Avrupa Birliği’nin Türkiye’deki Dolaysız Yabancı Sermaye Yatırımlarının Belirleyicileri

Yıl 2005, Cilt: 60 Sayı: 4, 35 - 56, 09.02.2015

Hayriye Atik

Öz

Türkiye’ye gelen dolaysız yabancı sermaye yatırımları, 1980’li yılların başında uygulanan liberalizasyon politikaları sonucunda artmaya başlamıştır. Bununla beraber, 1990’lı yıllarda yaşanan ekonomik krizler Türkiye’ye gelen dolaysız yabancı sermaye yatırımlarının yetersiz kalmasına yol açmıştır. Türkiye, dünyadan yabancı sermayeyi çekmekte başarısız olmasına rağmen, Türkiye’ye gelen yatırımların yarısından fazlası başta Hollanda ve Fransa olmak üzere Avrupa Birliği (AB) ülkelerine aittir. İş adamları ve politikacılar tarafından Türkiye-AB arasında 3 Ekim 2005’te başlayacak müzakere sürecinin Türkiye’ye yönelik yabancı sermaye yatırımlarını artırması beklenmektedir. Bu çalışma, 1991-2003 döneminde yer alan yıllara ait verileri kullanarak, panel veri analizi yöntemiyle AB’nin bütünü, Hollanda ve Fransa’dan Türkiye’ye gelen dolaysız yabancı sermaye yatırımlarını etkileyen ekonomik faktörleri ve risk faktörlerini belirlemeyi amaçlamıştır. Ampirik analizler, kişi başına gelir, uluslar arası kuruluşlardan alınan krediler ve alt yapı yatırımlarının AB ülkelerinden Türkiye’ye gelen dolaysız yabancı sermaye yatırımlarını etkileyen önemli faktörler olduğunu ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Doğrudan yabancı sermaye yatırımları (DYSY), DYSY’nın ekonomik belirleyicileri, DYSY ile ilgili risk faktörleri, Avrupa Birliği, Türkiye’nin DYSY politikası

Kaynakça

• BALASUBRAMANYAN, V. (1996), “Foreign Direct Investment in Turkey,” TOGAN, Subidey/ BALASUBRAMANYAN, V.N. (eds.), The Economy of Turkey since Liberalization (London:Macmillan):112-130.
• BARBAROS, Funda (1998) “Turkey in the Process of Globalization: An Analysis from the Perspective of FDI,” Globalization at the Crossroads:The Next Millennium Conference (İstanbul): 28-31.
• BUCKLEY, Peter/CASSON, Mark (1976), The Future of the Multinational Enterprise (London: Mac Millan).
• BUCKLEY, Peter/CASSON, Mark (1981), “The Optimal Timing of a Foreign Direct Investment,” Economic Journal, 91/ 2: 75-88.
• CAMPOS, Nauro/ YUKO, Kinoshita (2003), “Why does FDI go where it goes? New evidence from the Transition Economies,” IMF Working Paper, IMF Institute. CANTWELL, John (2000), “A Survey of Theories of International Production,” PITELIS, Christos/ SUGDEN, Roger (eds.), The Nature of the Transnational Firm (London: Routledge ):10-56.
• CAVES, Richard (1971), “International Corporations: The Industrial Economics of Foreign Investment,” Economica, 38/1: 1-27.
• COŞKUN, Recai (2001), “Determinants of Foreign Direct Investment in Turkey,” European Business Review, 13/ 4: 221-226.
• DEES, Stephane (1998), “Foreign Direct Investment in China: Determinants and Effects,” Economics of Planning, 31/ 2-3: 175-194.
• DUNNING, John (1993), Multinational Enterprise and the Global Economy (Wokinghan: AddisonWesley).
• ENDERS, Walter / SANDLER, Todd (1996), “Terrorism and Foreign Direct Investment in Spain and Greece,” Kyklos, 49/3:331-352.