Film Anlatılarındaki Simülasyon Mekanlarının Mieke Bal’ın Açıkladığı Mekân Öğesi Çerçevesinde Jean Baudrillard’ın Simülasyon Kuramı ile Tartışması

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 55 - 67, 30.06.2019

Berceste Gülçin Özdemir

Öz

Öz

Yeni iletişim teknolojileri dijital çağda her geçen gün yeni bir medya aracını daha dijital tüketicilere sunmaktadır.

Sanal gerçekliğin içinde verilen simülasyon alanları bireyleri üç boyutlu bir dünyanın içine sokarak onları iki

boyutlu dünyalarından ayrılmalarını sağlamaktadır. Sanal gerçeklik teknolojisi ve bu teknolojinin sunduğu

olanaklar çerçevesinde bireyler, istedikleri anda, istedikleri bir dünyanın içine üç boyutlu bir derinlikte

girebilmektedir. Yeni medya teknolojilerinin hızlı biçimde gelişimi, 21. yüzyılın postmodern tüketim

toplumunu hızlı tüketicilere dönüştürmektedir. Dijital çağın, dijital yerlisi, her yeni bir gün karşılaştığı yeni

iletişim teknolojileri sonrası daha gelişmiş teknolojiyi beklemeye koyulmaktadır. Sinema da bu hızlı değişim

ve dönüşümlerin etkisiyle biçim ve içerik açısından uylaşımlarında teknolojinin gelişimini yakalama yolunu

seçmektedir. Keza, 180 derece bakış açısına sahip kameranın da ötesine geçen 360 derece bakış açısına sahip

kameralar, artık izleyiciye daha geniş bir bakış açısı kazandırmaktadır. Sanal gerçeklik teknolojisiyle birlikte

kullanılan 360 kameralar izleyicinin film anlatısını daha derinlikli algılamasını sağlamaktadır. İzleyiciler, 180

derecelik bakış açısına sahip kameranın sunduğu ve 2 boyutlu sinema perdesinin yansıttığı anlatıları daha

farklı boyutta algılamaya başlamıştır. Çalışmada, Mieke Bal’ın Narratology Introduction to the Theory of Narrative

(1985) kitabında sinema anlatılarında mekan öğesiyle ilgili yaptığı açıklamaları doğrultusunda 360 kamerayla

çekilmiş sanal gerçeklik teknolojisiyle sunulan film mekanları tartışılacaktır. Tartışmada, bu filmlerin, izleyiciye

sunuluşu Jean Baudrillard’ın Simülakrlar ve Simülasyon (1982) kitabında açıkladığı simulakr/simülasyon kuramı

çerçevesinde sorgulanacaktır. Bu bağlamda, 360 kamerayla çekilmiş filmlerdeki mekanların sanal gerçeklik

teknolojisiyle sunumu, Bal’ın açıklamaları çerçevesinde simülasyon kuramı bağlamında tartışılmış olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Simülasyon, Sinema, Sanal Gerçeklik, Mekân, Bakış Açısı

Discussing Simulation Places In Film Narratives With Jean Baudrillard’s Simulation Theory Within The Framework of Space Elements As Explained by Mieke Bal

Öz

Abstract

Every day new communication technologies offer yet another media tool to the digital consumers in the

digital age. Simulation spaces given within virtual reality pulls individuals out of their two-dimensional world

by putting them in a three-dimensional world. Within the framework of virtual reality technology and the

opportunities offered by this technology, individuals are able to step into any world any time in a threedimensional

depth. Rapid development of new media technologies turns postmodern consumption society

of the 21st century into fast consumers. Digital native of the digital age starts waiting for a more advanced

technology after the new communication technologies he/she has encountered every day. With the impact of

this rapid change and transformations, cinema chooses to keep up with the development of the technology

in consensus in terms of form and content. Likewise, 360-degree cameras which go beyond the cameras

with 180-degree point of view give the audience a broader point of view. 360-degree cameras used with

virtual reality technology enable the audience perceive the film narrative in-depth. The audience started to

perceive the narratives offered by a camera with 180-degree point of view and reflected by the 2-dimensional

screen in a different dimension. In the study, the film spaces which are shot using 360-degree camera and

presented with virtual reality technology will be discussed in accordance with the Mieke Bal’s descriptions

on space element in cinema narratives in her book Narratology Introduction to the Theory of Narrative (1985).

In the discussion, the presentation of these films to the audience will be questioned within the framework

of simulacra/simulation described by Jean Baudrillard in his book Simulacra and Simulation (1982). In that

respect, presentation of spaces in films shot with 360-degree camera with virtual reality technology will be

discussed within the framework of Bal’s statements in the context of simulation theory.

Anahtar Kelimeler

Simulation, Cinema, Virtual Reality, Space, Point of View

Kaynakça

• Adanır, O. 2003. Sinemada Anlam ve Anlatım. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Aktaş, S. 2018. ‘’Kitlelerin Çevrim İçi Ortamlarda Sanat Üretimine Katılımı ve Kitle Kaynak Uygulamaları: Transformers Premake’’, Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, c. 20, s. 36, s. 259-286.
• Aktaş, S. 2018. ‘’New Social Practices of Audiences: Community Engagement in Filmmaking’’, International Journal of Cultural and Social Studies (IntJCSS), s. 4, s.365- 379.
• Aristoteles. 2007. Aristotle on Rhetoric: A Theory Of Civic Discourse. Çev. George A. Kennedy. Newyork: Oxford University Press.
• Auge, M. 2016. Yok-yerler: Üstmodernliğin Antropolojisine Giriş. Çev. Turhan Ilgaz. İstanbul: Daimon Yayınları.
• Bal, M. 1999. Narratology Introduction to the Theory of Narrative. Toronto: University of Toronto Press.
• Baudrillard, J. 2011. Simülakrlar ve Simülasyon. Çev. Oğuz Adanır. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Baudrillard, J. 2017. Sessiz Yığınların Gölgesinde: Toplumsalın Sonu. Çev. Oğuz Adanır. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Benjamin, W. 2012. Pasajlar. Çev. Ahmet Cemal. İstanbul: Yapı Kredi Yayıncılık.
• Benjamin, W. 2018. The Work of Art in the Age of Its Technological Reproducibility. Erişim Tarihi 21 Nisan 2018 (http://web.mit.edu/allanmc/www/benjamin.pdf).
• Bonitzer, P. 2011. Kör Alan ve Dekadajlar. Çev. İzzet Yaşar. İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Bordwell, D., Thompson, K. 2012. Film Sanatı: Bir Giriş. Çev. Ertan Yılmaz, Emrah Suat Onat. Ankara: Deki Yayınları.
• Chatman, S. 2009. Öykü ve Söylem: Filmde ve Kurmacada Anlatı Yapısı. Çev. Özgür Yaren. Ankara: Deki Yayınları.
• Edgar-Hunt, R., J. Marland, S. Rawle. 2015. Film Dili. Çev. Senem Aytaç. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Edgar-Hunt, R., J. Marland, J. Richards. 2012. Senaryo Yazımı. Çev. Gülengül Altıntaş. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Goodchild, P. 2005. Deleuze & Guattari: Arzu Politikasına Giriş. Çev. Rahmi G. Öğdül. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Groys, B. 2017. Akışta: İnternet Çağında Sanat. Çev. Ebru Kılıç. İstanbul: Küy Yayınları.
• Habermas, J. 2016. İdeoloji Olarak Teknik ve Bilim. Çev. Mustafa Tüzel. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Hayward, S. 2012. Sinemanın Temel Kavramları. Çev. Uğur Kutay, Metin Çavuş. İstanbul: Es Yayınları.
• Kolker, R. 2009. Film Biçim ve Kültür. Çev. Fırat Tınaz, Ali Güney, Zeynep Özen, Onur Şakır, Berivan Tokem, Dilek Tunalı, Ertan Yılmaz. Ankara: Deki Yayınları.
• Mascelli V. J. 2002. Sinemanın Beş Temel Öğesi: Sinema Filmi Çekim Teknikleri. Çev. Hakan Gür. İstanbul: İmge Kitabevi.
• Monaco, J. 2002. Bir Film Nasıl Okunur: Sinema Dili, Tarihi ve Kuramı: Sinema, Medya, Multimedya Dünyası. Çev. Ertan Yılmaz. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• Morley, D., K. Robins. 2011. Kimlik Mekanları: Küresel Medya, Elektronik Ortamlar ve Kültürel Sınırlar. Çev. Emrehan Zeybekoğlu. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Oskay, Ü. 1982. Çağdaş Fantazya: Popüler Kültür Açısından Bilim-Kurgu ve Korku Sineması. Ankara: Ayko Yayınları.
• Özdemir, B. G. 2018. ‘’Sinema İzleyicisinin Film İzleme Alışkanlığının Sosyal Medya Tarafından Dönüştürülmesinin Simülasyon Kuramı Bağlamında Tartışılması’’, Yeni Medyaya Yaklaşımlar, Ed. Rengim Sine, Gülşah Sarı. Konya: Literatürk Yayınları, s. 297-322.