Sinemanın Gerçeklik ile İlişkisine Post-Truth İzdüşümler: Family Romance, LLC

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 4, 1273 - 1296, 28.12.2022

Mahmut Ceran

https://doi.org/10.18037/ausbd.1225912

Cited By: 1

Öz

Teknoloji gündelik yaşamın, kültürel bağlamların ve toplumsal ilişkilerin biçimlerinde belirli kırılmalara yol açmış ve önemli değişimleri beraberinde getirmiştir. Gündelik yaşamın içerisine gömülü bir şekilde, kültürel bağlamların ve toplumsal ilişkilerin etkileşiminde var olan gerçek, hakikat ve yalan kavramları da söz konusu değişimlerin odağında olmuştur. Söz konusu değişimlerin en görünür ve literatürde kendine yer bulanlarından biri post-truth kavramıdır. Ancak post-truth siyasete içkin bir düzlemde ortaya atılmıştır. Bu nedenle, hakikatin önemsizleşmesi olarak Türkçeleştirilen kavramın normatif olmayan yanı sosyal ilişkiler boyutunun görmezden gelinmesine neden olmuştur. Bu anlamda, bu çalışmanın amacı hakikatin önemsizleşmesi kavramını siyasete içkin bağlamıyla sosyal ilişkiler boyutuna kanalize ederek normatifliğini ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda; sinemayı mevcut toplumsal koşullardan ayrı düşünmenin olanaksızlığıyla, sinemasal tarzı kurgu ile gerçeği birbirine yakınlaştırmak olan Werner Herzog’un yazdığı ve yönettiği Family Romance, LLC filmi incelenmiştir. Betimsel analiz tekniğinin kullanıldığı bu çalışma; post-truth kavramının normatifliğini vurgulaması, sinemanın toplumsal bağlamını biçim-içerik ilişkisi yoluyla ele alması ve post-truth kavramının sanatın alanında sinemayı anlamlandırmakta bir ölçüt olarak kullanılabilirliğini ortaya koyması açısından önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hakikatin Önemsizleşmesi, Gerçek, Yalan, Sinema, Werner Herzog

Kaynakça

• Akarsu, B. (1975). Felsefe terimleri sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Aktaş, S. (2016). Dijitalleşme ve sinema ilişkisi bağlamında alternatif bir film üretim biçimi olarak kitlesel fonlama ve türkiye'de kitlesel fonlama uygulamaları. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Aktaş, S. (2021). Dijitalleşme sonrası değişen sinema ve izleyici. Ankara: Duvar Yayınları.
• Alpay, Y. (2017). Yalanın siyaseti. İstanbul: Destek Yayınevi.
• Alpay, Y. (2020). Hakikat askıda. Pasajlar: Post-Truth Çağı, (4), 13-16. Erişim adresi: https://www.pasajlardergisi.com/wp-content/uploads/2021/03/Sayi-4-Sayi-Editoru-2B.pdf
• Armes, R. (2011). Sinema ve gerçeklik: tarihsel bir inceleme. (Z. Ö. Barkot, Çev.) İstanbul: Doruk Yayımcılık.
• Arnheim, R. (2010). Sanat olarak sinema. (R. Ü. Tamdoğan, Çev.) İstanbul: Hil Yayın.
• Atalay, H. S. (2020). Hakikatin önemini yitirmesi ve gündelik hayatın hoyratlaşan dili. Pasajlar Dergisi: Post-Truth Çağı, (4), 177-209. Erişim adresi: https://www.pasajlardergisi.com/wp-content/uploads/2021/03/Sayi-4-Halime-S-Atalay-2B.pdf
• Bachmann, G. (1977). The man on the volcano: a portrait of werner herzog. Film Quarterly, 31(1), 2-10. doi: 10.2307/1211821.
• Baç, M. (2020). Hakikatin savuşturulması, ötelenmesi ve geri dönüşü üzerine. Pasajlar Dergisi: Post-Truth Çağı, (4), 17-34. Erişim adresi: https://www.pasajlardergisi.com/wp-content/uploads/2021/03/Sayi-4-Murat-Bac-2B.pdf
• Balazs, B. (2019). Sinema kuramı. (G. Aydın, Çev.) İstanbul: Doruk Yayınları.
• Baudrillard, J. (2010). Nesneler sistemi. (O. Adanır, ve A. Karamollaoğlu, Çev.) İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Baudrillard, J. (2010). Simülakrlar ve simülasyon. (O. Adanır, Çev.) Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Bazin, A. (2011). Sinema nedir? (İ. Şener, Çev.) İstanbul: Doruk Yayıncılık.
• Belton, J. (2002). Digital cinema: a false revolution. October(100), 99-114. doi:10.1162/016228702320218411
• Benesch, K. (2021). Hakikat ile hakikat sonrası ilişkisi modernizm ile postmodernizm ilişkisi midir? Heidegger, beşeri bilimler ve sağduyunun ölümü. (B. O. Doğan, Çev.) Cogito: Hakikat-Sonrası, (104), 49-66. Erişim adresi: https://www.yapikrediyayinlari.com.tr/dergiler/hakikat-sonrasi
• Bilis Özgökbel, P. (2017). Alman sineması: yıldızı bir parlayan bir sönen ülke sineması üzerine tarihsel bir değerlendirme. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (52), 89-108. doi:10.17064/iuifd.333146 
• Block, D. (2019). Post-truth and political discourse. Cham: Palgrave Macmillan.
• Bonitzer, P. (2011). Kör alan ve dekadrajlar. (İ. Yasar, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Bordwell, D. (2019). Yoğunlaştırılmış devamlılık kurgusu: çağdaş amerikan sinemasında görsel üslup. S. Büker, ve Y. G. Topçu (Ed.), Sinema: tarih-kuram-eleştiri (Y. G. Topçu, Çev.) (s. 127-158) içinde. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Buckland, W. (2015). Bulmaca filmler: çağdaş sinemada karmaşık öykü anlatıcılığı. (C. Turan, Çev.) Ankara: Say Yayınları.
• Cabas, M. (2019). Bana tatlı küçük yalanlar söyle: sunuş. L. Mcintyre (Ed.), Hakikat-sonrası (s. 15-19) içinde. İstanbul: Tellekt Yayınları.
• Cambridge Dictionary. Post-truth. (2021, 28 Aralık). Erişim adresi: https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/post-truth adresinden alındı
• Cevizci, A. (1999). Felsefe sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Coşkun, R., Altunışık, R. ve Yıldırım, E. (2019). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Cronin, P. (2002). Herzog on herzog. London: Faber and Faber.
• Davidson, D. (1996). The folly of trying to define truth. Journal of Philosophy, 93(6), 263-278. doi: 10.2307/2941075.
• Davidson, J. E. (1999). Deterritorializing the new german cinema. Minneapolis: University of Minnesota Press.
• Dorsay, A. (1988). Yönetmenler, filmler, ülkeler-2. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Eisenstein, S. (2014). Film biçimi. (N. Özön, Çev.) İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Eitzen, D. (2018). The duties of documentary in a post-truth society. C. Brylla, ve M. Kramer (Ed.), Cognitive theory and documentary film (s. 93-111) içinde. Cham: Palgrave Macmillan.
• Elsaesser, T. (1989). New german cinema. New Jersey: Rutgers University Press.
• Erkılıç, H. (2017). Dijital sinema teorisi üzerine: akışkan sinema ve akışkan sinema teorisi. SineFilozofi Dergisi, 2(4), 56-72. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sinefilozofi/issue/33468/346378
• Eyüboğlu, S. (1998). Yalan mı hile mi? Cogito: Yalan, (16), 132-136. Erişim adresi: https://turuz.com/book/title/Cogito+Dergisi-Say-16-Yalan-1998-322s
• Flaherty, R. J. (Yapımcı) ve Flaherty, R. J. (Yönetmen). (1922). Kuzeyli nanook [Sinema filmi]. ABD ve Fransa: Pathé Exchange, Revillon Frères.
• Forrester, J. (1999). Hakikat oyunları: yalanlar, para ve psikanaliz. (A. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Frolov, I. (1991). Felsefe sözlüğü. (A. Çalışlar, Çev.) İstanbul: Cem Yayınevi.
• Goto, M. (2019). “What if they are just actors playing roles?” family romance, llc and the limits of imagination. Film Criticism; Ann Arbor, 43(3), 1-4. doi: 10.3998/fc.13761232.0043.322.
• Görücü, B. (1994). Genç alman sineması manifestoları. (B. Görücü, Çev.) Görüntü Dergisi, (2), 35-41. Erişim adresi: https://www.goruntudergi.com/goruntu-arsiv
• Grierson, J. (1932). First principles of documentary. Cinema Quarterly, 1(2), 67-72. doi: 10.1525/9780520957411-125.
• Gürata, A. (2019). Sinema ve Kuram. S. Büker, ve Y. G. Topçu (Ed.), Sinema: tarih-kuram-eleştiri (s. 57-62) içinde. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Gürel, Ö. E. (2021). Hakikat, hakikatin zayıflatılması ve hakikat-sonrası: Richard Rorty ve postmodern demokratik sosyalizm. Cogito: Hakikat-Sonrası, (104), 50-62. Erişim adresi: https://www.yapikrediyayinlari.com.tr/dergiler/hakikat-sonrasi
• Herzog, W. (Yöneten). (1968). Yaşam belirtileri [Sinema Filmi].
• Herzog, W. (Yöneten). (1971). Serap [Sinema Filmi].
• Herzog, W. (Yöneten). (1972). Aguirre, tanrının gazabı [Sinema Filmi].
• Herzog, W. (Yöneten). (1974). Herkes kendi başına ve tanrı herkese karşı [Sinema Filmi].
• Herzog, W. (Yöneten). (1976). Camdan kalp [Sinema Filmi].
• Herzog, W. (Yöneten). (1979). Vampir nosferatu [Sinema Filmi].
• Herzog, W. (Yöneten). (1982). Düşlerin ağırlığı [Sinema Filmi].
• Herzog, W. (Yöneten). (2019). Aile saadeti, ltd [Sinema Filmi].
• Horak, J.-C. (2014). W. H. or the mysteries of walking in ice. T. Corrigan (Ed.), The films of Werner Herzog: between mirage and history (s. 23-44) içinde. New York: Routledge.
• İpek, Ö. (2017). Peter wollen’in karşı sinema kavramı. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 4(2), 72-87. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/iled/issue/33135/368745.
• James, W. (2021). Hakikatin anlamı. (F. B. Aydar, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Kaes, A. (2008a). Werner Herzog. G. Nowell-Smith (Ed.), Dünya sinema tarihi (A. Fethi, Çev., s. 698-699) içinde. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Kaes, A. (2008b). Yeni alman sineması. G. Nowell-Smith (Ed.), Dünya sinema tarihi (A. Fethi, Çev., s. 692-706) içinde. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Keyes, R. (2021). Hakikat sonrası çağ: günümüz dünyasında yalancılık ve aldatma. (D. Özçetin, Çev.) Ankara: Delidolu Yayınları.
• Kluge, A. (Yöneten). (1966). Abschied von gestern [Sinema Filmi].
• Kluge, A. (Yöneten). (1966). Düne veda [Sinema Filmi].
• Knight, J. (2000). Genç alman sineması. (E. Yılmaz, ve G. Çınar, Çev.) Sinemasal Dergisi(5), 97-115. Erişim adresi: https://www.sinemasalkitap.com
• Koçak, O. (2013). Sunuş. R. Girard (Ed.), Romantik yalan ve romansal hakikat: edebi yapıda ben ve öteki (s. 9-19) içinde. İstanbul: Metis Yayınları.
• Kolker, R. P. (2010). Değişen bakış: çağdaş uluslararası sinema. (E. Yılmaz, Çev.) Ankara: De Ki Basım Yayım Ltd. Şti.
• Kovâcs, A. B. (2010). Modernizmi seyretmek: avrupa sanat sineması, 1950 - 1980. (E. Yılmaz, Çev.) Ankara: De Ki Basım Yayım.
• Kozan, E. (2021). Sinemada dijital dönüşüm animasyon & görsel efekt: sektör ve seyircilere yönelik araştırmalar. İstanbul: Kriter Yayınevi.
• Köprü, M. (2010). Yeni hollywood'da yeni gerçekçilik arayışları. Y. G. Topçu (Ed.), Hollywood'a yeniden bakmak (s. 83-105) içinde. Ankara: De Ki Yayınları.
• Kracauer, S. (2015). Film teorisi: fiziksel gerçekliğin kurtuluşu. (Ö. Çelik, Çev.) Ankara: Metis Yayınları.
• Kutlu, K. (2021). Aguirre, tanrının gazabı. Altyazı sinema dergisi - 200 Film: sinema tarihinde devri âlem(195), 125. Erişim adresi: https://altyazi.net/dukkan/20-yil-ozel-sayisi/
• Lanzoni, R. F. (2015). Başlangıcından günümüze fransız sineması. İstanbul: Küre Yayınları.
• Lebel, J.-P. (1974). Sinema ve ideoloji: sinema bilimsel bir bulgu mu? İdeolojik bir türetim mi? (Y. Boz, Çev.) Çağdaş Sinema Dergisi, (1), 30-36. Erişim adresi: https://www.tsa.org.tr/tr/dergi/dergigoster/200/cagdas-sinema
• Lexico. Post-truth. (2021, 28 Aralık). Erişim adresi: https://www.lexico.com/definition/post-truth adresinden alındı
• Manovich, L. (2021). Dijital sinema nedir? S. Denson, ve J. Leyda (Ed.), Post-Sinema: 21. yüzyıl sinemasının kuramsallaştırılması (P. Fontini, Çev., s. 31-59) içinde. İstanbul: NotaBene Yayınları.
• McComiskey, B. (2017). Post-truth rhetoric and composition. Colorado: Utah State University Press.
• McIntyre, L. (2019). Hakikat-sonrası. (M. F. Biçici, Çev.) İstanbul: Tellekt Yayınları.
• Monaco, J. (2006). Bir film nasıl okunur? (E. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• Moran, B. (2018). Edebiyat kuramları ve eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Nassaji, H. (2015). Qualitative and descriptive research: Data type versus data analysis. Language Teaching Research, 2(19), 129-132. doi: 10.1177/1362168815572747.
• Nochimson, M. P. (2013). Bir dünya sinema. (Ö. Yaren, Çev.) Ankara: De Ki Basım Yayım Ltd. Şti.
• Oylum, R. (2011). Alman sineması. İstanbul: Başka Yerler Yayınları.
• Rosenthal, M., ve Yudin, P. (1997). Felsefe sözlüğü. (A. Çalışlar, Çev.) İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• Sartre, J. P. (1966). Being and nothingness. New York: Washington Square Press.
• Saunders, D. (2018). Belgesel. (A. N. Kanıyaş, Çev.) İstanbul: Kolektif Kitap.
• Schlöndorff, V. (Yöneten). (1966). Genç törless [Sinema Filmi].
• Sim, S. (2019). Post-truth, scepticism & power. Switzerland: Palgrave Macmillan.
• Sontag, S. (2015). Yoruma karşı. (O. Akınhay, Çev.) İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Subaşi, S. T. (2020). Werner herzog filmlerinde antropolojik yaklaşımlar ve yerli imgeler. İlef Dergisi, 7(2), 301-324. doi: 10.24955/ilef.822762.
• Teksoy, R. (2005). Rekin teksoy'un sinema tarihi. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• Teksoy, R. (2012). Rekin teksoy'un ansiklopedik sinema terimleri sözlüğü. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• Tesich, S. (2021). Yalanlar rejimi. (E. E. Ercan, Çev.) Cogito: Hakikat-Sonrası, (104), 23-28. Erişim adresi: https://www.yapikrediyayinlari.com.tr/dergiler/hakikat-sonrasi
• Timuçin, A. (2004). Felsefe sözlüğü. İstanbul: Bulut Yayınları.
• Williams, B. (2006). Hakikat ve hakikatlilik: soykütük üzerine bir İnceleme. (E. Demirel, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Yalın, C. O., ve Güngör, A. (2013). Sinema-gerçek: hakikatın sineması ya da sinemanın hakikatı. Z. Özarslan (Ed.), Sinema kuramları-2: beyazperdeyi aydınlatan kuramlar (s. 77-92) içinde. İstanbul: Su Yayınları.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.