Türkiye Toplumunun Aynası: TBMM Üyelerinin Sosyolojik Özellikleri (2002-2018)

Yıl 2023, Cilt: 78 Sayı: 4, 733 - 760, 26.12.2023

Rıza Mertoğlu

https://doi.org/10.33630/ausbf.978888

Öz

Prosopografi olarak bilinen yöntemin öncüsü olan Lewis Bernstein Namier, İngiliz siyasetinin derinliklerini keşfedebilmek için yalnızca siyasi hareketlerin öncülerine odaklanmak yerine, parlamentodaki her bir bireyin ayrıntılı biyografilerini çıkarmıştı. Bu yöntemle Namier, insanların neden siyasete atıldığı sorusuna bir yanıt bulmayı amaçlıyor ve aynı zamanda parlamenterler arasındaki kişisel, bölgesel yahut sosyolojik bağları açıklamaya çalışıyordu. Böylelikle, elbette ideolojik yaklaşımların önemli bir payı olsa da bireylerin politikaya girme arzusunun içinde gizlenmiş dürtülerin birtakım ‘ortak paydalar ve çıkarlar’ olduğu anlaşılıyordu. Namier’in öncülüğünü yaptığı bu yöntemi kendisine rehber edinmiş bu çalışmada benzer bir deneme Türkiye siyasetine ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerine uyarlanmaya çalışıldı. Yalnızca siyasi partilerin liderlerine veya ön plana çıkmış isimlerine odaklanmaktan ziyade, yaş, cinsiyet, medeni hal, memleket ve meslek gibi temel ssosyo-demografik özellikler çerçevesinde, 2002 ile 2018 yılları arasındaki her bir milletvekiline odaklanan bu çalışma neticesinde, ideolojik zıtlıklarıyla bilinen siyasal yapıların dahi esasında sosyo-demografik bakımdan birbirine son derece yakın oldukları ve her ne kadar politikacılara dair dünya genelinde mevcut olan olumsuz bakış Türkiye’de de egemen olsa da, siyasetçilerin esasında o toplumun özelliklerini fazlasıyla barındırdığı yansıtılmaya gayret edildi.

Anahtar Kelimeler

Prosopografi, Sosyolojik Analiz, Milletvekilleri

A Mirror of Turkish Society: Sociological Characteristics of Parliamentarians in Turkey (2002-2018)

Öz

Lewis Bernstein Namier, who is known as the pioneer of the method called prosopography, prepared a biography of everyone in the British parliament. Namier, whose aim to explore the depths of British politics, wanted to answer the question: “Why do people participate in politics?” Namier also tried to explain personal or sociological ties between parliamentarians. Thus, it was understood that the desire of individuals to enter politics was ‘common denominators and interest’, although of course ideological approaches had an important share. In this study, Namier’s same method was applied to Turkish politics and the members of the Grand National Assembly of Turkey. Therefore, the focus was not only on political party leaders, but on individual members of parliament between 2002 and 2018, in areas such as ‘age, gender, marital status, profession and birthplace’. As a result of this study, it was revealed that political parties which are known for their ideological contradictions were actually very similar to each other in sociological terms.

Anahtar Kelimeler

prosopography, sociological analysis

Kaynakça

• Adalet ve Kakınma Partisi. (2019). Tüzük. AK Parti: https://www.akparti.org.tr/media/279929/cep-boy.pdf adresinden alındı
• BBC. (2019). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi: 24 Haziran 2018'den bugüne kadar kaç kanun çıktı, kaç kararname yayımlandı? Ekim 10, 2020 tarihinde BBC Türkçe: https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-48788902 adresinden alındı
• Brooke, J. (1964). Namier and Namierism. History and Theory, 3(3), 331-347. http://www.jstor.org/stable/2504236 adresinden alındı
• Burke, E. (2019). Fransa Devrimi Üzerine Düşünceler 1790. (A. Özcan, Çev.) İstanbul: Bilge.
• Cumhuriyet Halk Partisi. (2018). Tüzük. CHP: http://content.chp.org.tr/file/chp_tuzuk_10_03_2018.pdf adresinden alındı
• IPSOS. (2019). Global trust in professions. Aralık 2, 2020 tarihinde IPSOS: https://www.ipsos.com/sites/default/files/ct/news/documents/2019-09/global-trust-in-professions-trust-worthiness-index-2019.pdf adresinden alındı
• İYİ Parti. (2019). İYİ Parti Tüzüğü. İYİ Parti: https://iyiparti.org.tr/Assets/Upload/iyiparti-tuzuk-20191004.pdf adresinden alındı
• Mardin, Ş. (1990). Türkiye'de Toplum ve Siyaset Makaleler I. İstanbul: İletişim.
• Marks, K., & Engels, F. (2013). Komünist Manifesto. İstanbul: Can.
• Namier, L. (1982). The Structure of Politics at The Accession of George III (2. b.). Londra: The Macmillan Press Ltd.
• Özcan, A. (2008). A Historical - Philosophical Analysis of Edmund Burke's "Reflections on the Revolution in France". Sabancı Üniversitesi: Yüksek Lisans Tezi.
• Öztekin, A. (2016). Siyaset Bilimine Giriş. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Platon. (2019). Devlet. (S. Eyüboğlu, & C. A. Mehmet, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2003). 22. Dönem TBMM Albümü. Haziran 21, 2019 tarihinde TBMM: https://www.tbmm.gov.tr/docs/22_donem_mv_album.pdf adresinden alındı
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2007). 23. Dönem TBMM Albümü. Haziran 18, 2019 tarihinde TBMM: https://www.tbmm.gov.tr/docs/23_donem_mv_album.pdf adresinden alındı
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2012). 24. Dönem TBMM Albümü. Haziran 13, 2019 tarihinde TBMM: https://www.tbmm.gov.tr/docs/24_donem_mv_album.pdf adresinden alındı
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2018). 26. Dönem TBMM Albümü. Mayıs 9, 2019 tarihinde TBMM: https://www.tbmm.gov.tr/docs/26_donem_mv_album.pdf adresinden alındı
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2019). 27. Dönem Milletvekilleri Listesi. Mayıs 1, 2019 tarihinde TBMM: https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/milletvekillerimiz_sd.liste adresinden alındı
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2019). Milletvekilliği Sona Erenler. Mayıs 1, 2019 tarihinde TBMM: https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/milletvekillerimiz_sd.ayrilanlar adresinden alındı
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2008). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2007. Ağustos 25, 2019 tarihinde TÜİK: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do;jsessionid=pGTndvLcLhmxLy adresinden alındı
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2012). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2011. Mayıs 28, 2019 tarihinde TÜİK: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do;jsessionid=rvCBdfgbGfQ5Dnj adresinden alındı
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2012). Evlenme ve Boşanma İstatistikleri, 2011. Ekim 7, 2019 tarihinde TÜİK: ttp://tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=10844 adresinden alındı
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2012). Milletvekili Genel Seçimleri 1923-2011. YSK: https://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/1923-2011-MVSecimleri-Tuik.pdf adresinden alındı
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2016). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2015. Mayıs 28, 2019 tarihinde TÜİK: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21507 adresinden alındı
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2016). Evlenme ve Boşanma İstatistikleri, 2015. Ekim 7, 2019 tarihinde TÜİK: http://tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21515 adresinden alındı
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2019). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları. Kasım 13, 2019 tarihinde TÜİK: https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr adresinden alındı
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2019). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2018. Mayıs 28, 2019 tarihinde TÜİK: http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=1339 adresinden alındı
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2019). Bitirilen Eğitim Düzeyine Göre Nüfusun Dağılımı. Ekim 30, 2019 tarihinde TÜİK: http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=2816 adresinden alındı
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2019). Evlenme İstatistikleri. Kasım 2019, 2019 tarihinde TÜİK: https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr adresinden alındı
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2019). Evlenme ve Boşanma İstatistikleri, 2018. Ağustos 8, 2019 tarihinde TÜİK: http://tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30698 adresinden alındı
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2019). İşgücü İstatistikleri (2014 ve Sonrası). Kasım 13, 2019 tarihinde TÜİK: https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=72&locale=tr adresinden alındı
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2019). Yıllara ve Cinsiyete Göre Ortanca Yaş, Genel Nüfus Sayımları - ADNKS. Ağustos 30, 2019 tarihinde TÜİK: http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=1589 adresinden alındı
• Türkiye İstatistik Kurumu. (tarih yok). İşgücü İstatistikleri (1988-2013). Kasım 13, 2019 tarihinde TÜİK: https://biruni.tuik.gov.tr/isgucuapp/isgucu.zul adresinden alındı
• United Nations Development Programme. (2019). Human Development Indices and Indicators 2018 Statistical Update. Eylül 6, 2019 tarihinde UNDP: https://www.undp.org/content/dam/turkey/hdr2018/2018_Human_Development_Stat adresinden alındı
• United Nations Entity for Gender Quality and Empowermeny of Women. (2019). Women in Politics: 2019. Eylül 6, 2019 tarihinde UNWOMEN: https://www.unwomen.org/-/media/headquarters/attachments/sections/library/publications/2019/women-in-politics-2019-map-en.pdf?la=en&vs=3303 adresinden alındı
• Ülken, H. Z. (2019). Türkiye'de Çağdaş Düşünce Tarihi. İstanbul: Türkiye İş Bankası.
• World Economic Forum. (2020). Global Gender Gap Report 2020. WEFORUM: http://www3.weforum.org/docs/WEF_GGGR_2020.pdf adresinden alındı
• Yaşlı, F. (2014). AKP, Cemaat, Sünni Ulus Yeni Türkiye Üzerine Tezler (3 b.). İstanbul: Yordam.
• Zürcher, E. J. (2000). Modernleşen Türkiye'nin Tarihi. İstanbul: İletişim.