TÜRKİYE KOMÜNİST PARTİSİ KAPATMA DAVASI VE DEVLET YARDIMINDAN MAHRUM BIRAKMA YAPTIRIMI

Yıl 2005, Cilt: 60 Sayı: 2, 255 - 272, 10.02.2015

Murat Sevinç

Öz

Türkiye, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'ne Mayıs 2004 tarihinde taraf 1995 yılında gerçekleştirilen Anayasa değişikliklerinin, siyasal partiler tüzesine önemli etkileri olmuştur. Bu değişikliklerle, 1982 Anayasası'nın ilk şeklinde yer alan (68. ve 69. maddeler), siyasal partilere ilişkin sınırlayıcı ve yasaklayıcı hükümler büyük ölçüde temizlenmiş, partilerin kapatılma gerekçeleri sayılarak sınırlanmıştır. Bu şekilde, partilerin Anayasa'da sayılan nedenler dışında kalan bir gerekçeyle kapatılması olanaksızlaştırılmak istenmiştir. Ardından, 2001 yılında Anayasa'da (69. madde) ve 1999-2003 yılları arasında SPK (Siyasal Partiler Kanunu)' de yapılan değişiklikler, kapatmayı zorlaştırma yönünde atılan adımlar olmakla birlikte, başka tüzel sorunlar çıkmasına neden olmuştur. Bu çalışmada, ortaya çıkan yeni tüzel sorunlar, TKP (Türkiye Komünist Partisi) hakkında açılmış olan kapatma davası çerçevesinde açıklanmaya çalışılmıştır. TKP kapatma davasını ve bu davanın sonunda verilebilecek olası yaptırımı anlamlandırabilmek için öncelikle siyasal partilerin kapatılmaları konusunun serüveni özetlenmiştir. Ardından, partilere yapılan devlet yardımı, Anayasa ve Yasa'da yer alan, 'partileri devlet yardımından kısmen ya da tamamen mahrum bırakma' yaptırımıyla ilişkili olarak anlatılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Anayasa, siyasal parti, kapatma, ihtar, devlet yardımı

Kaynakça

• AliEFENDiOGlU, Yılmaz (1997), Anayasa Yargısı (Ankara: Yetkin).
• GENÇKAYA, Ö. Faruk (2000), "Siyasi Partilere ve Adaylara Devlet Desteği, Bağışlar ve Seçim Giderlerinin Sınırlandırılması, Karşılıklı Bir Inceleme ve Türkiye Için Öneriler," Tesev Yayınlan: 129-221.
• Kili, Suna/GÖZÜBÜYÜK, Şeref (2000), Sened.i Ittifak'tan Günümüze Türk Anayasa Metinleri (istanbul: Türkiye iş Bankası Kültür Yayınları, 2. Baskı).
• ÖDEN, Merih (2003), Türk Anayasa Hukukunda Siyasi Partilerin Anayasaya Aykrn Eylemleri Nedeniyle Kapatılmalan (Ankara: Yetkin Yayınları).
• ÖZBUDUN, Ergun (2004), Türk Anayasa Hukuku (Ankara: Yetkin, 8. Baskı).
• TEZiç, Erdoğan (2003), Anayasa Hukuku (Istanbul: Beta, 8. Baskı).
• TANÖR, Bülent/YÜZBAŞIOGlU, Necmi (2004), 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku (Istanbul: Beta, 6. Baskı).
• SABUNCU, Yavuz (2004), Anayasaya Giriş (Ankara: imaj Yayıncılık, 10. Baskı).
• SAGLAM, Fazıl (1997), "Anayasa Hukukumuz Açısından Siyasal Parti Kurumunun Güncel Sorunları," Anayasa Yargısı, 14: 367.386.
• SAGLAM, Fazıl (1999), "Avrupa insan Hakları Mahkemesi'nin Türkiye'de Kapatılan Partilere ilişkin Kararlarının Partiler Hukukuna Etkisi," Anayasa Yargısı, 16: 189-204.
• SAGLAM, Fazıl (1999), Siyasal Partiler Hukukunun Güncel Sorunlan (istanbul: Beta).
• SAGLAM, Fazıl (2000), "Siyasal Partiler Kanunu'nda Uluslararası Normlara Uygunluk Sağlamak için Yapılması Gereken Değişiklikler," Anayasa Yargısı, 17: 233-254.
• SEViNÇ, Murat (1997), "1995 Anayasa Değişikliklerinin Siyasal Partiler Tüzemize Etkileri," A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 52/1-4: 633-645.