TFRS 16 Standardının Seçilmiş BİST 100 Şirketlerinin Finansal Tabloları ve Finansal Performanslarına Etkisinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 3, 287 - 312, 29.09.2020

Emre Selçuk Sarı Nevzat Güngör

https://doi.org/10.18037/ausbd.801794

Cited By: 1

Öz

Yıllar içerisinde, Finansal Muhasebe Standartları Kurulu (FMSK) ve Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK) tartışmalı finansal kiralama kurallarında sayısız değişiklik yapmıştır. UMSK tarafından yayınlanan Uluslararası Finansal Raporlama Standardı (UFRS) 16 Finansal Kiralama Standardı (Türkiye’de Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından Türkiye Finansal Raporlama Standardı (TFRS) 16 olarak yayımlanmıştır) 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanmıştır. Bu çalışmanın amacı, yeni finansal kiralama standardının BİST 100 endeksinde faaliyet gösteren şirketlerin ve sektörlerin finansal tabloları ve oranları üzerindeki etkisini çeşitli varsayımlar altında analiz etmektir.

Bu çalışmada BİST 100'de listelenen üretim şirketlerinin finansal tabloları ve açıklamaları incelenmiştir. Çeşitli varsayımlar altında; TFRS 16'nın finansal tablo ve oranlara etkisi ölçülmüştür. Bu çerçevede, 2017 yılında Türkiye Muhasebe Standardı (TMS) 17 yerine TFRS 16 kullandıkları varsayılmıştır. İlgili hesaplar ve oranlar buna göre yeniden hesaplanmıştır. Böylece finansal tablolar ve finansal tablo kalemleri üzerindeki etkisini TMS 17 ve TFRS 16'ya göre görmek mümkün olmuştur.

Hesaplamalar ve analizler sonucunda dönem karında azalış; finansman gideri öncesi faaliyet kârı, esas faaliyet kârı, faiz gideri, toplam varlıklar ve toplam borçlarda artış tespit edilmiştir. Ayrıca sonuçlar ROA ve net kâr marjında azalış; borç-varlık ve faaliyet kâr marjında artış olduğunu göstermiştir.

TFRS 16'nın yürürlüğe girmesiyle birlikte, işletme kiralamalarıyla ilgili hak ve borçlar bilançoda raporlanacaktır. Bu sayede finansal tabloların karşılaştırılabilirliği ve şeffaflığı artacak, finansal oranlar daha önemli hale gelecektir. Bunun finansal tabloların adil sunumunun güçlendirilmesi üzerinde de önemli etkisi olacaktır.

Anahtar Kelimeler

TFRS 16, TMS 17, Faaliyet Kiralaması,, Finansal Kiralama, Finansal Performans

Kaynakça

• Acar, M., Temiz, H., Aktaş, R. (2017). UMS 17 Kiralama işlemleri standardından UFRS 16'ya geçişin finansal tablolar üzerinde etkisi: Borsa İstanbul örneği. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19(3), 592–623.
• Aktaş, R., Karğın, S. & Arıcı, N.D. (2017). Yeni kiralamalar standardı UFRS 16'nın getirdiği yenilikler ve işletmelerin finansal tablolarına ve finansal oranlarına olası etkilerinin değerlendirilmesi. Journal of Business Research Turk, 9(4), 858–881.
• Altıntaş, T. & Turel, A. (2016). Seçmeler 2016, İstanbul: Muhasebe Enstitüsü.
• Aslan, Ü. (2018). UFRS 16 kiralamalar standardı kapsamında faaliyet kiralamalarının kiracı işletme tarafından muhasebeleştirilmesi ve raporlanması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 77, 55–68.
• Beattie, V., Edwards, K. & Goodacre, A. (1998). The impact of constructive operating lease capitalization on key accounting ratios. Accounting and Business Research, 28(4), 233–254.
• Bennett, B.K. & Beadbury, M.E. (2003). Capitalizing non-cancelable operating leases. Journal of International Finance Management and Accounting, 14(2), 101–114.
• Demirci, Ş.D. & Kıvraklar, M.K. (2018). Ulusal ve uluslararası düzenlemeler çerçevesinde finansal kiralama işlemlerinin muhasebeleştirilmesi. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 10.Yıl Özel Sayı, 508–531.
• Disalvio, J. & Dorata, N.T. (2014). Lease accounting change: It's not over yet. Review of Business: Special Accounting Issue, 35(1), 16–22.
• Duke, J.C., Hsieh, S.J. & Su, Y., (2009). Operating and synthetic leases: Exploiting financial benefits in the post-enron era, advances in accounting. Incorporating Advances in International Accounting, 25(1), 28–39.
• Ericson, J. & Skarphagen, R. (2015). Capitalization of operating lease and its impacts on financial ratios. Master Thesis, Jörköping University Jörköping International Business School.
• Fulbier, R.U., Silva, J.L. & Pferdehirt, M.H. (2008). Impact of lease capitalization on financial ratios of listed German companies. Schmalenbach Business Review, 60(2), 122–144.
• Hazır, Ç.A. (2018). Kiralama işlemlerinin TFRS 16'ya göre muhasebeleştirilmesi ve ölçülmesi. Mali Çözüm, 149, 85–122.
• Imhoff, E., Lipe, R. & Wright, D. (1991). Operating leases: Impact of constructive capitalization. Accounting Horizons, 5(1), 51–63.
• Lee, B., Paik, D.G. & Yoon, S.W. (2014). The effect of capitalizing operating leases on the immediacy to debt covenant violations. Journal of Accounting and Finance, 14(6), 44–70.
• Marşap, B., Yanık, S. (2018). IFRS 16 Kapsamında Kiralama İşlemlerinin Finansal Raporlamaya Etkisinin İncelenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 80, 23–42.
• Öztürk, C. (2016). UFRS 16 kiralama işlemleri standardının eski UMS 17 standardı ile karşılaştırılması ve Almanya ve Türkiye'de hisse senetleri halka açık olan hava yolu şirketlerinin finansal durumuna etkisi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 18(1), 1–50.
• Paik, D.G.H., Smith, J.A.L, Lee, B.B. & Yoon, S.W. (2015). The relation between accounting information in debt covenants and operating leases. Accounting Horizons, 29(4), 969–996.
• Sarı, E.S., Altıntaş, T. & Taş, N. (2016). The effect of the IFRS 16: Constructive capitalization of operating leases in the Turkish retailing sector. Journal of Business, Economics and Finance, 5(1), 138–147.
• Serçemeli, M. & Öztürk, M. (2016). Yeni finansal raporlama standardı IFRS 16 kiralama işlemleri’nin getirdiği değişimler üzerine bir değerlendirme. Mali Çözüm, 135, 31–48.
• Singh, A., (2010). Proposed lease accounting changes: Implications for the restaurant and retail industries, Journal of Hospitality & Tourism Research, 36(3), 335–365.
• Singh, A., (2011). A Restaurant case study of lease accounting impacts of proposed changes in lease accounting rules. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 23(6), 820–839.
• Sipahi, B. (2004). Leasing İşlemleri ve Muhasebesi, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• Tai, B.Y. (2013). Constructive capitalization of operating leases in the Hong Kong fast-food industry. International Journal of Accounting and Financial Reporting, 3(1), 128–142.
• TFRS 16: Kiralamalar TMS 17: Kiralama İşlemleri Wong, K. & Joshi, M. (2015). The impact of lease capitalisation on financial statements and key ratios: Evidence from Australia. Australasian Accounting Business and Finance Journal, 9(3), 27–44.