NEO-CONSERVATIVE APPARATUS OF POST-MODERNIST THEORY: INSTRUMENTAL MIDDLE AGE

Yıl 2024, Cilt: 79 Sayı: 2, 281 - 304, 04.06.2024

Cenk Reyhan M. Oğuzhan Doğar Barış Saday

https://doi.org/10.33630/ausbf.1166517

Öz

The notion of “Dark Ages” is increasingly under harsh criticism and perceived as an illusion by many historians ever since the evolution of post-modernism. What is more, even an allegorical “utopia of Bright Ages” is also in use. Criticisims regarding the “darkness” of Middle Ages could be grouped under three different arguments. The first, referring to continuities in history, argues that the Renaissance was not actually a break with the Middle Ages, but it was the result of the Middle Ages. According to Anti-Eurocentric theories, which are the source of the second criticism, even if the “Dark Ages” existed, this was relevant only for Europe, not the rest of the world. Last objection that also covers the other two arguments, is that the darkness or backwardness paradigm of the Middle Ages is a prejudice brought about by the Enlightenment philosophy and the return to humanism.
Analysing these three arguments, this study will discuss the above "instrumentalist" claims that modernity serves a dystopian future. This study considers that the legitimation of the Western-Medieval teaching-culture system, dogma and scholastic way of thinking through subjective medieval praisings (mostly micro monographs), is a result of romantic reaction and subsequent post-modernism. In this context, after discussing the historical background of the view that destroyed the "dark" medieval imagination, this study will discuss the relationship of the above-mentioned criticisms with romantic and neo-conservative discourses and then, emphasize the qualitative aspect of Enlightenment philosophy.
As for conceptual framework of the study, the analysis of the criticisms in the article will be intertwined with the criticism of culturalist discourse, which has no relationship with the material context of subject matter, which is used as a tool to sing the praises of western medieval world.

Anahtar Kelimeler

Post-modernism, Neo-conservatism, Middle Age, Papacy, Theocracy

Post-Modernist Kuramın Neo-Muhafazakar Aparatı: Araçsal Orta Çağ

Öz

“Karanlık ortaçağ” metaforu post-modernizmin de etkisiyle bugün, birçok tarihçi tarafından bir yanılsama olarak görülmektedir ve yoğun eleştiri altındadır. Dahası, alegorik bir “aydınlık ortaçağ ütopyası” dahi sunulmaktadır. Ortaçağın “karanlığına” yönelik eleştiriler, üç madde altında gruplandırılabilir. İlki, tarihteki sürekliliklere atıfta bulunarak Rönesans’ın aslında ortaçağdan kopuşu değil, ortaçağın sonucunu teşkil etmekte olduğunu iddia eder. İkinci eleştirinin kaynağı olan Avrupa-merkezcilik karşıtı teorilere göre ise ortaçağ karanlıksa bile bu Avrupa için geçerlidir, dünyanın geri kalanı için değil. Son olarak ve diğer iki argümanı da kapsayan bir diğer itiraz ise ortaçağın karanlığı ya da geriliği paradigmasının Aydınlanma felsefesinin ve hümanizmaya dönüşün getirdiği bir önyargı olduğudur. Bu üç eleştiri başlığından hareketle, bu çalışma, modernitenin distopik bir geleceğe hizmet ettiğini savunan yukarıdaki “araçsallaştırıcı” iddiaları tartışacak. Batı - ortaçağ öğretim-kültür sisteminin, dogmanın ve skolastik düşünce tarzının öznel ortaçağ güzellemeleri (çoğunlukla mikro monografiler) üzerinden meşrulaştırılmasının, romantizm tepkiselliğinin ve ardından gelen post-modernizmin bir sonucu olduğunu değerlendirmekteyiz.

Anahtar Kelimeler

Post-modernizm, Neo-muhafazakârlık, Ortaçağ, Papalık, Teokrasi

Kaynakça

• Adorno, Theodore (1974) Minima Moralia: Reflections from Damaged Life (London: New Left Books) (trans. E.F.N. Jephcott).
• Ağaoğulları, Mehmet ve Köker, Levent (1997), İmparatorluktan Tanrı Devletine (Ankara, İmge Yay.)
• Akyol, O. Faruk, (2002) “Ortaçağ veya Işığa Açılan Pencere”, Parşömen Kültür Edebiyat Dergisi, İstanbul Bilgi Ünv. Yay., Güz.
• Amin, Samir (2009) Eurocentrism, (New York, Monthly Review Press) (trans. Moore, Russell and Membrez, James)
• Arslan, Ahmet ve Şengör, Celal, (2022) “Aydınlanma Düşüncesi Nasıl Gelişti? Celal Şengör ve Ahmet Arslan Teke Tek Bilim'de değerlendirdi”, Habertürk, Teke Tek, 2 Mayıs 2022. https://www.youtube.com/watch?v=gBnxOrkUdjo&t=1924s
• Baigent, Michael ve Leigh, Richard, (2000) The Inquisition (New York, Penguen Books)
• Burchardt, Jacob. The Civilization of the Renaissance in Italy, (Salzburg: The Phaidon Press)
• Cohen, I. Bernard, (1976) “The Eighteenth-Century Origins of the Concept of Scientific Revolution", Journal of the History of Ideas, 37 (2).
• Çeçen Kocabıyıkoğlu, Zeynep (2019) Orta Çağ'a Yeni Yaklaşımlar Ekonomi, Savaş, Kilise, Yaşam, (Ankara: Tarih Vakfı Yurt Yay.)
• Çoban, Bekir Zakir (2007) “Hıristiyanlıkta Papalık Kurumu: Ortaya Çıkışı, Tarihsel Gelişimi ve Bugünkü Durumu” (Doktora Tezi, İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü)
• “Del Ponte's Words: An Almost Medieval Savagery” The New York Times, Feb. 13. 2002, erişim tarihi: 08.05.2022, url: https://www.nytimes.com/2002/02/13/world/del-ponte-s-words-an-almost-medieval-savagery.html Eco, Umberto (2014) Ortaçağ - Barbarlar, Hıristiyanlar, Müslümanlar, (İstanbul: Alfa Yay.)
• Encyclopaedia Brittanica, Vol. XIV., (1929-1964), xv, “dark age.”
• Fay, Elizabeth, (2002) Romantic Medievalism History and the Romantic Literary Ideal, (New York: Palgrave)
• Ferguson, Wallace K., (1939) “Humanist Views of the Renaissance”, The American Historical Review, vol. 45, no. 1.
• Foucault, Michel (1992) Hapishânelerin Doğuşu, (Ankara, İmge Yay.) (çev. M. Ali Kılıçbay)
• Gibbon, Edward (1820) The History of The Decline and Fall of the Roman Empire, (London, vol. I. T. Miller Printer), s. XLI.
• Giddens, Anthony (1996) Consequences of Modernity, (Polity Press)
• Gilbert, Felix (1990) History: Politics or Culture? Reflections on Ranke and Burckhardt (Princeton University Press)
• Goody, Jack (2002) Batıdaki Doğu, (Ankara. Dost Kitabevi Yay.)
• Goody, Jack (2015) Rönesanslar, İstanbul: İş Bankası Kültür Yay.)
• Goody, Jack (2012) Tarih Hırsızlığı, (Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yay.) (çev. Gül Çağalı Güven)
• Green, William A., (1992) “Periodization in European and World History”, Journal of World History, Spring, 1992, vol. 3, no. 1.
• Habermas, Jurgen; Ben-Habib, Seyla (1981) “Modernity versus Postmodernity”, New German Critique, no. 22, Winter.
• Hampson, Norman (1991) Aydınlanma Çağı, (Ankara, Hürriyet Vakfı Yay.,) (çev. Jale Parla)
• Hay, Denys (1977) Annalists and Historians - Western Historiography from the Eighth to the Eighteenth Century, (Abingdon: Routledge)
• Hay, Denys (1959) Flavio Biondo and the Middle Ages, (London)
• Huizinga, Johan (1997) Ortaçağın Günbatımı (Ankara: İmge Yay.,) (çev. Mehmet Ali Kılıçbay)
• Hume, David (1882) “Essays: Moral, Political and Literary” (London) (ed. T. H. Green And T. H. Grose, vol. 1.)
• Hume, David (2007) Dialogues Concerning Natural Religion, (New York: Cambridge University Press) (ed. Karl Ameriks)
• Iggers, Georg G., (2000) Bilimsel Nesnellikten Postmodernizme Yirminci Yüzyılda Tarihyazımı, (Ankara: Tarih Vakfı Yurt Yay.) (çev. Gül Çağalı Güven)
• İrem, Nazım. (2005) “Karanlık/Aydınlık Anlatısı Olarak Ortaçağ ve Eski/Yeni Tarih Yazımı”, Ortaçağ Aydınlığı, (Ankara: Doğu Batı Yay. s. 33) (Ed. Taşkın Takış)
• Ker, William Paton (1904) The Dark Ages, (New York: Charles Scribner's Sons)
• Le Goff, J. (2006) Ortaçağda Entelektüeller, (İstanbul: Ayrıntı Yay.) (çev. Mehmet Ali Kılıçbay)
• Le Goff, Jacques Le Goff, (2017) Tarihi Dönemlere Ayırmak Şart mı? (İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yay.) (çev. Ali Berktay)
• Le Goff, Jacques, (2005) “Ortaçağ’da Batı Avrupa”, Ortaçağ Aydınlığı, (Ankara: Doğu Batı Yay. s.33) (Ed. Taşkın Takış)
• Le Goff, Jacques (2003) My Quest for the Middle Ages, (Edinburgh: Edinburgh University Press)
• Merriman, John M (2003) A History of Modern Europe: From the Renaissance to the Present, (London: W. W. Norton & Company Ltd. )
• Michelet, Jules (1950) Fransız İhtilâli Tarihi I (İstanbul: Milli Eğitim Basımevi) (çev. Hamdi Varoğlu)
• Mommsen, Theodor E. (1942) “Petrarch's Conception of the ‘Dark Ages’”, Speculum, vol. 17, no. 2 (The University of Chicago Press)
• Morison, James Cotter (1887) The Service of Man, An Essay Towards the Religion of Future, (London: Kegan Paul Trench & Co.)
• Oakley, F. (1974) The Medieval Experience - Foundations of Western Cultural Singularity (New York: Charles Scribner’s Sons)
• Okandan, Recai Galip (1952) Umumi Amme Hukuku Dersleri, (İstanbul: Fakülteler Matbaası)
• Özek, Çetin (1983) Devlet ve Din (İstanbul: Ada Yay.)
• Reyhan, Cenk (2021) “Bilimin Birliği: Nomotetik-İdiografik Bilim Ayırımına Tarihbilimsel Bir Reddiye”, tarihyazımı 3(1)
• Reyhan, Cenk (2021) “Osmanlı Basın - Yayınında Medeniyetçilik: II. Abdülhamit Dönemi Garbiyatçı Söylemde Ben-Öteki İlişkisi ve Kimlik İnşası” tarihyazımı, Kış, 3(2)
• Reyhan, Cenk; Aksoy, Cansu (2020) “Türk Tarihyazımında Garbiyatçı Yaklaşım” Türk Tarihçiliğinde Tezler, (İstanbul: Yeni İnsan Yay.) (Ed. Ahmet Şimşek)
• Robinson, Fred C. (1984) “Medieval, the Middle Ages”, Speculum, 59/4.
• Scott, George Ryley (2009) The History of Torture Throughout the Ages, , London-Newyork: Routledge Taylor & Francis Group
• Sharman, J. C. (2021) Zayıfların İmparatorlukları, (İstanbul: Vakıfbank Kültür Yay.)
• Takış, Taşkın, (2005) “Ortaçağ Aydınlığı”, Ortaçağ Aydınlığı, s. 33, (Ankara: Doğu Batı Yay.) (Ed. Taşkın Takış)
• Thatcher, Oliver J.; McNeal, Edgar Holmes .; (1905) A Source Book for Medieval History (New York: Charles Scribner's Sons)
• Thompson, E. P. (2004) İngiliz İşçi Sınıfının Oluşumu (İstanbul: Birikim Yay.)
• Tollebeek, Jo, (2001) “'Renaissance' and 'fossilization': Michelet, Burckhardt, and Huizinga” Renaissance Studies, September 2001, vol. 15, no. 3.
• Tosh, John (2002) The Pursuit of History, (London: Pearson Education)
• Voltaire (1759) An Essay on Universal History, the Manners, and Spirit of Nations (London) (trans. Mr. Nugent)