Türkiye’den Yurtdışına Yapılan Doğrudan Yabancı Yatırımların Ekonomik Büyüme ve Yurtiçi Yatırımlara Etkisi

Yıl 2016, , 231 - 247, 15.03.2016

Selim Başar , Selda Çakıcı Özkılbaç

https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002390

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye’nin yurt dışına yaptığı doğrudan yabancı yatırımların ülkenin büyümesi ve yurt içi yatırımlar üzerine ne tür etkilerinin olduğunun analiz edilmesidir. Bu amaç doğrultusunda, 1980-2011 yılları arasında dışa doğrudan yabancı yatırım, büyüme, yurt içi yatırımlar, yurt içi tasarruflar ve 24 Ocak 1980 kararları ile dışa açık politika izleyen ülkemiz için önemli bir değişken olan ihracat değişkenleri kullanılmıştır. Yurt dışına yapılan doğrudan yabancı yatırımların yatırımcı ülke ekonomisine etkileri konusunda çok fazla bilimsel çalışma bulunmamaktadır. Bu nedenle bu çalışma Türkiye açısından uygulamalı ilk çalışma niteliğindedir.
Çalışmada değişkenlerin her biri için birim kök testleri uygulanmış, testlerin sonucuna göre eş bütünleşme analizi için sınır testi yaklaşımının kullanılmasına karar verilmiştir. Son olarak değişkenlerin kısa ve uzun dönem ilişkileri de ARDL yaklaşımı ile analiz edilmiştir. Tahmin sonuçlarına göre yurt dışına yapılan Doğrudan yabancı yatırımların büyümeyi kısa dönemde olumlu etkilediği, uzun dönemde herhangi bir etkisinin olmadığı; yatırımları ise kısa ve uzun dönemde olumlu etkilediği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dışa Doğrudan Yabancı Yatırım, Ekonomik Büyüme, Yurtiçi Yatırım, Eşbütünleşme, Sınır Testi

Effects of Outward Foreign Direct Investment of Turkey on Economic Growth and Domestic Investment

Öz

The main purpose of the present study is to analyse the effects of foreign direct investment of Turkey on economic growth and domestic investment. Outside direct investments, growth, domestic investment, domestic savings and export rates between 1980 and 2011 are used as variables in this study. There are not many studies on the effects of direct investment by a country to foreign countries on the investing country’s economic growth. Therefore, as far as we know, this study is the first empirical study for Turkey.
Unit-root test was applied on each variable, and bound test approach was adopted for testing cointegration according to the results of the tests. Finally, short-and-long-run relationships of variables were analysed using ARDL approach. Empirical results show that outward foreign direct investment from Turkey positively affect economic growth of Turkey, however, it does not have any short-run effects on growth while having favourable effects on investments in both short-and-long-runs.

Anahtar Kelimeler

Outward Foreign Direct Investment, Economic Growth, Domestic Investment, Cointegration, Bound Testing

Kaynakça

• Akçaoğlu, Emin (2005), Türk Firmalarının Dış Yatırımları: Saikler ve Stratejiler (İstanbul: Türkiye Bankalar Birliği, Yayın No. 241).
• Andrea, Goldstein (2007), “Multinational Companies from Emerging Economies” Indian Journal of Industrial Relations, 45: 137-147
• Akıncı, Merter ve Ömer Yılmaz (2013), “Türkiye Ekonomisinde Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği; Sınır Testi Yaklaşımı”, İMKB Dergisi, 50: 1-26.
• Akiş, Yeşim T. (1999), “Turkish Firms’ Success Factors in the Former Soviet Union”, Cross Cultural Management: An International Journal, 6: 3-10.
• Ali, J. Al-Sadig (2013), “Outward Foreign Direct Investment and Domestic Investment: The Case of Developing Countries” IMF Working Paper, Middle East and Central Asia Department, 13 (52): 1-27.
• Altay, Hüseyin (2003), “Orta Asya Türk Cumhuriyetleri’ne Yapılan Sermaye Transferlerine Etki Eden Ekonomik Faktörlerin Türkiye Kökenli Uluslararası Firmaların Yöneticileri Açısından Değerlendirilmesi”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 6: 1-23.
• Apan, Evrim (2006), Türkiye'nin Yurt Dışına Doğrudan Yatırımları ve Türk Firmalarının Doğrudan Dış Yatırım Kararlarını Etkileyen Faktörler, Uzmanlık Tezi (Ankara: Hazine Müsteşarlığı)
• Batur, M. Erhan (1994), Yurt Dışı Sermaye Yatırımları ve Yabancı Sermayeden Türk Ekonomisinin Beklentileri, Uzmanlık Tezi (Ankara: Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı).
• Batmaz, Nihat ve Sevinç Tekeli (2009), Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri (Denizli: Ekim Basım Yayın Dağıtım).
• Çapraz, İlkay ve İpek Demircioğlu (2003), Türkiye'den Yurt Dışına Doğrudan Sermaye Yatırımları ve Türk Yatırımcıları (İstanbul Ticaret Odası Yayınları).
• Çulpan, Refik ve Akçaoğlu Emin (2003), “An Examination of Turkish Direct Investments in Central Eastern Europe and Commonwealth of Independent States”, Marinova, Svetla T. ve Marin A. Marinov (Eds.), Foreign Direct Investmentin Central and Eastern Europe (Aldershot: Ashgate 181-199).
• Desai, Mihir C., Fritz Foley and R. Hines Jr. James (2005), “Foreign Direct Investment and Domestic Capital Stock”, American Economic Review Papers and Proceeding, 95: 33-38.
• Engel, Robert F. and C.W.J. Granger (1987), “Co-integration and Error Correction Representation, Estimation and Testing”, Econometrica, 55 (2): 251-276.
• Erbay, Yusuf (1996), Küresel İşletmelerin Yönetimi ve Türk İşletmelerinin Yeni Türk Cumhuriyetlerine Yönelik Faaliyetleri (Ankara: Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü)
• Erdilek, Asım (2003), “A Comparative Analysis of Inward and Outward FDI in Turkey: Transnational Corporations”, İktisat İşletme ve Finans Dergisi, 12: 79-105.
• Granger, C. W. J. and P. Newbold (1974), “Spurious Regressions in Econometrics”, Journal of Econometrics, 12 (2): 111-120.
• Güriş, Selahattin ve Ebru Çağlayan (2010), Ekonometri: Temel Kavramlar (İstanbul: Der Yayınları).
• Herzer, Dierk (2012), “The Long-Run Relationship between Outward FDI and Total Factor Productivity: Evidence for Developing Countries”, International Economic Journal, 1: 155- 174.
• Herzer, Dierk and Mechthild Schrooten (2007), “Outward FDI and Domestic Investment”, German Institute for Economic Research (Berlin): 1-14. . Johansen, Soren and Katarina Juselius (1990), “Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration - with Applications to the Demand for Money”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52 (2): 169-210.
• Karluk, Rıdvan (1999), Türkiye Ekonomisi: Tarihsel Gelişim, Yapısal ve Siyasal Değişim (İstanbul: Beta Yayınları).
• Kaya, Harun (2004), “Internationalization of Tukish Manufacturing Firms: Foreign Direct Investment Outflow. Unpublished PhD Dissertation” Institute of Social Sciences. İstanbul: Bosporus University.
• Kayam, Saime Suna ve Mehtap Hisarciklar (2009), “Türkiye’den Çıkan Doğrudan Yabancı Yatırımları Belirleyen Etmenler”, İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 24 (208): 47-70.
• Kim Ki, David Deok and Seo Jung-Soo (2000), “Foreign Direct Investment, Domestic Investment, and Economic Growth in Korea: Interpreting Empirical Evidence”, Korea-Australasia Research Centre, University of New South Wales: 1-18.
• Kocabaşoğlu, Uğur (2001), Türkiye İş Bankası Tarihi (İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları).
• Lee, Chew Ging (2010), “Outward Foreign Direct Investment and Economic Growth: Evidence from Japan”, Global Economic Review: Perspectives on East Asian Economies and Industries, 39 (3): 317-326.
• Narayan, S. and P.K. Narayan (2004), “Determinats of Demand of Fiji’s Exports: An Empirical Investigation”, The Developing Economics, 17 (1): 95-112.
• OECD, http://www.oecd.org/document/0,3746,en2649_201185_46462759_1_1_1_1,0 (30.03.2012).
• Pesaran, M. Hashem, Yongcheol Shin and Richard J. Smith (2001), “Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships”, Journal of Applied Econometrics, 16: 289-326.
• Radikal, http://www.radikal.com.tr/radikal.aspx?atype=haberyazdir&articleid=103650 (14.01.2014).
• Ramkishen, S. Rajan, Rajiv Kumar ve Nicola Virgill (Eds.) (2008), New Dimensions of Economic Globalization: Surge of Outward Foreign Direct Investment From Asia (World Scientific Publishing Co Pte Ltd.).
• Seyidoğlu, Halil (2009), Uluslararası Finans (İstanbul: Gözlem Yayınları).
• Soo, Khoon Wong, Koi Nyen and Tham, SIEW Yean Cen PRIS (2012), Does Outward FDI Matter in International Trade? Evidence from Malaysia, University Sains Malaysia, Business School, Sunway University, Malaysia, Institute of Malaysian and International Studies, Universiti Kebangsaan Malaysia: 1-18.
• Stevens, Guy V.G. and Robert Lipsey (1992), “Interactions Between Domestic and Foreign Investment”, Journal of Money and Finance, 11: 40-62 .
• Şimşek, Muammer ve Cem Kadilar (2004), “Türkiye’nin İthalat Talebi Fonksiyonunun Sınır Testi Yaklaşımı ile Eş bütünleşme Analizi: 1970-2002”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5 (1): 27- 34.
• Şimşek, Muammer ve Cem Kadılar (2005), “Türkiye’nin İhracat Talebi Fonksiyonunun Sınır Testi Yöntemi İle Eşbütünleşme Analizi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6 (1): 144-152.
• Yavan, Nuri (2012), “Türkiye’nin Yurt Dışındaki Doğrudan Yatırımları: Tarihsel ve Mekânsal Perspektif”, Bilgi Yayınları, 63: 237-270.
• Yu, Chao and Ye Zhou (2010), “Effects of China’s Outward FDI on Domestic Employment”, 10th International Sempoziyum on Distribudet Computing and Applications to Business, Engineering and Science: 137-141