Milli Şef Dönemi Ulusal Basında İnönü Zaferlerinin Yıldönümleri (1938-1950)

Yıl 2021, Cilt: 21 Sayı: Özel Sayı, 175 - 190, 01.04.2021

Gül Çakır

https://doi.org/10.18037/ausbd.907745

Öz

Millî Mücadele’de Batı Cephesi’nin ilk askeri başarıları olan (6-10 Ocak 1921) Birinci İnönü ve (23 Mart-1 Nisan 1921) İkinci İnönü Muharebeleri Kurtuluş Savaşı Tarihi’nde en önemli zaferler olarak yerini almıştır. Kurtuluş Savaşı’nın temeli olarak görülen İnönü Muharebeleri, sadece Yunanistan’a karşı verilmemişti. Bu mücadele aynı zamanda emperyalist devletlere karşı verilmişti. İsmet Paşa’nın komutasındaki Türk Ordusu, düşmanla eşit olmayan koşullarda mücadele vermiş ve zafer kazanmıştır. İnönü Zaferleri Millî Mücadele’nin kazanılmasında başarının temel taşı sayılmıştır. Zaferle büyük güçlerin emperyalist planları bozulmuş, Türk Milleti istiklalini kazanma umudunu tekrar kazanmıştı. İnönü Zaferleri’nin kazanılmasının üzerinden ne kadar zaman geçerse geçsin, zaferlerin yıldönümlerinde Ulusal Basın neşriyatında söz konusu muharebelere yer vermişti. Ulusal Basın, Milli Şef Dönemi’nde bu özel günlerin anlam ve önemine daha çok yer vermeye çalışmıştı. II. Dünya Savaşı’nın yaşandığı 1939-1945 yıllarında Türk halkının kaygılarını azaltmak, Milli Şefin iktidarı altında halkı toplumsal dayanışmaya çağırmak, yeni nesle vatanseverlik duyguları kazandırmak için İnönü Zaferleri’nin yıldönümleri önemli bir vasıta olmuştur. Mili Şef Dönemi’nde çıkan gazetelerin büyük bir kısmı zaferlerin yıldönümlerinde, yapılan merasimlere yer vermiş, günün anlam ve önemini anlatan makaleleri yayınlamışlardı. Ulusal basın, millî mücadele ve zaferleri halkın hafızalarına kazıyarak geçmiş ile gelecek arasında tarihi bir bağ kurmuşlardır.

Anahtar Kelimeler

İnönü Zaferleri, Milli Şef, Ulusal Basın, Zafer Kutlamaları, Millî Mücadele

Kaynakça

• Afetİnan, A. (1998). Türkiye Cumhuriyeti ve Türk devrimi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Akşin, S. (2009). Kısa Türkiye tarihi, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Akşin, S., Koçak, C., Özdemir, H., Boratav, K., Hilav, S., Katoğlu, M. ve Ödekan, A. (2000). Türkiye tarihi 4-çağdaş Türkiye (1908-1980). İstanbul: Cem Yayınevi.
• Akyüz, Y., Kocatürk, U., Bozkurt, G., Güneş, İ., Kürkçüoğlu, Ö., Aybars, E., Çağan, N., Ergun, M., Bilim, C. ve Genç, N. (2007). Atatürk ilkeleri ve inkılâp tarihi I. Ankara: Ayraç Yayınevi.
• Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi. (2006). Atatürk’ün söylev ve demeçleri I-II- III. Ankara: Divan Yayınları.
• Aybars, E. (2000). Türkiye Cumhuriyeti tarihi I, İzmir: Ercan Kitabevi.
• Bozkurt, B. (2011). Türkiye’de “Milli Şef” dönemi CHP politikalarının eğitim sistemine etkileri üzerine bir değerlendirme, Bilgi Dergisi, 2, 183-204. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/belgi/issue/35038/388707
• Dumont, P. (1993). Mustafa Kemal. Zeki Çelikkol (Çev.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Erikan, C. (2008). Kurtuluş savaşı tarihi. Rıdvan Akın (Haz.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Eroğlu, H. (1990). Türk inkılâp tarihi, Ankara: Savaş Yayınları.
• Ertan, T. F., Aysal, N., Bakacak, A., Dinçer, H., Unat, K. (2011). Başlangıcından günümüze Türkiye Cumhuriyeti tarihi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• H. Karpat, Kemal. (2016). Kısa Türkiye tarihi. İstanbul: Timaş Yayınları.
• İlyas, A., Turan, O. (2012). İnönü dönemi Türk dış politikası, Atatürk Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Atatürk Dergisi, I/I, 319-241. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/atauniad/issue/2368/30376
• Kili, S. (2001). Türk devrim tarihi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Koçak, C. (2018). Türkiye’de Milli Şef dönemi (1938-1945). C.I, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Köstüklü, N. (1991). I. İnönü muharebesi ve siyasi sonuçları üzerine bazı düşünceler. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, VII(21), 603-607. Erişim adresi:https://www.atam.gov.tr/wp-content/uploads/Nuri-K%c3%96ST%c3%9cKL%c3%9c-Birinci-%c4%b0n%c3%b6n%c3%bc-Muharebesi-ve-Siyasi-Sonu%c3%a7lar%c4%b1-%c3%9czerine-Baz%c4%b1-D%c3%bc%c5%9f%c3%bcnceler.pdf
• Mustafa Kemal Atatürk (2008). Gökçe, A. (Ed.). Nutuk.Ankara: Bizbize Yayınları.