Kurumsal Yönetim İşte Kendini Yetiştirmeyi Etkiler mi? Çalışanların Bilgi Paylaşımı ve Prososyal Motivasyon Rolleri

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 4, 1475 - 1498, 23.12.2024

Sinan Tarsuslu

https://doi.org/10.18037/ausbd.1462758

Öz

Bu çalışma, hemşirelerin kurumsal yönetişim konusundaki algılarının işte kendini yetiştirme davranışı üzerindeki etkisinde bilgi paylaşımının aracı, prososyal motivasyonun düzenleyici rolünü incelemektedir. Bu amaçla çalışmada kurumsal yönetişim (bağımsız değişken), işte kendini yetiştirme (bağımlı değişken), bilgi paylaşımı (aracı değişken) ve prososyal motivasyon (düzenleyici değişken) ölçekleri kullanıldı. Araştırmanın evreni Erzincan il merkezi içerisinde bulunan ve afiliasyon yönetmeliğine göre faaliyetlerini yürüten eğitim ve araştırma hastanesi ile devlet hastanesinde görev yapan 668 hemşireden 319 çalışana ulaşılarak gerçekleştirildi. Ayrıca araştırma tanımlayıcı-ilişki aracı türde tasarlanmıştır. Araştırma analizinde ölçek faktörlerinin doğrulanabilmesi için AMOS 23 uygulaması, değişkenlerin analizinde ise SPSS PROCESS MACRO model 14 kullanılarak araştırmanın aracılık ve düzenleyicilik rolünün değerlendirilmesi yapıldı. Araştırma sonuçlarına göre; kurumsal yönetim ile işte kendini yetiştirme, bilgi paylaşımı ve prososyal motivasyon arasında anlamlı ve pozitif bir ilişkinin varlığı tespit edildi. Ayrıca kurumsal yönetişim algısının işte kendini yetiştirme üzerindeki etkisinde bilgi paylaşımının aracılık rolüne sahip olduğu ve kurumsal yönetişimin (bilgi paylaşımı yoluyla) işte kendini yetiştirme üzerindeki dolaylı etkisinde prososyal motivasyonun düzenleyici rolünün bulunduğu tespit edildi. En nihayetinde bu araştırma, kurumsal yönetim ve çalışan davranışları arasındaki karmaşık ilişkiyi daha iyi anlamamıza katkı sağlaması açısından önemlidir. Özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerdeki örgütler için araştırmada yer alan bulgular ve öneriler, daha etkin insan kaynakları yönetimi uygulamalarının geliştirilmesine de yardımcı olabilir.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal Yönetişim, Işte Kendini Yetiştirme, Bilgi Paylaşımı, Prososyal Motivasyon

Does Corporate Governance Affect Thriving at Work? Employees' Roles in Knowledge Sharing and Prosocial Motivation

Öz

This study examines the mediating role of knowledge sharing and the moderating role of prosocial motivation in the effect of nurses’ perceptions of corporate governance on thriving at work. For this purpose, corporate governance, thriving at work, knowledge sharing and prosocial motivation scales were used in the study. The population of the study consists of 319 nurses out of 668 working in the training and research hospital and state hospital located in Erzincan city centre and conducting their activities according to the affiliation regulation. In addition, the research was designed in descriptive-relational mediator type. In the study analysis, the AMOS 23 application was used to verify the scale factors and SPSS PROCESS MACRO model 14 was used in the analysis of variables to evaluate the mediating and moderating role of the study. According to the results of the research, there is a significant and positive relationship between corporate governance and thriving at work, knowledge sharing and prosocial motivation at work. In addition, it was determined that knowledge sharing has a mediating role in the effect of corporate governance perception on thriving at work and prosocial motivation has a moderating role in the indirect effect of corporate governance (through knowledge sharing) on thriving at work. Ultimately, this research is important in terms of contributing to a better understanding of the complex relationship between corporate governance and employee behaviour. Especially for organisations in developing countries such as Turkey, the findings and recommendations of the research may also help to develop more effective human resource management practices.

Anahtar Kelimeler

Corporate Governance, Thriving at Work, Knowledge Sharing, Prosocial Motivation

Kaynakça

• Ahmad, F. and Karim, M. (2019). Impacts of knowledge sharing: A review and directions for future research. Organizations & Markets: Policies & Processes eJournal, 31(3), 207-230. https://doi.org/10.1108/JWL-07-2018-0096.
• Aiken, L. S. and West, S. G. (1991). Multiple regression: Testing and interpreting interactions. Newbury Park, CA: Sage Publications.
• Akyüz, B. (2009). Kurumsal yönetim ve Türkiye’de kurumsal yönetim düzenlemeleri. Journal of Accounting and Taxation Studies, 2(2), 53-81. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/muvu/issue/54182/732546
• Argüden, Y. (2007). Yönetim kurulu sırları. İç Denetim Dergisi, 20, 30-32. Erişim adresi: https://arguden.net/wp-content/uploads/2021/05/Yonetim-Kalitesi-Once-Kalite-2007-12.pdf
• Babacan, M. ve Eriş, E. D. (2006). Pazarlamada vekalet teorisi ve kavramsal bir model geliştirme. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(1), 89-110. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/huniibf/issue/7876/103487
• Batson, C. (1987). Prosocial motivation: Is it ever truly altruistic? Advances in Experimental Social Psychology, 20, 65–122. https://doi.org/10.1016/S0065-2601(08)60412-8
• Brakensiek, J. C. (2002). Knowledge management for EHS professionals. Occupational Health & Safety, 71(1), 72-72. Erişim adresi: https://www.elibrary.ru/item.asp?id=6080961
• Can, A. (2018). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
• Cleave, A. (2022). Corporate governance and the future of work, work-family satisfaction, and employee well-being. In Research anthology on changing dynamics of diversity and safety in the workforce. IGI Global. https://doi.org/10.4018/978-1-6684-2405-6.ch080
• Chennamaneni, A., Teng, J. T. and Raja, M. K. (2012). A unified model of knowledge sharing behaviours: Theoretical development and empirical test. Behaviour & Information Technology, 31(11), 1097-1115. https://doi.org/10.1080/0144929X.2011.624637
• Davenport, T. and Prusak, L. (2001). İş dünyasında bilgi yönetimi, (Çev. Günhan Günay, 1. bs.). İstanbul: Rota Yayınları.
• Dereköy, F. (2015). Kurumsal yönetim ve temel dinamikleri. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 31-51. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/eyad/issue/57419/813857
• Di Milia, L. and Jiang, Z. (2024). Linking leader-member exchange and work–nonwork balance: the mediating role of thriving at work and the moderating role of gender. Personnel Review, 53(1), 155-172. https://doi.org/10.1108/PR-03-2022-0211
• Dinç, E. ve Abdioğlu, H. (2009). İşletmelerde kurumsal yönetim anlayışı ve muhasebe bilgi sistemi ilişkisi: İMKB–100 şirketleri üzerine ampirik bir araştırma. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(21), 157-184. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/baunsobed/issue/50238/647989
• Genç, K.Y. (2020). Paydaş odaklı yönetim, (Ed. Kurtuluş Yılmaz Genç), Kurumsal Yönetişim içinde (s. 1-12), Bursa: Ekin Yayınevi.
• Grant, A. M. and Sumanth, J. J. (2009). Mission possible? The performance of prosocially motivated employees depends on manager trustworthiness, Journal of Applied Psychology, 94(4), 927-944. Erişim adresi: https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/a0014391
• Gurbüz, S. (2019). Amos ile yapısal eşitlik modellemesi, Ankara: Seçkin yayıncılık.
• Güngör Tanç, Ş. ve Cingöz, A. (2011). Kurumsal yönetim ve çevresel performans: İMKB’de işlem gören şirketler üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Bilim Dünyası Dergisi (MÖDAV), 4, 203-219. Erişim adresi: https://scholar.google.com/scholar?cluster=14594574041609861865&hl=tr&as_sdt=0,5
• Hu, L. T. and Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55. https://doi.org/10.1080/10705519909540118
• İşbaşı, Ö. J. (2000). Örgütsel vatandaşlık davranışı: Farklı ölçeklerin uygulanabilirliğine ilişkin bir çalışma. In Erciyes Üniversitesi 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildirileri (pp. 359–370). Erciyes Üniversitesi.
• Jen, C. T., Hu, J., Zheng, J. and Xiao, L. L. (2020). The impacts of corporate governance mechanisms on knowledge sharing and supply chain performance. International Journal of Logistics Research and Applications, 23(4), 337-353. https://doi.org/10.1080/13675567.2019.1691515
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, (Vol. 5). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karagöz, Y. (2019). SPSS-AMOS-META uygulamalı istatiksel analizler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karakaya, A. ve Akbulut, H. (2010). Safranbolu’daki turizm işletmelerinde kurumsal yönetimin uygulanabilirliğine yönelik bir araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 6(11), 17-32. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/ijmeb/issue/54828/750550
• Karavardar, G. (2012). Çalışan ilişkileri ve bilgi paylaşımı: bankacılık sektöründe bir uygulama. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 143-156. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/ckuiibfd/issue/32889/365365
• Katz, D. (1964). The motivational basis of organizational behavior. Behavioral Science, 9(2), 131-146. https://doi.org/10.1002/bs.3830090206
• Kesen, M. ve Akyüz, B. (2016). Duygusal emek ve prososyal motivasyonun işe gömülmüşlüğe etkisi: Sağlık çalışanları üzerine bir uygulama. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(2), 233-250. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/cusosbil/issue/32037/353139
• Kim, S. and H. Lee (2006), The impact of organizational context and information technology on employee knowledge‐sharing capabilities, Public Administration Review, 66(3), 370‐ 384. https://doi.org/10.1111/j.1540-6210.2006.00595.x
• Koçak, Ö. E. (2016). How to enable thriving at work through organizational trust. International Journal of Research in Business and Social Science, 5(4), 40. https://doi.org/10.20525/ijrbs.v5i4.580
• Koçak, Ö. E. (2017). İşte kendini yetiştirme ölçeğinin meslek grupları arasında ölçüm değişmezliğinin test edilmesi. Ekonomi İşletme ve Maliye Araştırmaları Dergisi, 3(1), 73-84. https://doi.org/10.38009/ekimad.920473
• Koçel T., (2003). İşletme yöneticiliği, Beta Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul.
• Lazauskaite-Zabielske, J., Urbanaviciute, I. and Bagdziuniene, D. (2015). The role of prosocial and intrinsic motivation in employees’ citizenship behaviour. Baltic Journal of Management, 10(3), 345-365. https://doi.org/10.1108/BJM-05-2014-0085
• Lindell, M. K. and Whitney, D. J. (2001). Accounting for common method variance in cross-sectional research designs. Journal of Applied Psychology, 86(1), 114. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0021-9010.86.1.114 MacKinnon, D. P., Lockwood, C. M., Hoffman, J. M., West, S. G. and Sheets, V. (2002). A comparison of methods to test mediation and other intervening variable effects. Psychological Methods, 7(1), 83-104. https://doi.org/10.1037%2F1082-989x.7.1.83
• Mishra P. and Datta, B. (2011). Perpetual asset management of customer-based brand equity-the PAM evaluator. Current Research Journal of Social Science, 3(1), 34-43. Erişim adresi: https://scholar.google.com/scholar?cluster=2888066974459120664&hl=tr&as_sdt=0,5
• Niessen, C., Sonnentag, S. and Sach, F. (2012). Thriving at work—A diary study. Journal of Organizational Behavior, 33(4), 468-487. https://doi.org/10.1002/job.763
• Nix, G. A., Ryan, R. M., Manly, J. B. and Deci, E. L. (1999). Revitalization through self-regulation: The effects of autonomous and controlled motivation on happiness and vitality. Journal of Experimental Social Psychology, 35(3), 266-284. https://doi.org/10.1006/jesp.1999.1382
• Oliveira, R., Souza, R., Zahn, R. and Moll, J. (2015). Prosocial motivation. In Brain mapping: An encyclopedic reference (Vol. 3, pp. 25–27). London: Elsevier Academic Press.
• Koçak, Ö. O. (2017). How Employees Thrive at work? Importance of relatıonshıp qualıty, person-job fıt and recovery experıences after work hours, D. Eng. thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, Türkiye. Erişim adresi: https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/309632
• Öztürk, M. B. ve Demirgüneş, K. (2008). Kurumsal yönetim bakış açısıyla entelektüel sermaye. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (19), 395-411. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/susbed/issue/61795/924267
• Panda, B. and Leepsa, N.M. (2017). Agency theory: Review of theory and evidence on problems and perspectives. Indian Journal of Corporate Governance, 10(1), 74-95. https://doi.org/10.1177/0974686217701467
• Paterson, T. A., Luthans, F. and Jeung, W. (2014) Thriving at work: Impact of psychological capital and supervisor support, Journal of Organizational Behavior, 35(3), 434-446. https://doi.org/10.1002/job.1907
• Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Lee, J. Y. and Podsakoff, N. P. (2003). Common method biases in behavioral research: A critical review of the literature and recommended remedies. Journal of Applied Psychology, 88(5), 879–903. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0021-9010.88.5.879
• Porath, C., Spreitzer, G., Gibson, C. and Garnett, F. G. (2012). Thriving at work: Toward its measurement, construct validation, and theoretical refinement. Journal of Organizational Behavior, 33(2), 250-275. https://doi.org/10.1002/job.756
• Sancar, G. (2013). Kurumsal sürdürülebilirlik bağlamında kurumsal yönetişim: kavramın doğuşu, gelişimi ve değerlendirilmesi. Selçuk iletişim, 8(1), 71-84. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/josc/issue/19026/200530
• Shah, S., Afsar, B. and Shahjehan, A. (2020). Unique contextual conditions affecting coworker knowledge sharing and employee ınnovative work behaviors. Revista de Psicología del Trabajo y de las Organizaciones, 36, 125-134. https://doi.org/10.5093/jwop2020a12.
• Small, C. T. and Sage, A. P. (2005). Knowledge management and knowledge sharing: A review. Information Knowledge Systems Management, 5(3), 153-169. Erişim adresi: https://content.iospress.com/articles/information-knowledge-systems-management/iks00089
• Singh, S., Mittal, S., Sengupta, A. and Pradhan, R. (2019). A dual-pathway model of knowledge exchange: linking human and psychosocial capital with prosocial knowledge effectiveness. J. Knowl. Manag., 23, 889-914. https://doi.org/10.1108/JKM-08-2018-0504.
• Sobel, M. E. (1982). Asymptotic confidence intervals for indirect effects in structural equation models. Sociological Methodology, 13, 290-312. https://doi.org/10.2307/270723
• Spreitzer, G., Porath, C. L. and Gibson, C. B. (2012). Toward human sustainability: How to enable more thriving at work. Organizational Dynamics, 41(2), 155-162. http://dx.doi.org/10.1016/j.orgdyn.2012.01.009
• Spreitzer, G., Sutcliffe, K., Dutton, J., Sonenshein, S. and Grant, A. M. (2005). A socially embedded model of thriving at work, Organization Science, 16(5), 537-549. https://doi.org/10.1287/orsc.1050.0153
• Spreitzer, G., Porath, C. L. and Gibson, C. B. (2012). Toward human sustainability: How to enable more thriving at work. Organizational Dynamics, 41(2), 155-162. http://dx.doi.org/10.1016/j.orgdyn.2012.01.009
• Tierney, P., Bauer, T. N. and Potter, R. E. (2002). Extra‐role behavior among Mexican employees: the impact of LMX, group acceptance, and job attitudes. International journal of Selection and Assessment, 10(4), 292-303. https://doi.org/10.1111/1468-2389.00219
• Van dyne, L., Cummings, L. L. and Parks, J. M. (1995). Extra-role behaviors-in pursuit of construct and definitional clarity (a bridge over muddied waters). Research in Organizational Behavior: An Annual Series of Analytical Essays and Critıcal Reviews, 17, 215-285. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/309563728_Extrrole_behaviors_In_pursuit_of_construct_and_definitional_clarity
• Vivek, S. A. and Raveendran, D. (2017). An empirical study on perceived work values among employees of information technology sector. Srusti Management Review, 10(1), 14-18. Erişim adresi: https://www.proquest.com/openview/b0e831fa7d2886c5f686bd3922e4ba60/1?pq-origsite=gscholar&c bl=2028689
• Zander, L., Webster, G. D. and Hannover, B. (2014). Better than me?! How adolescents with and without migration background perceive each other’s’ performance in German classrooms. Erziehungswissenschaft und PsychologieArbeitsbereich Schul - und Unterrichtsforschung http://dx.doi.org/10.17169/refubium-18451