TÜRKİYE EKONOMİSİNİN MAKRO EKONOMİK PERFORMANSI: 1951-2003 DÖNEMİ İÇİN PARAMETRİK OLMAYAN BİR ÖLÇÜM

Yıl 2005, Cilt: 60 Sayı: 4, 89 - 115, 09.02.2015

M. Güran , M. Tosun

Öz

İktisat literatüründe ülkelerin makro ekonomik performanslarını ölçmeye yönelik uygulamalar oldukça yaygındır. Son dönemlerde bu tür ölçümlerde, OECD’nin “büyülü elmas” olarak nitelendirdiği dört gösterge üzerinde bir yoğunlaşma vardır. Söz konusu bu dört makro ekonomik performans göstergesi; ekonomik büyüme, enflasyon oranı, işsizlik oranı ve cari işlemler açığıdır. Amacımız; literatürdeki benzer çalışmalara uygun olarak, söz konusu dört göstergeyi tek bir gösterge temelinde birleştirerek, Türkiye’nin 1951-2003 dönemine ait makro ekonomik performansını nispi anlamda değerlendirmektir. Bu amaçla çalışmada, parametrik olmayan bir nispi etkinlik ölçüm yöntemi olan Veri Zarflama Analizi (VZA) yöntemi kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen temel sonuçlar; Türkiye’nin genel olarak dönem boyunca makro ekonomik performansının düştüğü ve özellikle 1980 sonrasında makro ekonomik performansın istikrarsız bir yapıya sahip olduğu, kriz yıllarının en kötü makro ekonomik performansın gerçekleştiği yıllar olduğu ve demokrasinin kesintiye uğradığı yıllar için genel bir değerlendirmenin yapılamayacağı şeklindedir.

Anahtar Kelimeler

Makro ekonomik performans, Türkiye, sentetik göstergeler, veri zarflama analizi, OECD

Kaynakça

• BANKER, R.D. / CONRAD, R.F./ STRAUSS R.P. (1986), “A Comparative Application of DEA and Translog Methods: An Illustrative Study of Hospital Production,” Management Science (C. 32): 30-44.
• BANKER, R.D. / MOREY, R.C. (1986), The Use of Categorical Variables in Data Envelopment Analysis,” Management Science (C.32): 1613-1627.
• BULUTAY, T. (1995), Employment, Unemployment and Wages in Turkey (Ankara: International Labour Office).
• CARLMFORS, L. / DRIFFELL, J. (1988), “Bargaining Structure, Corporatism and Macroeconomic Performance,” Economic Policy (C. 6): 13-61.
• CHARNES, A. / COOPER, W.W. (1962), “Programming with Linear Fractional Functions,” Naval Research Logistics Quarterly (C. 9): 3-4.
• CHARNES, A. / COOPER, W.W. / RHODES, E. (1978), “Measuring Efficiency of Decision Making Units,” Journal of Operational Research (C. 2): 429-444.
• CHARNES, A. / COOPER, W.W. / RHODES, E. (1979), “Short Communication: Measuring the Efficiency of Decision Making Units,” Journal of Operational Research (C. 3): 339.
• CHERCYE, L. (2001), “Using Data Envelopment Analysis to Assess Macroeconomic Policy performance,” Applied Economics (C. 33): 407-416.
• CHILINGERIAN, J. / SHERMAN, H.D. (1989), “Evaluating and Marketing Efficiency Physicians Toward Competitive Advantage,” Health Care Strategic Management (C. 12): 16-19.
• CİNGİ, S. / TARIM, A. (2000), “Türk Banka Sisteminde Performans Ölçümü: DEA-Malmquist TFP Endeksi Uygulaması,” (Türkiye Bankalar Birliği Araştırma Tebliğleri, Sayı: 2000-01).
• DEVLET İSTATİSTİK ENSTİTÜSÜ (2003), İstatistik Göstergeler 1923-2002, (Ankara).
• EFE, Ş. / RUMELİ, M. (2002), Hükümet Performanslarının Değerlendirilmesi (Ankara: Ankara Ticaret Odası).
• FARRELL, R. (1957), “The Measurement of Productivitiy Efficiency,” Journal of the Royal Statistical Society (C. 120): 253-290.
• FÄRE, R. / GROSSKOPF, S. / NORRIS, M./ ZHANG, Z. (1994), “Productivity Growth, Technical Progress and Efficiency Change in Industrialized Countries,” American Economic Review (C. 84): 66-83.
• GANLEY, J.A. / CUBBIN, J.S. (1992), Public Sector Efficiency Measurement Applications of Data Envelopment Analysis (North Holland: Elsevier Science Publishers).
• GOLANY, B. / THORE, S. (1994), “The Competitiveness of Nations,” (Working Paper 94-0503, University of Texas, Austin).
• GÜRAN, M.C. (2000), Kamusal Müdahaleler ve Ekonomik Performans (Yayınlanmamış Doktora Tezi), (Ankara: Hacettepe Üniversitesi SBE). IMF (2001), Conditionality in IMF-Supported Programs - Policy Issues (Washington D.C).
• İNAN, E.A. (2000), “Banka Etkinliğinin Ölçülmesi ve Düşük Enflasyon Sürecinde Bankacılıkta Etkinlik,” Bankacılar Dergisi (S.34): 82-96.
• KEPENEK, Y. / YENTÜRK, N. (1994), Türkiye Ekonomisi (İstanbul: Remzi Kitabevi).
• LOVELL, C.A. / PASTER, J.T. (1994), “Macroeconomic Performance of Sixteen Ibero-American Countries Over the Period 1980-1991,” (Working Paper, Department of Economics University of Georgia Athens, GA., 30602).
• LOVELL, C.A. (1995), “Measuring the Macroeconomic Performance of the Taiwanese Economy,” International Journal of Production Economics (C. 39): 165-178.
• LOVELL, C.A. / PASTER, J.T. (1999), “Theory and Methodology Radial DEA Models without Inputs or without Outputs,” European Journal of Operational Research (C. 118): 46-51.
• LOVELL, C.A. / PASTER, J.T. / TURNER, J.A. (1995), “Measuring Macroeconomic Performance in the OECD: A Comparison of Europian and Non-European Countries,” European Journal of Operational Research (C. 87): 507-518.
• MCCRECKEN, P. / CARLI, G. / GIERSCH, H. (1977), Towards Full Employment and Price Stability (Paris: OECD).
• MELYN, W. / MOESEN, W. (1991), Towards A Synthetic Indicator of Macroeconomic Performance: Unequal Weighting When Limited Infromation is Available (Public Economics Research Paper Series, Centre for Economic Studies Leuven).
• MOESEN, W. / PERSOON, A. (1995), “Measuring and Explaining the Productive Efficiency of Tax Offices,” (Public Economics Research Papers, No.46).
• OEC (1987), Economic Outlook, 41 (Paris: OECD). SHERMAN, H.D. (1989), Service Organization Productivity Management (Ontario: The Society of Management Accountants of Canada).
• SHERMAN, H.D. / GOLD, F. (1985), “Bank Branch Operating Efficiency,” Journal of Banking and Finance (C. 9): 297-315.
• STIGLITZ, J. (2000), Economics of the Public Sector (New York: W.W. Northon Company).
• ŞAHİN, H. (2003), Türkiye Ekonomisi (Bursa: Ezgi Kitabevi).
• TAVARES, G. (2002), A Bibliography of Data Envelopment Analysis (1978-2001) (New Jersey:Rutcor Research Report).
• TOSUN, U. / GÜRAN, M.C. (2002), “Vergi İdarelerinde Etkinlik Arayışları: Vergi Dairelerinde Etkinlik Ölçümüne Yönelik Bir Deneme,” Hacettepe Üniversitesi İİBF Dergisi (C.20):187-215.
• TÜRKKAN, E. (1996), Ekonomi ve Demokrasi (Ankara: Turhan Kitabevi).
• YOLALAN, R. (1993), İşletmeler Arası Göreli Etkinlik Ölçümü (Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi). http://ekutup.dpt.gov.tr/ekonomi/gosterge/tr/ (10/03/2005).