça

• Corpus Constitutionum Marchicarum, Continuatio IV. Berlin / Halle: 1755.
• Novum Corpus Constitutionem Prussico-Brandenburgensium Praecipue Marchicarum, Oder Neue Sammlung Königl. Preußl. und Churfürstl. Brandenburgischer, sonderlich in der Chur- und Marck-Brandenburg, Wie auch andern Provintzien, publicirten und ergangenen Ordnungen, Edicten, Mandaten, Rescripten ... Vom Anfang des Jahrs 1751 und folgenden Zeiten. 12 cilt. Berlin: 1751-1822.
• Davidovich, A. “How to Read Religion within the Limits of Reason Alone.” Kant-Studien, 85:1 (1994): 1-14.
• Di Giovanni, G. “Translator’s Introduction to Religion Within the Boundaries of Mere Reason (1793).” Re- ligion and Rational Theology içinde, I. Kant (yaz.), 41-54. (A. W. Wood ve G. di Giovanni, çev.) Cambridge:
• Cambridge University Press, 1996.
• Dilthey, W. Wilhelm Diltheys gesammelte Schriften, IV. Band: Die Jugendgeschichte Hegels und andere Ab- handlungen zur Geschichte des Deutschen Idealismus. Leipzig / Berlin: Verlag von B. G. Teubner, 1921.
• Fromm, E. “Zur Vorgeschichte der Königlichen Kabinetsordre an Kant vom 1. Oktober 1794.” Kant-Studien, (1899): 142-147.
• Greene, T. M. “The Historical Context and Religious Significance of Kant’s Religion.” Religion Within the Li- mits of Reason Alone içinde, I. Kant (yaz.), IX-LXXCIII. (T. M. Greene ve H. H. Hudson, çev.) New York: Har- per Torchbooks, 1960.
• Hunter, I. “Kant’s Religion and Prussian Religious Policy.” Modern Intellectual History, 2:1 (2005): 1-27.
• Kant, I. Theorie-Werkausgabe: Werke in zwölf Bänden, Band XI: Schriften zur Anthropologie, Geschichtsphilo- sophie, Politik und Pädagogik 1, ed. W. Weischedel. Frankfurt am Main: Suhrkamp, 1968.
• Kant, I. Die Religion innerhalb der Grenzen der bloßen Vernunft. Hamburg: Meiner, 2003.
• Kant, I. Kant’s gesammelte Schriften, Band XI, Zweite Abteilung, Briefwechsel, Band II, 1789-1794. Berlin / Le- ipzig: Vereinigung wissenschaftlicher Verleger, 1922.
• Lestition, S. “Kant and the End of the Enlightenment in Prussia.” The Journal of Modern History, 65:1 (Mart ): 57-112. Stangneth, B. “‘Kants schädliche Schriften’. Eine Einleitung.” Die Religion innerhalb der Grenzen der bloßen Vernunft içinde. I. Kant (yaz.),B. Stangneth (ed.), IX-LXXV. Hamburg: Meiner, 2003.
• Vorländer, K. “Einleitung des Herausgebers.” Die Religion innerhalb der Grenzen der bloßen Vernunft içinde, I. Kant (yaz.), K. Vorländer (ed.), IX-XCII. Leipzig: Meiner, 1922.