1977’den 2017’ye Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP): GAP’ın 40 Yılı Üzerine Nitel ve Çok Boyutlu Bir Değerlendirme

Yıl 2018, Cilt: 73 Sayı: 3, 811 - 840, 10.09.2018

Arda Bilgen

https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002518

Cited By: 2

Öz

Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP), Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin su ve toprak kaynaklarını
geliştirmek ve Fırat-Dicle Havzası’nda sulama yapmak ve hidroelektrik enerji üretmek adına 1977’de
başlatılmış, 2017’ye uzanan 40 yıllık süreçte çok sektörlü, sürdürülebilir insani kalkınmaya dayalı entegre bir
bölgesel kalkınma projesine dönüştürülmüştür. GAP her ne kadar geniş kapsamı, iddialı amaç ve hedefleri,
olumlu ve olumsuz etkileri, teknik, siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel ve ekolojik boyutlarıyla hem
Güneydoğu Anadolu Bölgesi, hem Türkiye, hem de Orta Doğu için hayati öneme sahip olsa da, bu projenin
projeyi planlayanlar ve uygulayanlar tarafından hangi şekillerde algılandığı ve sözlü ve yazılı metinlerde
hangi boyutlarıyla ele alındığı bugüne kadar kapsamlı ve sistematik olarak tartışılmamıştır. Bu çalışma
literatürdeki bu önemli eksiği tamamlamakta ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde 1975-2014 arasında
yapılan tartışmaların, GAP Bölge Kalkınma İdaresi arşivinin ve GAP’ın planlama ve uygulama aşamalarında
projeye katkı sağlamış 64 siyasi aktör, karar alıcı ve devlet seçkiniyle yapılan derinlemesine mülakatların
ışığında 40. yılında GAP ile ilgili söylemlerin kapsamını belirleyip projenin yıllar içinde hangi noktaya
evrildiğinin özgün bir değerlendirmesini sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Güneydoğu Anadolu Projesi, GAP, Kalkınma, Nitel İçerik Analizi

The Southeastern Anatolia Project (GAP) from 1977 to 2017: A Qualitative and Multidimensional Analysis of the 40 Years of GAP

Öz

The Southeastern Anatolia Project (Güneydoğu Anadolu Projesi, GAP) was initiated in 1977 as a water and land resources development project in southeastern Turkey. Throughout 40 years, the project has been transformed into a multi-sectoral integrated regional development project based on sustainable human development concept. Even though GAP has been a crucial project for the Southeastern Anatolia Region, Turkey, and the Middle East due to its size and scope, ambitious development goals and objectives, positive and negative impacts, and technical, political, economic, social, cultural, and ecological dimensions, the question as to how the project was conceived and narrated in written and spoken texts by its designers and implementers has never been comprehensively and systematically addressed in the relevant literature so far. This study fills this important research gap and empirically analyzes GAP-related discourses, their
boundaries, and the evolution of GAP in 40 years based on GAP-related parliamentary proceedings recorded between 1975-2014, archival resources of the GAP Regional Development Administration, and 64 semistructured interviews conducted with politicians, bureaucrats, experts, and similar elite groups within the Turkish state mechanism involved in the planning and implementation processes of GAP

Anahtar Kelimeler

Turkey, The Southeastern Anatolia Project, GAP, Development, Qualitative Content Analysis

Kaynakça

• Referans 1 Akşit, Bahattin ve Adnan Akçay (1997), “Sociocultural Aspects of Irrigation Practices in Southeastern Turkey”, International Journal of Water Resources Development, 13 (4): 523-540.