Küresel Ticarette Bir Eğilim Olarak E-Ticaret: Covid-19 Pandemisi Sürecinde E-Ticaret ve Uluslararası Ticarete Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 2, 737 - 760, 27.06.2022

Hüseyin Tamer Hava

https://doi.org/10.18037/ausbd.1136428

Öz

İnsan yaşamının olmazsa olmazı haline gelen bilgisayar ve internet kullanımı, web tabanlı yeni pazarlar oluşturarak coğrafi sınırları ortadan kaldırmış ve e-ticaret olarak adlandırılan küresel bir ticaret şeklini ortaya çıkarmıştır. Bu ticaret şekli geleneksel ticarete göre sahip olduğu avantajlarıyla küreselleşmeye hız kazandırmıştır. Nitel olarak yapılan bu araştırmada, öncelikle bilgi ve iletişim teknolojilerindeki değişimlerden genel olarak bahsedilmiştir. Öte yandan internette yaşanan gelişmeler ile küresel ticarette bir eğilim olarak e-ticaret konusu incelenmiş ve literatür taraması yapılmıştır. Çalışmanın asıl amacını oluşturan Covid-19 salgını öncesi ve sürecindeki e-ticaret eğilimlerinin ve bunun ihracat verilerine dayalı olarak uluslararası ticarete olan etkilerin incelendiği bölümde, seçili ülkeler ve dünya geneli için durum analiz edilerek ön değerlendirme niteliğinde sonuçlara ulaşılmaya çalışılmıştır. E-ticaretin gündelik hayatımıza girmesiyle hem tüketicilerde hem de satıcılarda davranış değişikliği oluşmuştur. Günümüze gelindiğinde incelenen dönem içinde bu davranış değişikliği nedeniyle çevrimiçi pazarlarda alışverişe olan yönelim açıkça gözlemlenmiştir. E-ticaret olan bu eğilimin ortaya çıkan Covid-19 salgını sürecinde sıçrama gösterdiği görülmüştür. Ancak e-ticarette meydana gelen bu artış eğiliminin, salgının önlenmesine yönelik olarak alınan kısıtlama kararları ve tedbirler nedeniyle uluslararası ticarete pozitif olarak yansımadığı aksine gerileme meydana geldiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası Ticaret, İhracat, E-Ticaret, Bilgi ve İletişim Teknolojileri

Kaynakça

• Altıntaş, M.H., Altıntaş, F.Ç. ve Tokol, T., (2006). E-ticaret engellerinin e-ticaret kullanma eğilimine etkisi: Türkiye'deki ihracatçı KOBİ'ler üzerinde ampirik bir araştırma. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 61(4), 37-58. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/38079
• Arrow, K.J. (2000). Knowledge as a factor of production. Pleskovic, B. ve Stiglitz, J.E. (Ed.), Annual Conference on Development Economics 1999 (s. 15-20) içinde. Washington DC: World Bank.
• Artan, S., Acaravcı, A., Kalaycı, C. ve Demirel, S. K. (2021). E-ticaretin uluslararası ticarete etkilerinin analizi: G20 ülkeleri üzerine bir araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (33), 103-116. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1940292
• Buzan, T. (2010). Mind mapping. Erişim adresi: www.tonybuzan.com/about/mindmapping/
• BYJU’S. (2020). What is traditional commerce vs e-commerce?. Erişim adresi: https://byjus.com/commerce/difference-between-traditional-commerce-and-ecommerce/
• Chang, Ha-J. (2009). Kalkınma reçetelerinin gerçek yüzü (Tuba Akıncılar Onmuş, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Johnston, L. A. (2021). World trade, e-commerce, and covid-19: Role of and implications for China’s electronic world trade platform (eWTP). The China Review, 21(2), 65-86. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/27019010?seq=1
• Coppel, J. (2000). E-commerce: Impacts and policy challenges (OECD Economics Department Working Papers No. 252). doi: https://doi.org/10.1787/801315684632
• Çeştepe, H. (2003). Elektronik ticaretin ticari ve mali etkileri: Dünya ve Türkiye üzerine bir değerlendirme. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(1), 47-62. Erişim adresi: https://kutuphane.dogus.edu.tr/mvt/pdf.php
• Dumanska, I., Hrytsyna, L., Kharun, O. ve Matviiets, O. (2021). E-commerce and m-commerce as global trends of international trade caused by the covid-19 pandemic. WSEAS Transactions on Environment and Development, 17, 386-397. doi: 10.37394/232015.2021.17.38
• Güven, H. (2020). Covid-19 pandemik krizi sürecinde e-ticarette meydana gelen değişimler. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 7(5), 251-268. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1128148
• Huston, J. H. ve Spencer, R. W. (2002). Quality uncertainty and the internet: The market for cyber lemons. American Economist, 46(1), 50-60. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/288267739_Quality_Uncertainty_and_the_Internet_The_Market_for_Cyber_Lemons
• Internet World Stats. (2021). World internet users and 2021 population stats. Erişim adresi: https://www.internetworldstats.com/stats.htm
• International Telecommunications Union. Internet use. Erişim adresi: https://itu.foleon.com/itu/measuring-digital-development/internet-use/
• İnce, M. (1999). Elektronik ticaret: Gelişme yolundaki ülkeler için imkanlar ve politikalar. Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı. Erişim adresi: https://docplayer.biz.tr/17212786-Elektronik-ticaret-gelisme-yolundaki-ulkeler-icin-imkanlar-ve-politikalar.html
• Kalaycı, C. (2004). Elektronik ticaret ve muhtemel ekonomik etkileri. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1), 1-18. Erişim adresi: https://www.uludag.edu.tr/dosyalar/iibfdergi/genel-dokuman/2004_1/asl01.pdf
• Kaymakçı, O., Avcı, N. ve Şen, R. (2007). Uluslararası ticarete giriş (teori, politika ve uygulama (1. bs.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kim, S. E. ve Kim, M. Y. (2017). A study on omni-channel strategy in fashion industry. Journal of the Korean Society of Costume (January 2017), 67(1), 40-55. Erişim adresi: http://www.koreascience.or.kr/article/JAKO201711656575383.pdf
• Kitukutha, N. M., Vasa, L. ve Olah, J. (2021). The impact of covid-19 on the economy and sustainable e-commerce. Forum Scientiae Oeconomia, 9(2), 47-72. Erişim adresi: http://ojs.wsb.edu.pl/index.php/fso/article/view/376/269
• Moscardelli, D. M. (1999). Advertising on the internet (1st Ed.). Upper Saadle River, NJ: Prentice Hall.
• Organisation for Economic Co-operation and Development. (1998a). Dismantling the barriers to global electronic commerce, Turku (Finland), 19-21 november 1997 - conference report. OECD Digital Economy Papers No. 38, Paris: OECD Publishing. Erişim adresi: https://read.oecd-ilibrary.org/science-and-technology/dismantling-the-barriers-to-global-electronic-commerce-turku-finland_236647320075#page1
• Organisation for Economic Co-operation and Development. (1998b). A borderless world: Realising the potential of global electronic commerce, OECD action plan for electronic commerce, unclassified SG/EC(98)9/FINAL. Paris: OECD Publishing. Erişim adresi: http://www.oecd.org/officialdocuments/publicdisplaydocumentpdf/?cote=SG/EC(98)9/FINAL&docLanguage=En
• Organisation for Economic Co-operation and Development. (1999). Defining and measuring e-commerce: A status report, unclassified DSTI/ICCP/IIS(99)4/FINAL, Paris: OECD Publishing. Erişim adresi: http://www.oecd.org/internet/ieconomy/2092477.pdf
• Sarısakal, M.N. ve Aydın M.A. (2003). E-ticaretin yeni yüzü mobil ticaret. Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi (JAST), 1(2), 83-90. Erişim Adresi: https://app.trdizin.gov.tr/dokuman-goruntule?ext=pdf&path=CrnWZGRsXTjRjLjWxD978OSUAL2jXitizhVYmCxNvH4oOLGljGmpZkwBw46evqp7hGDqedzrcy5qJAbcoEZLnaUNy-2r2Q4V4ltpuQJlpjeUs2ipYil6e4tWMFx89-8qP-3F62kCCqJAc_y65ypcmW7d2WbbqeLiQI7NvloCjIwzOBG8dqBF4Ck0mcjI1KLNT47HUIH0rtuRmmnW7ADj62gudbG42jVXhbFYomEvaQA=&contentType=application/pdf
• Soydal, H. (2006). Küçük ve orta büyüklükteki işletmelerde e-ticaret. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 539-552. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1722375
• STATISTA (2021). Retail e-commerce sales worldwide from 2014 to 2025. Erişim adresi: https://www.statista.com/statistics/379046/worldwide-retail-e-commerce-sales/#:~:text=Global%20retail%20e%2Dcommerce%20sales%202014%2D2025&text=In%202021%2C%20retail%20e%2Dcommerce,7.4%20trillion%20dollars%20by%202025
• Thelwall, M. (2001). Commercial web site links. Internet Research, 11(2), 114-124. doi: https://doi.org/10.1108/10662240110388224
• Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı. (2020). Dijital ticaret tanım ve kavramlar, elektronik ticaret kavramı. Erişim adresi: https://www.ticaret.gov.tr/hizmet-ticareti/elektronik-ticaret/dijital-ticaret-tanim-ve-kavramlar
• United Nations Conference on Trade and Development. Merchandise: Total trade and share, annual. United Nations Conference on Trade and Development web sayfasından erişildi: https://unctadstat.unctad.org/wds/TableViewer/tableView.aspx?ReportId=101
• United Nations Conference on Trade and Development (2021a). Estimates of global e-commerce 2019 and preliminary assessment of covid-19 impact on online retail 2020, UNCTAD Technical Notes on ICT for Development No.18 (Teknik Rapor). United Nations Conference on Trade and Development web sayfasından erişildi: https://unctad.org/system/files/official-document/tn_unctad_ict4d18_en.pdf
• United Nations Conference on Trade and Development (2021b). Covid-19 and e-commerce: A global review. New York: United Nations Publication, 734. Erişim adresi: https://unctad.org/system/files/official-document/dtlstict2020d13_en_0.pdf
• Wang, Y., Wang, Y. ve Lee, S. H. (2017). The effect of cross-border e-commerce on China’s international trade: An empirical study based on transaction cost analysis. Sustainability, 9(11), 1-13. doi: https://doi.org/10.3390/su9112028
• Weixin, Y. (2006). Factors affecting e-commerce diffusion in China in the 21st century. International Journal of Electronic Business, 4(2), 162-176. doi: 10.1504/IJEB.2006.009788
• World Trade Organization. (2020). Definition of electronic commerce. World Trade Organization web sayfasından erişildi: https://www.wto.org/english/tratop_e/ecom_e/ecom_e.htm
• Yıldız, M.S. (2008). Küçük ve orta ölçekli işletmelerde (KOBİ) bilgi teknolojilerinin kullanım düzeyi ve bilgi teknolojilerinin firmalar üzerindeki etkileri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(25), 212-239. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/70051
• Zhiyuan, L. (2018). The influences of e-commerce on international trade-evidence from zhejiang province of China. 2nd International Conference on Management, Education and Social Science (ICMESS 2018), 521-525. doi: https://doi.org/10.2991/icmess-18.2018.115
• Zwass, W. (1996). Electronic commerce: Structures and issues. International Journal of Electronic Commerce, 1(1), 3-23. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/pdf/27750797.pdf