Dijital Platform Kullanıcılarının İzleme Alışkanlıklarına Yönelik Bir Araştırma: Netflix Örneği

Yıl 2021, Cilt: 21 Sayı: 1, 59 - 80, 24.03.2021

Ümit Sarı Halil Türker

https://doi.org/10.18037/ausbd.902558

Cited By: 15

Öz

Dijital platformların günlük izleme pratiklerinde oynadığı rol giderek artmaktadır. Yayıncılık ve bilişim teknolojilerinin kesiştiği noktada doğan dijital platformların kullanıcılarına sunduğu özelleştirilmiş hizmetler bireylerin izleme alışkanlıklarını etkilemekte ve şekillendirmektedir. Geleneksel televizyon yayıncılığında uzun yıllar yalnızca ekrana getirileni izleyen ve edilgen bir konumda olan izleyici, günümüzde özellikle dijital platformlar yoluyla kişisel zevklerine hitap eden içerikleri izleme, geri bildirimde bulunma gibi seçeneklere sahip olarak aktif bir konuma yükselmiştir. Çalışmada dijital platform kullanıcılarının izleme alışkanlıklarının Netflix örneği üzerinden araştırılması amaçlanmıştır. Amaca göre örnekleme tekniği kullanılarak gerçekleştirilen araştırmada veri toplama tekniklerinden Bilgisayar Destekli İnternet Anketi (CAWI) tercih edilmiş ve veriler tam yapılandırılmış soru formu kullanılarak elde edilmiştir. Katılımcılara Netflix dijital platformu içeriklerini izleme alışkanlıklarını ve tercih nedenlerini irdeleyici sorular yöneltilmiştir. Netflix’in yaygın uluslararası dijital platformlar arasında Türkiye’de faaliyet gösteren ilk platform olması çalışmaya konu olmasının başlıca sebebini oluşturmaktadır. Çalışmanın sonucunda dijital platform kullanıcılarının izleme alışkanlıklarına yönelik tespitlere ve tercih sebeplerine ulaşılmıştır. İçerik çeşitliliği, seçme özgürlüğü ve yapımların kalite düzeyinin kullanıcıların dijital platformlardaki izleme alışkanlıklarını doğrudan etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca dijital platformlara yönelimin yakın gelecekte artarak devam edeceği çalışmanın sonuçları arasında yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

İzleyici, Dijitalleşme, Televizyon, Dijital Platformlar, Netflix

Kaynakça

• Adıgüzel, M. (2011). Ekonomik, kültürel ve politik küreselleşme ve sonuçları. Ankara: Nobel Yayınları.
• Akkuş, T. (2019). Kan benim kanal benim. TRT Akademi Dergisi, 4(7), 179-183. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/638800
• Akyol, O. (2012). Developing television broadcasting technologies and interactive broadcasting practices. (Doktora Tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Ateşalp, S.T. ve Başlar, G. (2020). İnternette dizi izleme pratiklerinin dönüşümü: Aşırı izleme (bingewatching) üzerine bir araştırma. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 32, 109-136. Erişim adresi: http://iletisimdergisi.gsu.edu.tr/en/download/article-file/1172185
• Başer, E. ve Akıncı, S. (2020). Kullanıcı deneyimi ve kişiselleştirme bağlamında bir dijital platform incelemesi. Selçuk İletişim Dergisi, 13(2), 866-897. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1182103
• Cereci, S. (2016) Televizyon sosyolojisi. Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Cevher, R. ve Ustakara, F. (2019). A research on social media usage within the context of uses and gratifications theory. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 5(19), 812-831. Erişim adresi: http://journalofsocial.com/DergiTamDetay.aspx?ID=166&Detay=Ozet
• Çil, S. (2015). Social sharing sites and democrazitation relation: Facebook example. (Yüksek Lisans tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Dijk, J.V. (2016). Ağ toplumu. İstanbul: Epsilon Yayınevi.
• Erdoğan, İ. ve Alemdar, K. (1990). İletişim ve toplum: Kitle iletişim kuramları tutucu ve değişimci yaklaşımlar. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Gürsakal, N. (2015) Betimsel istatistik. Bursa: Dora Yayıncılık.
• İslamoğlu, A.H. ve Alnıaçık, Ü. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Jenkins, H. (2006). Convegence culture: Where old and new media collide. NewYork: NYU Press
• Jenner, M. (2018). Netflix and the re-invention of television. UK, Cambridge: Anglia Ruskin University.
• Katmer, G. ve Sevindi, M.İ. (2020). Türkiye’de netflix’in serialler açısından genç geleneksel televizyon izleyici kullanım pratiklerine yansımaları. Medeniyet Sanat Dergisi, 6(1), 57-72. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/medeniyetsanat/issue/55869/760492
• Mutlu, E. (2005). Kitle iletişim kuramları. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Özçetin, B. (2018). Kitle iletişim kuramları: Kavramlar, okullar, modeller. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özmen, S. (2014). Radyo ve televizyon okumaları. İstanbul: Derin Yayınları.
• Özsoy, A. (2011). Televizyon ve izleyici: Türkiye’de dönüşen televizyon kültürü ve izleyici. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Serim, Ö. (2007). Türk televizyon tarihi 1952-2006. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Tanrıöver, H. (2011). Türkiye’de televizyon yayıncılığı. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
• Thompson, K.S. (1997). Sampling. NewYork: John Walley & Sons Inc.
• Timisi, N. (2003). Yeni iletişim teknolojileri ve demokrasi. Ankara: Dost Kitabevi.
• Uluç, G. (2008). Küreselleşen medya: İktidar ve mücadele alanı. İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Yaylagül, L. (2006). Kitle iletişim kuramları: Egemen ve eleştirel yaklaşımlar. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Yılmaz, B. ve Akyar, B.Y. (2020). Küreselleşme ve medya-ekonomi politiği bağlamında reklamveren unsurunun rolü: Türkiye’de yayınlanan reklamlarda kültürün aktarılması üzerine bir inceleme. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 1-19. Erişim adresi: https://bit.ly/2WcQpJU