Çin Halk Cumhuriyeti ile Türkiye arasında Dış Ticaretin Gelişimi ve Türkiye'de İmalat Sanayinde Sektörel İstihdama Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 72 Sayı: 1, 151 - 182, 29.03.2017

Dürdane Şirin Saraçoğlu

https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002441

Cited By: 5

Öz

Türkiye ile Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) arasındaki dış ticaretin hız kazanmaya başladığı 1990‟lı
yıllardan itibaren, bu iki ülke arasındaki dış ticaret dengesi sürekli olarak Türkiye aleyhine bozulmaktadır. Bu
çalışmada, süregelen bu dengesizliğin temelleri ve Türkiye ekonomisine etkileri, sektörel yoğunluk, endüstriiçi
ticaret ve faktör içerik analizleri gibi farklı araçlar yardımıyla irdelenmiştir. Çalışmanın bulgularına göre,
iki ülke arasındaki dış ticaretin canlanmaya başlamasından beri, Türkiye‟nin ÇHC‟den olan ithalatı, sürekli
olarak bu ülkeye yapılan ihracattan daha fazla sektörel çeşitlilik göstermiş ve 2000‟li yılların ortalarından
itibaren ise özellikle orta-yüksek ve yüksek teknolojili sektörlerde çeşitlilik arz etmiştir. Diğer taraftan
Türkiye‟den ÇHC‟ye ihracatın 2000‟li yıllarla birlikte hammaddelerde yoğunlaşması, ihracat ve ithalata konu
sektörlerin teknolojik yoğunluklarında önemli bir dengesizliğe yol açmıştır. Kaldı ki, Türkiye ile ÇHC
arasındaki dış ticaretin değişen yapısı, 2000‟li yıllarda tüm imalat sektörlerinde istihdamı (varsayımsal
olarak) olumsuz yönde etkilemiştir ve en güçlü olumsuz etki, yüksek teknolojili sektörlerde izlenebilir.
Bununla birlikte istihdamda en zayıf „dolaysız‟ Çin etkisinin düşük teknolojili sektörlerde yaşanmasına
rağmen, bu teknoloji grubunda üçüncü ülkeler kaynaklı „dolaylı‟ Çin etkisinin daha baskın çıktığı, çalışmanın
önemli bulgularından birisidir. 

Anahtar Kelimeler

Dış Ticaret, Yoğunlaşma, İstihdam Etkisi, Çin

The Evolution of Trade Relations Between Turkey and the People’s Republic of China, and the Impact on Sectoral Employment in Manufacturing in Turkey

Öz

The trade balance between Turkey and the People‟s Republic of China (PRC) has been steadily deteriorating against Turkey since the early 1990‟s, when trade relations between these two countries started to gain momentum. In this study, the sources of this ongoing imbalance and the resulting effects on the Turkish economy are examined from different perspectives, namely the sectoral concentration of trade, the intra-industry trade, and the factor content analyses. According to the findings, ever since the trade relations picked up between these two countries, imports from the PRC into Turkey have always been more diversified than exports from Turkey into the PRC. Since the mid-2000‟s, they have exhibited diversity particularly in mid-high and high-technology manufacturing sectors. Moreover, the changing structure of trade between Turkey and PRC since the early 2000‟s has impacted employment in all manufacturing sectors negatively without any exception, and the strongest hypothetical impact can be observed in high-technology sectors. One of the notable results of the study points out that although the weakest “direct” China employment effect in Turkey is encountered in low-technology sectors, third-country-induced “indirect” China effect in these sectors proves to be dominant.

Anahtar Kelimeler

Foreign Trade, Concentration, Employment Effect, China, Turkey

Kaynakça

• Balassa, Bela ve Luc Bauwens (1987), ―Intra-Industry Specialization in a Multi-Country and MultiIndustry
• Framework‖, The Economic Journal, 97 (388): 923-939.