SOSYAL HİZMET UYGULAMALARINDA EKOPSİKOLOJİYİ DÜŞÜNMEK

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 1, 73 - 82, 25.06.2020

Filiz Er Çiğdem Canatan Gençer , Berçem Barut Yunus Kara

Öz

İnsanlığın doğa ve çevre ile kurduğu iletişimin ve etkileşiminin tarihsel bir sürece dayandığını ve süreklilik barındırdığını söylemek mümkündür. Bireylerin bedensel, ruhsal, bilişsel ve sosyal iyilik halleri yaşadıkları çevre ile doğrudan ilişkilidir. Bu ilişki doğa ve insanın aktif-pasif konumlarındaki değişikliklerle de karakterizedir. Tam bu noktada, insan ve çevre arasındaki etkileşime odaklanan ve insanların doğal çevre ile yerleşik bir bağlantısı olduğu fikrine dayanan ekopsikoloji kavramı karşımıza çıkmaktadır. Ekopsikoloji insanların bir parçası oldukları doğal çevreleri ile kurduğu bağlantıyı keşfetmelerine ve bu bağlantıyı insan-çevre odaklı karşılıklı işlevselliğe dönüştürmeye yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Doğa ile bağlantıların yeniden şekillendirilmesi ve işlevsellik kazandırılması, çevresi içinde birey yaklaşımının önemli olduğu sosyal hizmet disiplini açısından da dikkate değerdir. Bu çalışma ekopsikolojiyi ve amaçladıklarını sosyal hizmet uygulamalarında göz önünde bulundurulmasını ve sunacağı katkıları ele almaktadır.

Anahtar Kelimeler

İnsan, Doğa, Ekoloji, Ekopsikoloji, Sosyal Hizmet

THINKING ECOPSYCHOLOGY IN SOCIAL WORK PRACTICE

Öz

It is possible to say that the communication and interaction of humanity with nature and the environment is based on a historical process and has continuity. The physical, mental, cognitive and social well-being of individuals is directly related to the environment in which they live. This relationship is also characterized by changes in the active and passive positions of nature and man. At this point, we come across the concept of eco-psychology, which focuses on the interaction between man and the environment and is based on the idea that humans have an established connection with the natural environment. Ecopsychology aims to help people discover the connection they have with the natural environment they are a part of and to turn this connection into human-environment oriented mutual functionality. Reshaping and functionalizing connections with nature is also remarkable in terms of social work discipline, in which the individual’s approach is important. This study discusses ecopsychology and what it aims to consider in social work practices and its contributions.

Anahtar Kelimeler

Human, Nature, Ecology, Ecopsychology, Social Work

Kaynakça

• Adams, M. (2012). A social engagement: How ecopsychology can benefit from dialogue with the social sciences. Ecopsychology, 4, 216–222.
• Akın G. (2014). İnsan sağlığı ve çevre etkileşimi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 54 (1), 105-116.
• Arora, S., Cason, T. N. (1999). Do community characteristics influence environmental outcomes? Evidence from the toxics release inventory. Southern Economic Journal, 65 (4), 691–716.
• Ayaz, H. (2014). Çevreci eleştiri üzerine genel bir değerlendirme. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3 (1), 278-292.
• Barut, B. ve Kara, Y. (2020). Ekolojik sosyal hizmet perspektifinden hortikültürel terapi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31 (1), 218-240.
• Baydar, V., Ersoy, A. F. (2017). Sosyal hizmet ve çevre: Ekososyal yaklaşım. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 52 (2), 236-247.
• Besthorn, F. H., Saleeby, D. (2003). Nature, genetics and the biophilia connection: Exploring the link with social work values and practice. Advances in Social Work, 4 (1), 1–18.
• Clayton, S., Myers, G. (2009). Conservation psychology: Understanding and promoting human care for nature. Wiley-Blackwell.
• Danış, M. Z., Kara, H. Z. (2016). Sosyal hizmette problem çözme yaklaşımı. The Journal of Academic Social Science Studies (JASS), 45, 1-10.
• Derezotes, D. (1999). Advanced generalist social work practice. SAGE Publications. Diehl, E., Park Brown, S. (2016). Horticultural Therapy. (Erişim: <https://edis.ifas.ufl.edu/ep145>).
• Dodge, K. A., Pettit, G. S. (2003). A biopsychosocial model of the development of chronic conduct problems in adolescence. Developmental Psychology, 39 (2), 349–371.
• Duyan, V. (2010). Sosyal hizmet: Temelleri, yaklaşımları ve müdahale yöntemleri. Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Genel Merkezi.
• Enns, C. Z. (2004). Feminist theories and feminist psychotherapies (2nd ed.). New York: Routledge.
• Fried, G. G. and Wichrowski, M. J. (2008). Horticultural therapy: A psychosocial treatment option at the Stephen D. Hassenfeld children’s center for cancer and blood disorders. Primary Psychiatry, 15 (7), 73-77.
• Gutheil, I. A. (1992). Considering the physical environment: An essential component of good practice. Social Work, 37 (5), 391-396.
• Gül, F. (2013). İnsan-doğa ilişkisi bağlamında çevre sorunları ve felsefe. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 14, 17-21.
• Hartig, T., Mang, M., Evans, G. W. (1991). Restorative effects of natural environment experiences. Environment and Behavior, 23 (1), 3-26.
• Karls, J. M., Wandrei, K. E. (1996). A new language for social work. Social Work, 37 (1), 80-85. Keleş R., Hamamcı, C. (1993). Çevrebilim. Ankara: İmge Yayınevi.
• Lewis, R. (2005). Human genetics, concepsts and applications. Boston: The Mc Graw Hill. Mantler, A., Logan A. C. (2015). Natural environments and mental health. Advances In Integrative Medicine, 2 (1), 5-12.
• Minkler, M. (2000). Using participatory action research to build healthy communities. Public Health Reports, 115 (2/3), 191–197.
• McHugh, A., Ord, G. (2018). Therapeutic gardening. Washington State University.
• Norton, C. L. (2009). Ecopsychology and social work: Creating an interdisciplinary framework for redefining person-in-environment. Ecopsychology 1 (3), 139-145. https://doi.org/10.1089/eco.2009.0046.
• Özgüner, H. (2004). Doğal peyzajın insanların psikolojik ve fiziksel sağlığı üzerine etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 5 (2), 97-107.
• Park, K. M. (1996). The personal is ecological: Environmentalism of social work. Social Work, 41 (3), 320–323. https://doi.org/10.1093/sw/41.3.320.
• Purutçuoğlu, E. ve Doğan, İ. (2017). Ekolojik sosyal hizmet uygulamaları için sürdürülebilir kalkınmada sosyal hizmetin yeri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (51), 1083-1100.
• Ridley, M. (2000). Genom, bir türün yirmi üç bölümlük otobiyografisi (Çev. Mehmet Doğan, Nıvart Taşçı). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
• Roszak T. (1995). Where psyche meets gaia. In: Roszak, T., Gomes, M. E., Kanner, A. D. (eds.) Ecopsychology: Restoring the earth, healing the mind. San Francisco: Sierra Club Books.
• Roszak, T. (2001). The voice of the earth: An exploration of ecopsychology. Grand Rapids: Phanes Press.
• Scull, J. (2008). Ecopsychology: Where does it fit in psychology in 2009? The Trumpeter, 23 (3), 68-85.
• Scroll, M. A. (2007). Wrestling with Arne Naess: A chronicle of ecopsychology’s origins. The Trumpeter, 23 (1), 28-57.
• Speldewinde P. C., Cook, A., Davies, P., Weinstein, P. (2009). A relationship between environmental degradation and mental health in rural Western Australia. Health Place, 15 (3), 865-872. doi: 10.1016/j.healthplace.2009.02.011.
• Tennessen, C. M., Cimprich, B. (1995). Views to nature: Effects on attention. Environmental Psychology, 15, 77-85.
• Ulrich, R. S. (1984). View through a window may influence recovery from surgery. Science, 224, 420-421.
• Ulrich, R. S., Parsons R. (1992). Influences of passive experiences with plants on individual well-being and health. In: D. Relf (Ed), The role of horticulture in human well-being and social development. Oregon: Timber Press.
• Verderber, S. (1986). Dimensions of person-window transactions in the hospital environment. Environment and Behavior, 18, 450-466.
• Yurcu, G. (2016). Rekreasyon faaliyetlerine katılan bireylerin kişilik özelliklerinin ekopsikoloji algılarına etkisi. Journal of Recreation and Tourism Research, 3 (2), 23-35.