Türk Basınında Azınlıkların Temsili Kapsamında Heybeliada Ruhban Okulu Örneği

Yıl 2020, Cilt: 75 Sayı: 4, 1595 - 1620, 15.12.2020

Selçuk Oktay

https://doi.org/10.33630/ausbf.486595

Öz

Heybeliada Ruhban Okulu (HRO), Türkiye’de azınlık gündeminin önde gelen sorunlarından bir tanesidir. 1844 yılında kurulan okul İstanbul Rum Patrikhanesi’nin ruhban eğitimi için uzun yıllar işlev
görmüştür. Okul 1971 yılında eğitime kapatılmıştır. Bu tarihten sonra okul Türkiye’de azınlık hakları bakımından bir sorun olarak ortaya çıkmıştır. Basının yaklaşımı bu sorun açısından epey kritiktir. Zira, sorunun önemli kısmı basın üzerinde devam eden sınırlı tartışmalara hapsolmuştur. Bu çalışmada azınlıkların medyadaki temsilini, HRO’ya ilişkin söylemin analizi üzerinden gerçekleştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma yöntemi olarak genellikle söylem analizi kullanılmıştır. Bunun yanında iletişim bilimine ait bu yöntem tarih ve siyaset biliminin unsurları ile de desteklenerek disiplinler arası bir araştırma amaçlanmıştır. Araştırmada Türk basını açısından temsil gücü yüksek üç gazete olan Cumhuriyet, Hürriyet ve Milliyet gazeteleri seçilmiştir. Bu gazetelerde özellikle 1990’lı yılların ikinci yarısına ait haberler incelenmiştir. Çünkü bu yıllar İstanbul Rum Patrikhanesi’nin okulun yeniden açılması yönündeki çalışmalarını hızlandırdığı bir dönemdir. 

Anahtar Kelimeler

Heybeliada Ruhban Okulu, İstanbul Rum Patrikhanesi, söylem analizi, azınlıklar

The Case of The Theological School of Halki within the Scope of Representation of Minorities on Turkish Press

Öz

The Theological School of Halki is one of leading problems on minority agenda. The School that was founded in the era of Ottoman State, has served for education of clerics for İstanbul Greek Patriarchate. The School was closed to education in 1971. From that time, the school has emerged as a problematique in terms of minority rights in Turkey. The approach of press was too critical for this problematique. Because, the significant part of the problem has been confined by ongoing arguments on the press. In this study, it is aimed to show the representation of minorities on press by analysing of discourse about The Theological School of Halki. Discourse analyis was generally used as research method. Beside this, it is aimed a interdisciplinary research by supporting this method that belonged to communication science with elements of history and political science. In the study Cumhuriyet, Milliyet and Hurriyet papers whose clout were powerful, were selected. On these papers, especially stories that were published in the second half of 1990s has been studied. Because these years were the era in which efforts of Istanbul Greek Patriarchate for re-openning the school had accelerated

Anahtar Kelimeler

The Theological School of Halki, İstanbul Greek Patriarchate, Discourse analysis, Minorities, Reciprocity

Kaynakça

• KitaplarCihan Tuğal, Pasif Devrim İslami Muhalefetin Düzenle Bütünleşmesi, İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, 2010Eric J. Hobsbawm, 1780’den Günümüze Milletler ve Milliyetçilik; Program, Mit, Gerçeklik, Çev., Osman Akınhay (İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2006) M. Şükrü Hanioğlu, “Ulus-Devletler ve Miras Paylaşımı” Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Zihniyet, Siyaset ve Tarih içinde (İstanbul: Bağlam Yayınları, 2006) Oğuz Işık, M. Melih Pınarcıoğlu, Nöbetleşe Yoksulluk, Gecekondulaşma ve Kent Yoksulları: Sultanbeyli Örneği, 3. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları, 2003Samim Akgönül, Azınlık, Türk Bağlamında Azınlık Kavramına Çapraz Bakışlar, Deniz Töreli Esnault, Samim Akgönül (çev), İstanbul: Bgst Yayınları, 2011Sina Akşin, “Siyasal Tarih (1908-1923)” Yakınçağ Türkiye Tarihi 1908-1980 cilt:1, Sina Akşin, İstanbul: Milliyet YayınlarıStefanos Yerasimos, “Tek Parti Dönemi” Geçiş Sürecinde Türkiye, Irvin C. Schick, E. Ahmet Tonak, 5. Baskı, İstanbul: Belge Yayınları Teun Van Dijk, “Söylem ve İdeoloji: Çok Alanlı Bir Yaklaşım” Söylem ve İdeoloji, Mitoloji, Din, İdeoloji içinde Haz.,Barış Çoban, Zeynep Özarslan, Çev., Nurcan Ateş (İstanbul: Su Yayınları, 2003)Lozan Barış Konferansı, Tutanaklar, Belgeler, Seha L. Meray (çev), 3. Baskı c. 1, Kitap 1, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2001
• MakalelerEmruhan Yalçın, “Heybeliada Ruhban Okulu’nun Yeniden Açılması”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, No.41, (Mayıs 2008)Mustafa Bölükbaşı “Milli Görüş’ten Muhafazakâr Demokrasiye: Türkiye’de 28 Şubat Süreci Sonrası İslami Elitlerin Dönüşümü”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(1) Talip Küçükcan, “State, Islam, and Religious Liberty in Modern Turkey: Reconfiguration of Religion in the Public Sphere”, Brigham Young University Law Review, 2003
• İlgili Haber ve Yorum MetinleriAbbas Güçlü, “Anlaması Güç Karışık İşler”, Milliyet, 12 Aralık 1996Coşkun Kırca, “Clinton, Rumlar ve Türkler”, Milliyet, 25 Nisan 1994Güneri Cıvaoğlu, “Tourkiko Lahio”, Milliyet, 10 Nisan 1996Hasan Ünal, “Patrikhane’yi kapatmalı mı?”, Milliyet, 21 Kasım 1995Hikmet Çetinkaya, “Hoca Zor Durumda”, Cumhuriyet, 11 Mayıs 1996Leyla Tavşanoğlu, “Heybeliada Ruhban Okulu Türkiye’nin önünü açar”, Cumhuriyet, 19 Ekim 1999Murat İlem, Cumhuriyet, 19 Ekim 1999Oktay Ekşi, “Heybeliada Ruhban Okulu”, Hürriyet, 17 Ekim 1999Oktay Ekşi, “Mesele sırf okul olsa”, Hürriyet, 1 Aralık 1997Selim Deringil, “Fener Rum Patrikliğine Sahip Çıkalım”, Milliyet, 17 Mart 1995Selin Çağlayan, “Ruhban Okulu’na formül aranıyor”, Hürriyet, 28 Kasım 1997Şahin Alpay, “Fethullah Gülen’in Sofrası”, Milliyet, 21 Kasım 1996“Heybeliada Ruhban Okulu”, Cumhuriyet, 12 Aralık 1997“Ruhban Okulu’na Batı Trakya Koşulu”, Hürriyet, 30 Kasım 1997“Ruhban Okulu’na Batı Trakya Şartı”, Milliyet, 18 Aralık 1997
• İnternet Siteleri“Türkiye-AB İlişkilerinin Tarihçesi” http://www.abgs.gov.tr/index.php?p=111 (Erişim tarihi 12 Mart 2015)Douglas Frantz, “Historic Seminary in Turkey is ready but empty”, New York Times, 7 Ağustos 2000, (http://www.nytimes.com/2000/08/07/world/historic-seminary-in-turkey-is-ready-but-empty.html) (Erişim tarihi 16 Mayıs 2016)