Politika Endüstrisi: Adorno ve Arendt Diyaloğunda Bir Kavram Revizyonu

Yıl 2025, Cilt: 80 Sayı: 3, 545 - 567, 10.09.2025

Adem Yılmaz

https://doi.org/10.33630/ausbf.1692068

Öz

Bu çalışma, Katherine M. Gehl ve Michael E. Porter’ın ortaya koyduğu "politika endüstrisi" kavramına eleştirel bir müdahale sunuyor. Bu kavram, özellikle ABD'deki siyasal sistemin iki partili yapısının özel sektöre benzer bir rekabet ortamına dönüştüğünü ve kamusal çıkarın bu yapı ve anlayış içinde eridiğini savunuyor. Ancak çalışma, bu yaklaşımın eksik bıraktığı noktaları Gilles Deleuze’ün düşüncesinden ilhamla analiz ediyor: kavram bileşenlerine ayrılıyor ve yeniden inşa ediliyor. Bu bağlamda, yurttaşların müşteri gibi konumlandığı, politik tercihlerin metalaştığı bir düzlemde, Theodor Adorno ve Hannah Arendt’in fikirleri doğrultusunda bir müdahale öneriliyor. Böylece yalnızca aktörlerin rekabeti değil, aynı zamanda mutlaklaştırılmış anlamların ve ideolojik çerçevelerin dolaşıma sokulmasıyla bir "politika endüstrisi kompleksi" tarif ediliyor. Bu kompleks, hem siyasal talepleri hem de kitlelerin ihtiyaçlarını yeniden biçimlendirerek standartlaştırıyor. Çalışma bu bağlamda, bu dönüşümün günümüz dijital dünyasında nasıl işlediğini, siyasal taleplerin nasıl birer siyasi metaya dönüşebileceğini ele almayı hedefliyor.

Anahtar Kelimeler

Siyasal teori , Politika endüstrisi , Adorno , Arendt , Siyasi meta

The Politics Industry: A Concept Revision in the Dialogue Between Adorno and Arendt

Öz

This study offers a critical intervention into the concept of the “policy industry” put forward by Katherine M. Gehl and Michael E. Porter. This concept argues that the two-party structure of the political system in the US has transformed into a competitive environment similar to that of the private sector, and that the public interest has been eroded within this structure. However, the study analyzes the shortcomings of this approach by drawing inspiration from Gilles Deleuze's thought: the concept is broken down into its components and reconstructed. In this context, an intervention is proposed in line with the ideas of Theodor Adorno and Hannah Arendt, where citizens are positioned as customers and political preferences are commodified. Thus, not only the competition between actors but also the circulation of absolutized meanings and ideological frameworks are described as a “political industry complex.” This complex standardizes both political demands and the needs of the masses by reshaping them. The aim of this study is to examine how this transformation operates in today's digital world and how political demands can be transformed into political commodities.

Anahtar Kelimeler

Political theory , Politics industry , Adorno , Arendt , Political commodity

Kaynakça

• Adorno, T. W. (2006). Toplum üzerine yazılar (M. Y. Öner, Çev.). Belge. (Original work published 1963)
• Adorno, T. W. (2011). Kültür endüstrisi, kültür yönetimi (N. Ülner, M. Tüzel, & E. Gen, Çev.). İletişim.
• Adorno, T. W. (2016). Negatif diyalektik (Ş. Öztürk, Çev.). Metis.
• Adorno, T. W. (2019). Philosophical elements of a theory of society (T. ten Brick & M. P. Nogueira, Eds.; W. Hoban, Trans.). Polity.
• Adorno, T. W., & Horkheimer, M. (2014). Aydınlanmanın diyalektiği (N. Ülner & E. ÖztarhanKaraoğlan, Çev.). Kabalcı. (Original work published 1944)
• Arendt, H. (1994). İnsanlık durumu (B. S. Şener, Çev.). İletişim.
• Arendt, H. (2012). Geçmişle gelecek arasında (B. S. Şener, Çev.). İletişim.
• Arendt, H. (2014). Formasyon, sürgün, totalitarizm (İ. Yıldız, Çev.). Dipnot.
• Arendt, H. (2018a). Sorumluluk ve yargı (M. Serin, Çev.). Sel.
• Arendt, H. (2018b). Zihnin yaşamı (İ. Ilgar, Çev.). İletişim.
• Bauman, Z., & Donskis, L. (2022). Akışkan kötülük (A. E. Pilgir, Çev.). Ayrıntı.
• Bernstein, J. M. (2011). Sunuş. İçinde T. W. Adorno, Kültür endüstrisi, kültür yönetimi (E. Gen, Çev., ss. xi-xv). İletişim.
• Bernstein, R. J. (2018). Why read Hannah Arendt now? Polity.
• Comstock, G., & Scharrer, E. (2005). The psychology of media and politics. Elsevier Academic Press.
• Cook, D. (1996). The culture industry revisited. Rowman & Littlefield.
• Deleuze, G. (2013). Kritik ve klinik (İ. Uysal, Çev.). Norgunk.
• Deleuze, G., & Guattari, F. (2001). Felsefe nedir? (T. Ilgaz, Çev.). Yapı Kredi.
• Hammer, E. (2006). Adorno & the political. Routledge.
• Holloway, J. (2008). Why Adorno? In J. Holloway, F. Matamoros, & S. Tischler (Eds.), Negativity and revolution: Adorno and political activism (pp. 1-16). Pluto Press.
• Jay, M. (2001). Adorno (Ü. Oskay, Çev.). Der.
• Rensmann, L., & Gandesha, S. (2012). Understanding political modernity. In L. Rensmann & S. Gandesha (Eds.), Arendt and Adorno (pp. 1-24). Stanford University Press
• Rushdie, S. (2018). Altın ev (B. Kovulmaz, Çev.). Can.
• Şenel, A. (2006). Kemirgenlerden sömürgenlere insanlık tarihi. İmge Kitabevi.
• de Tocqueville, A. (2016). Amerika’da demokrasi (S. Sertdemir-Özdemir, Çev.). İletişim.
• Wittgenstein, L. (2013). Kesinlik üstüne + Kültür ve değer (D. Şahiner, Çev.). Metis.
• Yazıcıoğlu, S. (2009). Anlam yitimi olarak şiddet. S. Yazıcıoğlu (Haz.), Doğumunun yüzüncü yılında Hannah Arendt (pp. 101-112). Yapı Kredi.
• Žižek, S. (2011). Olumsuzla oyalanma (H. Gür, Çev.). İmge Kitabevi