Fen Eğitiminde Argümantasyon Temelli Öğrenmenin Akademik Başarıya ve Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması

Yıl 2016, Cilt: 16 Sayı: 4, 1 - 20, 15.12.2016

Yrd. Doç. Dr. Memet Karakuş Onur Yalçın

https://doi.org/10.18037/ausbd.415534

Cited By: 17

Öz

 Bu araştırmanın amacı; argümantasyon temelli fen öğrenmenin öğrencilerin akademik başarılarına ve bilimsel süreç becerilerine etkisini deneysel yöntemlerle ortaya koyan bağımsız çalışmaların etki büyüklüklerini belirlemektir. Bu bağlamda bireysel çalışmalar 2007- 2015 yılları arasında incelenmiştir. Literatür taraması sonucunda ulaşılabilen çalışmalardan, Türkiye’de yapılmış argümantasyon temelli fen öğrenmenin, akademik başarı ve bilimsel süreç becerileri konu alanları incelenmiştir. Yapılan incelemeler; kodlama formu aracılığıyla ve dahil edilme kriterlerine göre yapılmış olup bireysel çalışmalar meta analiz yöntemiyle birleştirilmiştir. Fen eğitiminde argümantasyon temelli öğrenmenin akademik başarıya etkisi için 27 çalışma (40 karşılaştırma) ve argümantasyon temelli öğrenmenin bilimsel süreç becerilerine etkisi için 15 çalışma (19 karşılaştırma) meta analiz sürecine dâhil edilmiştir. Araştırma sonucunda; argümantasyon temelli fen öğrenmenin akademik başarı üzerinde pozitif ve çok geniş düzeyde, argümantasyon temelli fen öğrenmenin bilimsel süreç becerilerinde pozitif ve çok geniş düzeyde etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Akademik başarı etki büyüklükleri; yayın türünde doktora tezlerinde, eğitim kademesinde lisede, ders alanında fizikte ve uygulama süresinde 5-6 hafta arasında en fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bilimsel süreç becerileri etki büyüklükleri; yayın türünde doktora tezlerinde, eğitim kademesinde lisede ve ders alanında kimyada en fazla olduğu saptanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Argümantasyon, Argümantasyon Temelli Öğrenme, Bilimsel Tartışma

Kaynakça

• Abramson, J. H., Abramson, Z. H. (2001). Making Sense Of Data. A self- Instruction manual on the interpretation of epidemiological data. New York: Oxford University Press.
• Akbıyık, C., Seferoğlu, S. S. (2006). Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Akademik Başarı. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(32),90-99. http://yunus.hacettepe. edu.tr/~sadi/yayin/Akbiyik-Seferoglu.
• Aldağ, H. (2006). Toulmin Tartışma Modeli. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,15(1), 13-34. http://kutuphane.dogus.edu.tr/mvt/pdf.
• Altun, E. (2010). Işık Ünitesinin İlköğretim Öğrencilerine Bilimsel Tartışma (Argümantasyon) Odaklı Yöntem İle Öğretimi. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Arlı, E.E. (2014). Argümantasyon Tabanlı Bilim Öğrenme Yaklaşımının (Atbö) Mevsimlik Tarım İşçisi Konumundaki Dezavantajlı Öğrencilerin Akademik Başarıları ve Düşünme Becerilerine Etkisi. Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Aslan, S. (2010). Ortaöğretim 10. Sınıf Öğrencilerinin Üst Bilimsel Süreç ve Eleştirel Düşünme Becerilerinin Geliştirilmesine Bilimsel Tartışma Odaklı Öğretim Yaklaşımının Etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Batdı, V. (2014). Kavram Haritası Tekniği İle Geleneksel Öğrenme Yönteminin Kullanılmasının Öğrencilerin Başarıları, Bilgilerinin Kalıcılığı Ve Tutumlarına Etkisi: Bir meta-analiz çalışması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 42. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/dpusbd
• Camnalbur M., Erdoğan Y. (2008). Bilgisayar destekli öğretimin etkililiği üzerine bir meta analiz çalışması: Türkiye örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8, 497-505. doi: 10.12738/estp.2013.3.1692
• Ceylan, Ç. (2010). Fen Laboratuvar Etkinliklerinde Argümantasyon Tabanlı Bilim Öğrenme – Atbö Yaklaşımının Kullanımı. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Cohen, J. (1992). Statistical Power Analysis. Current Directions in Psychological Science, 1(3), 98-101. http://www.jstor.org/stable.
• Çelik Y. A. (2010). Bilimsel Tartışma (Argümantasyon) Esaslı Öğretim Yaklaşımının Lise Öğrencilerinin Kavramsal Anlamaları, Kimya Dersine Karşı Tutumları, Tartışma İsteklilikleri ve Kalitesi Üzerine Etkisinin İncelenmesi. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Demir, S. (2013). Bilgisayar destekli matematik öğretiminin (bdmö) akademik başarıya etkisi: Bir meta analiz çalışması. Yüksek Lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Demir, S., Başol, G. (2014). Bilgisayar Destekli Matematik Öğretiminin (Bdmö) Akademik Başarıya Etkisi: Bir Meta Analiz Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 14(5), 2013-2035. doi: 10.12738/estp.2014.5.2311.
• Demirci, N. (2008). Toulmin’in bilimsel tartışma modeli odaklı eğitimin kimya öğretmen adaylarının temel kimya konularını anlamaları ve tartışma seviyeleri üzerine etkisi. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Demircioğlu, T. (2011). Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Laboratuar Eğitiminde Argüman Temelli Sorgulamanın Etkisinin İncelenmesi. Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Deveci, A. (2009). İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin maddenin yapısı konusunda sosyobilimsel argümantasyon, bilgi seviyeleri ve bilişsel düşünme becerilerini geliştirmek. Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Driver, R., Newton, P. & Osborne, J.(2000). Establishing The Norms Of Scientific Argumentation In Classrooms. Science Education, 84(3), 287-312. http://cresenciafong.com/wiki.
• Erdoğan, S. (2010). Dünya, güneş ve ay konusunun ilköğretim 5. sınıf öğrencilerine bilimsel tartışma odaklı yöntem ile öğretilmesinin öğrencilerin başarılarına, tutumlarına ve tartışmaya katılma istekleri üzerine etkisinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Uşak Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Eşkin, H., Ogan-Bekiroğlu, F. (2007). Effects of Promoting Argumentation on Students’ Reasoning in Physics. National Association for Research in Science Teaching (NARST) Annual Conference. http://files.eric.ed.gov/fulltext.
• Glass, G. (1978). Primary, Secondary, and Meta-Analysis of Research. Educational Researcher, 5(3–8). doi: 10.3102/0013189X005010003.
• Gözüyeşil, E., Dikici, A. (2014). Beyin Temelli Öğrenmenin Akademik Başarıya Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(2), 629-648. doi: 10.12738/estp.2014.2.2103
• Gültepe, N.( 2011). Bilimsel tartışma odaklı öğretimin lise öğrencilerinin bilimsel süreç ve eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesine etkisi. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Güven, M., Kürüm, D. (2004). Öğrenme Stilleri Ve Eleştirel Düşünme Arasındaki İlişkiye Genel Bir Bakış. Anadolu Üniversitesi Dergisi, 6, 1. http://hdl. handle.net/11421/430.
• Jimenez-Aleixandre, M. P., Rodriguez, B.A & Duschl, R.A. (2000). “Doing The Lesson” or “Doing Science”. Argument in High School Genetics. Science Education, 84, 757-792. http://eric.ed.gov.
• Kablan, Z., Topan, B. & Erkan, B. (2013). Sınıf İçi Öğretimde Materyal Kullanımının Etkililik Düzeyi: Bir Meta-Analiz Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1629-1644. doi: 10.12738/ estp.2013.3.1692
• Kaşarcı, İ. (2013). Proje temelli öğrenme yaklaşımının öğrencilerin akademik başarı ve tutumlarına etkisi: bir meta-analiz çalışması. Yüksek lisans tezi. Osmangazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Kaya, O. N. (2005).Tartışma teorisine dayalı öğretim yaklaşımının öğrencilerin maddenin tanecikli yapısı konusundaki başarılarına ve bilimin doğası hakkındaki kavramalarına etkisi. Doktora tezi, Gazi üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kıngır, S. (2011). Argümantasyon Tabanlı Bilim Öğrenme Yaklaşımının Öğrencilerin Kimyasal Değişim ve Karışım Kavramlarını Anlamalarını Sağlamada Kullanılması. Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Koçak, K. (2014). Argümantasyon Tabanlı Bilim Öğrenme Yaklaşımının Öğretmen Adaylarının Çözeltiler Konusunda Başarısına ve Eleştirel Düşünme Eğilimlerine Etkisi. Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kuhn, D. (1992). Thinking as Argument. Harvard Educational Review, 62, 155–178. http://eric.ed.gov.
• Lipsey, M. W., Wilson, D. B. (2001). Practical Meta- Analysis. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Oğuz Çakır, B. Z. (2011). Tartışma odaklı öğretim yönteminin altıncı sınıf Öğrencilerinin fene karşı tutumlarına, fiziksel ve kimyasal değişim konusundaki kavramsal anlayışlarına ve tartışmaya eğilimlerine etkisi. Yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
• Okumuş, S. (2012). Maddenin Halleri ve Isı” Ünitesinin Bilimsel Tartışma (Argümantasyon) Modeli ile Öğretiminin Öğrenci Başarısına ve Anlama Düzeylerine Etkisi. Yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Osborne, J.F., Erduran, S. & Simon, S. (2004). Enhancing The Quality of Argumentation in School Science. Journal of Research in Science Teaching, 41, 994-1020. http://onlinelibrary.wiley.com.
• Özcan, Ş., Bakioğlu, A. (2010). Bir Meta-Analitik Etki Analizi: Okul Yöneticilerinin Hizmet-İçi Eğitim Almalarının Göreve Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 201-212. http://docplayer. biz.tr/277433.
• Özdemirli, G. (2011). İşbirlikli öğrenme yönteminin öğrencinin matematik başarısı ve matematiğe ilişkin tutumu üzerindeki etkililiği: bir meta-analiz çalışması. Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana
• Richmond, G., Shrıley, J. (1996). Making Meaning in Classrooms: Social Processes In Small Group Discourse and Scientific Knowledge Building. Journal of Research In Science Teaching, 33 (839–858). http://eric.ed.gov.
• Rust, R. T., Lehmann R. D. & Farley J. U. (1990). Estimating Publication Bias in Meta Analysis. Journal of Marketing Research. 27, 220-226. doi:10.2307/3172848.
• Sağlam, M., Yüksel, İ. (2007). Program Değerlendirmede Meta-Analiz ve Meta-Değerlendirme Yöntemleri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18. http://www.arastirmax.com/en.
• Simon, S., Erduran, S. & Osborne, J. (2006). Learning to Teach Argumentation: Research And Development İn The Science Classroom. International Journal of Science Education, 28(2/3), 235–260. http://eprints.ioe.ac.uk/655.
• Solomon, J. (1991). Exploring the Nature of Science: Key Stage 3. Glasgow, UK: Blackie.
• Şen, Ş &Yılmaz, A. ( 2013). İşbirlikçi Öğrenmenin Kavramsal Değişim Üzerindeki Etkisi: Bir Meta Analiz Çalışması. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 1, 21-32. http://www.acarindex.com/dosyalar/.
• Tarım, K. (2003). Kubaşık öğrenme yönteminin matematik öğretimindeki etkinliği ve kubaşık öğrenme yöntemine ilişkin bir meta analiz çalışması. Doktora tezi, Çukurova Üniversitesi/Fen Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Taşpınar, P. (2011). Sosyobilimsel Tartışma Destekli Sağlık Eğitimi Etkinliklerinin İlköğretim 5.Sınıf Öğrencilerinde Sağlık Bilincinin ve İçerik Bilgisinin Gelişimine Etkisi. Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Thalheimer, W., Cook, S. (2002). How to calculate effect sizes from published research articles: A simplified methodology. A part of book. Retrieved from http://education.gsu.edu/coshima.
• Topan, B. (2013). Matematik öğretiminde öğrenci merkezli yöntemlerin akademik başarı ve derse yönelik tutum üzerindeki etkililiği: bir meta-analiz çalışması. Yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli.
• Toulmin, S. E. (1990). The Uses of Argument (10. baskı.), USA: Cambridge University Press.
• Uluay, G. (2012). İlköğretim 7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Kuvvet ve Hareket Konusunun Öğretiminde Bilimsel Tartışma (Argümantasyon) Odaklı Öğretim Yönteminin Öğrenci Başarısına Etkisinin İncelenmesi. Yüksek lisans tezi. Kastamonu Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu.
• Weinstock, M. & Ironin, M.A. (2003). The Everyday Production of Knowledge: Individual Differences in Epistemological Understanding and Juror Reasoning Skill. Applied Cognitive Psychology, 17, 161-181. http://onlinelibrary.wiley.com.
• Yeşiloğlu, S. N. (2007). Gazlar Konusunun Lise Öğrencilerine Bilimsel Tartışma (Argümantasyon) Odaklı Yöntem ile Öğretimi. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yıldız, N. (2002). Verilerin Değerlendirilmesinde Meta Analiz. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.