Erzurum Kongre Süreci ve Demokratik Tartışmalar

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: Özel Sayı, 73 - 88, 23.04.2020

Erdal Aydoğan

https://doi.org/10.18037/ausbd.725798

Cited By: 1

Öz

Mondros Mütarekesi sonrası ülkenin içinde bulunduğu kargaşa ve umutsuzluk devleti yönetenleri olduğu kadar sivil hayatı da derinden etkiledi. Bu durum karşısında Anadolu insanının yaşama arzusu ve heyecanı ise her türlü takdirin üzerindeydi. Genelde bütün Anadolu'da özelde ise Erzurum'da bu heyecan yeni oluşumlara zemin hazırladı. Bu durum Mustafa Kemal Paşa'nın Anadolu'ya gönderilmesi, akabinde de Erzurum'a gitmesi ile Mustafa Kemal Paşa merkezli Milli Mücadele'nin de önemli aşamasını oluşturdu. Erzurum Kongresi'nin toplanması ve burada ortaya çıkan gelecek tasavvuru ise bundan sonraki faaliyetlere örnek oldu. Kongrenin toplanması, işleyişi, dil ve uslubu, milli irade ve egemenlik vurgusu ile bundan sonraki faaliyetlere de örnek oldu.

Anahtar Kelimeler

Milli irade, Milli Mücadele, Seçim, Tüzük, Bağımsızlık

Kaynakça

• Arşiv Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi(BOA)
• Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü (TİTE)
• Resmi Yayınlar TBMM-Zabıt Ceridesi, I/1, Ankara, 1981.
• Harp Tarihi Vesikaları Dergisi (HTVD).
• Gazeteler İstiklal Savaşı Gazetesi.
• Araştırma Eserler Kitaplar Akandere, O. (2015). Atatürk’ün Seçim Yolu ile Üstlendiği Vazifeler, Ankara.
• Akbulut, D. A. (1989). Erzurum Kongresi Hakkında Belgeler, Erzurum.
• Arıburnu, K. (1997). Sivas Kongresi, Samsun’dan Ankara’ya Kadar Olaylar ve Anılarla, Ankara.
• Atatürk, K. (1989). Nutuk (1919-1927), Ankara.
• Atatürk ile İlgili Arşiv Belgeleri (1911-1921 Tarihleri Arasına Ait 106 Belge (1982), Ankara.
• Atatürk, (1970). (Haz.) Salih Omurtak, Hasan Ali Yücel, İhsan Sungu, Enver Ziya Karal, Faik Reşit Unat, Enver Sökmen, Uluğ İğdemir, İstanbul.
• Bayar, C. (1972). Bende Yazdım, Milli Mücadele, VIII, İstanbul.
• Baykal, B. S. (969). Erzurum Kongresi ile İlgili Belgeler, Ankara.
• Cebesoy, A. F. (1993). Milli Mücadele Hatıraları, İstanbul.
• Çil, Y. (2005). Erzurum Kongresine Katılan Delegeler, Ankara.
• Dursunoğlu, C. (1946). Milli Mücadelede Erzurum, Ankara.
• Eyyüpoğlu, İ. (2009). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Bir İttihatçı Kazım Yurdalan (1881/2-1962), Erzurum.
• Goloğlu, M. (1968). Erzurum Kongresi, Ankara.
• Gökbilgin, M. T. (1959). Milli Mücadele Başlarken (Mondros Mütarekesinden Sivas Kongresine), C.I, Ankara.
• Güneri, S. N. (1999). Hatıra Defteri, (Haz.) Ali Birinci, İstanbul.
• Kansu, M. M. (1988). Erzurum’dan Ölümüne Kadar Atatürk’le Beraber, I, Ankara.
• Karabekir, K. (1990). İstiklal harbimiz, İstanbul: Yüce.
• Karabekir, K. (2000). Paşaların Hesaplaşması (İstiklal Harbine Neden Girdik, Nasıl Girdik, Nasıl İdare Ettik?) (Haz. Faruk Özerengin), İstanbul.
• Kırzıoğlu, F. (1991). Mustafa Kemal Paşa-Erzurum İlişkileri Üzerine Belgeler (1919-1920), Ankara.
• Kırzıoğlu, F. (1993). Bütünüyle Erzurum Kongresi, II, Ankara.
• Lermioğlu, Ö. F. (Haz.). (2007). Kadirbeyoğlu Zeki Bey’in Hatıraları, İstanbul: Sebil.
• Onar, M. (1995). Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı Yazıları, I, Ankara.
• Oranlı, Z. (1967). Atatürk’ün Şimdiye Kadar Yayınlanmamış Anıları, (Anlatan) Ali Metin, Ankara.
• Selvi, H. (2000). Milli Mücadele’de Erzurum (1918-1929), Ankara.
• Tansel, S. (1991). Mondros’tan Mudanya’ya Kadar, II, İstanbul.
• Turan, Ş. (1991). Türk Devrim Tarihi (İmparatorluğun Çöküşünden Ulusal Direnişe), Ankara.
• Makaleler (1968). “Bu iradenin yürütülmesine Harbiye Nazırı Memurdur.” Mustafa Kemal’in Üçüncü Ordu Müfettişliği’nden Azledilmesi Belgeleri, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi (Dün-Bugün-Yarın), 14.
• Kırzıoğlu, F. (1970). Yayınlanmamış Belgelerle Erzurum Kongresinin İlk Günü, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi (Dün-Bugün-Yarın), 35.
• Sürmeli, S. (1997). Mustafa Kemal Paşa’nın Erzurum Kongresi Sırasında Üniforma Giyme Meselesi, Atatürk Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Dergisi (Mustafa Kemal Atatürk ve Erzurum Özel Sayısı), II(1).
• Unat, F. R. (1962). Atatürk’ün Askerlikten İstifası ve Erzurum’da Tevkifi Teşebbüsü ile İlgili Bazı Vesikalar, Tarih Vesikaları, I(1).