Avrupa Birliği’ne Uyum Sürecinde Türkiye’de Bölgelerarası Dengesizlik ve Yeni Yönetsel Birim Arayışları

Yıl 2009, Cilt: 64 Sayı: 01, 165 - 199, 01.01.2009

Mehmet Özel

https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002091

Cited By: 1

Öz

Anahtar Kelimeler

-

AVRUPA BİRLİĞİ’NE UYUM SÜRECİNDE TÜRKİYE’DE BÖLGELERARASI DENGESİZLİK VE YENİ YÖNETSEL BİRİM ARAYIŞLARI

Öz

Türkiye’nin temel sorunlarından birinin, “bölgelerarası dengesizlik” olduğu söylenebilir. Bölgelerarası dengesizlik, gelişmiş ve gelişmekte olan bütün ülkelerde karşılaşılabilen bir sorundur. Ancak azgelişmiş ülkelerde bu sorun daha büyük boyutlardadır. Türkiye bu sorunu, bir taraftan, ülkenin bütün yörelerinde eş düzeyde sosyo-ekonomik gelişmeyi sağlayarak iç barışı kurmak için, diğer taraftan, üyesi olmak istediği Avrupa Birliği’nin sosyo-ekonomik standartlarını yakalama gereği nedeniyle çözmek durumundadır. Bu durum, Türkiye’nin, “bölgesel gelişme farkları” konusunu, öncelikli politikaları arasına almasını gerektirmektedir. Bu çalışmada, bu sorunu çözmede temel araçlardan biri olarak, ülkede yeni bir ulus-altı yönetim birimi oluşturmaya gidilmesi, diğer bir ifadeyle, demokratik temele dayalı siyasal-yönetsel ve il üstü yeni bir idari birim oluşturulması tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Bölgelerarası dengesizlik, bölge yönetimleri, bölgesel gelişme, bölgesel politika, Avrupa Birliği

Kaynakça

• AKDER, H. (2007), “Türkiye’deki Bölgesel Eşitsizlikler Ve Kırsal Yoksulluk (İnsani Gelişme Yaklaşımı),” http://www.tesev.org.tr/dosyalar/dl_yoksulluk_bolgesel.php, 04.12. 2007.
• APAN, A. (2004), “Bölge Kavramı ve Bölgesel Kalkınma Ajansları,” Çağdaş Yerel Yönetimler, 13/4: 39-58.
• ARNOLD, H.(1995), Disparitaeten in Europa: Die Regionalpolitik der Europaeischen Union, (BaselBoston-Berlin: Birkhaeuser Verlag).
• BAYBURTLU, M.(2002), “AB Bölgesel Politikası ve Yapısal Fonlar,” TOBB Ekonomik Forum Dergisi, 9/2.
• BIEHL, D.(1995), “Infrastruktur als Bestimmungsfaktor regionaler Entwicklugspotantiale in der Europaeischen Union,” KARL, H. / HENRICHSMEYER, W. (Hrsg.), Regionalentwicklung im Prozess der Europaeischen Integration (Bonn: Europa Union Verlag): 53-86.
• BOZKURT, E./ ÖZCAN, M./ KÖKTAŞ, A. (2004), Avrupa Birliği Hukuku (Ankara: Asil Yayınları, Genişletilmiş 2. Baskı).
• BRANDEL, R. (1998), Die Fortentwicklung von Organisation und Administration in der Regionalplanung am Beispiel Nordrhein-Westfalen (München: Herbert Utz Verlag Wissenschaft).
• BURGNER, H. J. (1997), “Euroregionen in Mitteleuropa zwischen Globalisierung und Regionalisierung,” ECKART, K. / KOWALKE, H. (Hrsg.), Die Euroregionen im Osten Deutschlands (Berlin: Dunker und Humblot GmbH): 95-111.
• CAN, E. (2004), Avrupa Birliği Bölgesel Politikaları ve Yapısal Fonlar (Ankara: Asil Yayınları).
• DAĞ, R. (2007), “Doğu ve Güneydoğu Bölgelerinin Gelişmesi Örneğinde Bölgesel Kalkınma Makro Politikaları,” http://www.tesev.org.tr/dosyalar/dl_yoksulluk_bolgesel.php, 04.12. 2007.
• DALL’OLIO, R. (2006), “Regional Development and Governance in Emilia Romagna: the ERVET Experience,” Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu, http://www.tepav. org.tr/sempozyum/?i=bildiriler , 04.12.2007.
• DİNLER, Z. (1998), Bölgesel İktisat (Bursa: Ekin Kitabevi).
• DULUPÇU, M. A. (2006), “Bölgesel Politikalar Kopyalanabilir mi? Bölgeselleşme Karşısında Bölgeselcilik,” Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu, http://www. tepav.org.tr/sempozyum/?i=bildiriler , 04.12.2007.
• FELD, L./ ZIMMERMANN, H./ DOERING, T. (2003), “Föderalismus, Dezentralitaet und Wirtschaftswachstum,” DIW Berlin, Vierteljahreshefte zur Wirtschaftsfoschung, 72/3: 361-377.
• GLEBER, P. (1994), “Regionen und Identitaet eine grundlegende Einführung,” BOSSONG, G /
• ERBE, M. / FRANKENBERG, P. / GRIVEL, C. / ULLI, W. (Hrsg.), Westeuropaeische Regionen und ihre Identitaet (Mannheim: Palatium Verlag): 2-13.
• GÖKTÜRK, A. (2006), “Bölgesel Dengesizliğe Küreselleşme-Yerelleşme Penceresinden Bir Bakış,” ARI, A. (Der.), Bölgesel Kalkınma Politikalar ve Yeni Dinamikler (İstanbul: Derin Yayınları): 23-44.
• GÖYMEN, K. (2007): “Güneydoğu Anadolu’ya İlişkin olarak Bölgesel Kalkınmada Yerel İdareciliğin Rolü,” http://www.tesev.org.tr/dosyalar/dl_yoksulluk_bolgesel.php , 04.12. 2007.
• GÜNDÜZ, A.Y. (2006), Bölgesel Kalkınma Politikası (Bursa: Ekin Yayınevi).
• HALKIER, H. (2006), “Regional Development Agencies and Multilevel Governance:European Perspectives,” Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu, http://www. tepav.org.tr/sempozyum/?i=bildiriler , 04.12.2007.
• HARDING, (2006), “Regional Development Agency Experiencesin England and Romania,” Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu, http://www.tepav.org.tr/sempozyum/ ?i=bildiriler , 04.12.2007.
• HRBEK, R. / WEYAND, S. (1994), Betriff: Das Europa der Regionen (München: Verlag C.H. Beck).
• Http://www.canaktan.org/ekonomi/anayasal_iktisat/buchanan-life-legacy/turkce-kaynaklar/ buchanan-mali-federalizm.htm , 01.07.2008
• Http://www.gap.gov.tr/Turkish/Dergi/D9152001/abbkp.html , 04.12.2007.
• İKV (2001), Avrupa Birliği’nin Bölgesel Politikası ve Türkiye’nin Uyumu (İstanbul: İKV).
• İTO (2004), Türkiye Ekonomisinin 80. Yılı (İstanbul: İstanbul Ticaret Odası).
• KARABULUT, T.(2007), “Türkiye’de Bölgesel Kalkınma Politikaları ve Kurumsal Gelişmelerle İlgili Genel Bir Değerlendirme,” ÖZGÜR, H./ KÖSECİK, M. (eds.), Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar II Uygulama (Ankara: Nobel Yayınları):738-761.
• KARL, H. (1995), “Koordination Europaeischer Struktur-Politik durch Dezentralisierung,” KARL, H. / HENRICHSMEYER, W. (Hrsg.), Regionalentwicklung im Prozess der Europaeischen Integration (Bonn: Europa Union Verlag): 109-129.
• KARLSSON, I. (2007), Bölgeler Avrupası (İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları).
• KAYASU, S./YAŞAR, S. (2006), “Avrupa Birliği’ne Üyelik Sürecinde Kalkınma Politikaları: Yasal ve Kurumsal Dönüşümler,” Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu, http://www.tepav.org.tr/sempozyum/?i=bildiriler , 04.12.2007.
• KELEŞ, R. (2000), Yerinden Yönetim ve Siyaset (İstanbul: Cem Yayınevi, 4. Basım).
• KELEŞ, R. (2002), Kentleşme Politikası (Ankara: İmge Kitabevi).
• KLEPSCH, E. (1997), “Europa der Regionen,” MATHEUS, M. (Hrsg.), Regionen und Föderalismus (Stuttgart: Franz Steiner Verlag): 81-93.
• KNEMEYER, F. L. (1994), “Region- Regionalismus,” KNEMEYER, F. L. (Hrsg.), Europa der Regionen - Europa der Kommenen (Baden-Baden: Nomosverlagsgesellschaft, 1. Auflage): 25-37.
• KOVACS, I. P. (2006), “Region-Building in Hungary –The Case of South Transdanubia,” Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu, http://www.tepav.org.tr/sempozyum/ ?i=bildiriler, 04.12.2007.
• KRAETZSCHMAR, S. (1995), Theorie und Empirie der Regionalpolitik (Fuchsstadt: Verlag Rene F. Wilfer).
• MARCOU, G. (1998), “Europaeische Integration und EU-Mitgliedstaaten,” LUEDER, K. (Hrsg.), Öffentliche Verwaltung und Zukunft (Benlin: Dunker und Humblot GmbH): 59-87.
• MENGİ, A. (1998), Avrupa Birliği’nde Bölgeler Karşısında Yerel Yönetimler (Ankara: İmaj Yayıncılık).
• NALBANT, A. (1997), Üniter Devlet (İstanbul: Yapı Kredi Yayınları).
• ÖMÜRGÖNÜLŞEN, U./ÖKTEM, M.K. (2007), Avrupa Birliği’ne Üyelik Sürecinde Türk Kamu Yönetimi (Ankara: İmaj Yayınevi).
• ÖNDER, İ. (2006), “Türkiye’de Bölgede Kalkınma Politikaları Bölgesel Kalkınma Modelleri ve Bölgeye Uygulanabilirliği,” ARI, F.A. (Der.), Bölgesel Kalkınma Politikalar ve Yeni Dinamikler (İstanbul: Derin Yayınları): 211-236.
• ÖZDEMİR, K. (1999), “Bölgesel Kalkınma Politikaları ve Türkiye’de Bölgesel Dengesizliği Azaltmada Teşvik Uygulamalarının Önemi,” Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 15:121-130.
• ÖZEL, M. (2001), Avrupa Birliği’nde Bölgeselleşme ve Türkiye (Yayınlanmamış Doktora Tezi İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• PINTARITS, S. (1996), Macht Demokratie und Regionen in Europa (Marburg: Metropolis Verlag).
• PROBST, K.(1994), Regionale Selbstverwaltung Die bayerische Bezirke als Model für ein bürgernahes Europa (München: Verlag V. Florentz).
• REEVES, T.(2006), “Regional Development in the EU and Turkey,” Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu, http://www.tepav.org.tr/sempozyum/?i=bildiriler , 04.12.2007.
• SCHMIDHUBER, P. (1995), “Europa der Regionen statt Beobachtung Mitgestaltung,” HIERL, H. (Hrsg.), Europa der Regionen (Bonn: Economika Verlag): 31-42.
• TC. BAŞBAKANLIK, (1999), Avrupa Birliği ve Türkiye (Ankara: Dış Ticaret Müsteşarlığı, 4. Baskı).
• TREUNER, P. (2000), “Bölgesel Kalkınma Politikasının Hazırlanmasında Karşılaşılan Sorunlar Aday Ülke Deneyimleri,” TESEV’de Konferans: 25.01 2000, http://www.tesev. org.tr/dosyalar/dl_yoksulluk_bolgesel.php ,04.12.2007.
• WALBURN, D. (2006), “Regional Development Agencies: The Tool to Stimulate Economic Development in Regions,” Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu, http://www.tepav.org.tr/sempozyum/?i=bildiriler , 04.12.2007.
• YÜKSEL, (1995), “İl Sistemi ve Devletin Yeniden Yapılanması,” Çağdaş Yerel Yönetimler, 4/4: 3-7.