SOSYAL PEDİATRİ POLİKLİNİĞİ’NDEN ÇOCUK GELİŞİM BÖLÜMÜ’NE YÖNLENDİRİLEN 0-6 YAŞ ARASI ÇOCUĞU OLAN AİLELERİN ÇOCUKLARIN BÜYÜME-GELİŞME DÖNEMİNDE DESTEK İHTİYACI DUYDUKLARI KONULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 1, 137 - 148, 30.06.2020

Aysun Kara Uzun Sevilay Yıldız Akkuş

Öz

Amaç: Çalışmada; çeşitli yakınmalarla Sosyal Pediatri Polikliniği’ne getirilen 0-6 yaş arası çocukların Çocuk Gelişim Birimi’ne yönlendirilme nedenleri değerlendirilmiş ve birimde yapılan uygulamalar incelenmiştir. Yanısıra ailelerin çocuklarının gelişim süreçlerinde ihtiyaç duydukları hizmetlerin öneminin ortaya konulması amaçlanmıştır.

Yöntem: Bu çalışma retrospektif olarak planlanmıştır. Veriler, Sosyal Pediatri Polikliniği’nden 1 Ocak 2017 – 31 Aralık 2019 tarihleri arasında Çocuk Gelişimi Birimi’ne yönlendirilen çocukların dosyaları incelenerek elde edilmiştir.

Bulgular: Çalışmaya 0-6 yaş aralığında 1624 çocuk dahil edilmiştir. Çalışmaya dâhil edilen çocukların %51,8’i (n=841) kız, %48,2’si (n=783) erkektir. Çocukların %38,9’u (n=632) yeme sorunu ve %15,1’i (n=245) tuvalet eğitimi nedeniyle Çocuk Gelişim Birimi’ne yönlendirilmiştir. Gelişim alanlarına göre değerlendirme sonuçları incelendiğinde; %17,9’unda (n=276) yeme sorunu, % 9,9’unda (n=161) uyku sorunu ve %6,6’sının (n=107) ifade edici dil gelişiminde gecikme olduğu saptanmıştır. Ailelerin %81,3’ü (n=1320) çekirdek aile ve %18,7’si (n=304) geniş aile olarak yaşamaktadır. Çocukların sadece %39,3’ünün (n=639) gelişim dönemine uygun kitabı vardır.

Sonuç: Aileler çocuklarının gelişimlerini değerlendirmede ve çocuklarına karşı sergileyecekleri tutum ve davranışları belirlemede zorluk yaşayabilmekte ve yönlendirilmeye ihtiyaç duymaktadırlar. Bu nedenle çocuk gelişiminde çok önemli olan bu dönemde erken müdahalede bulunabilmek için ailelerin destek ihtiyaçları sağlık profesyonelleri tarafından dikkatle değerlendirilmelidir. Bu süreç aynı zamanda sağlık sisteminde işbirliği içinde çalışmaya dikkat çekmektedir.

Anahtar Kelimeler

çocuk gelişimi, gelişimsel değerlendirme, sosyal pediatri

Kaynakça

• Anderson, A.C., Lock, J. 2007. Beslenme Bozuklukları. Okul Öncesi Çocuklarının Terapisi, Ed. H. Steiner, DI. Yalom DI, 1. Baskı, İstanbul: Prestij Yayınları.
• American Academy of Pediatrics, Comittee on Community Health Services. 2005. Policy statement. Organizational priciples to guide and define the child health care system and/or improve the helath of all children. The pediatrican's role in community pediatrics. Pediatrics; 115(4):1092-1094.
• American Academy of Pediatrics. 2006. Identifying infants and young children with developmental disorders in the medical home: an algorithm for developmental surveillance and screening. Pediatrics; 118(1): 405-420.
• Bear, L.M. 2004. Early identification of infants at risk for developmental disabilities. Pediatric Clinics of North America; 51(3): 685-701.
• Bee, H., Boyd, D. 2009. Gelişim psikolojisinin temel konuları. Çocuk gelişim psikolojisi. 1. Baskı. pp. 37-92, İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Caldwell, J.C. 1986. Routes to low mortality in poor countries. Population and Development Review; 12(2): 171-220.
• Chatoor, I. 2005. Feeding and Eating Disorders of İnfancy and Early Childhood. Comprehensive Textbook of Psychiatry, Ed. HI. Kaplan, RJ. Sadock, VA. Sadock, 8th edition,, Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.
• Deliktaş, A., Korukcu, O., Kukulu, K. 2015. Farklı gruplarda annelik deneyimi. Clinical and Experimental Health Sciences; 5(4): 274-283.
• Desai, S., Alva, S. 1998. Maternal education and child health: Is there a strong causal relationship?. Demography; 35(1): 71-81.
• Doğan, A., Baykoç, N. 2015. Hastanede çocuk gelişimi birimine yönlendirilen çocukların değerlendirilmesi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal; 1(2): 101-113.
• Doğan, D.G, Ertem, İ.Ö. 2005. Bebeklik ve Erken Çocukluk Döneminde Yeme Sorunları. Gelişimsel Pediatri, Ed. İ. Ertem, 1. Baskı, pp. 227-246, Ankara: Çocuk Hastalıkları Araştırma Vakfı.
• Emre Bolatbaş, D. 2018. Kamu Hastanelerinde Çocuk Gelişimci ve Ekip Çalışmaları:2, Sağlık Kuruluşlarında Çocuk, Ed. P. Bayhan, İ. Artan, 1. Baskı, pp. 182-195, Ankara: Hedef Yayıncılık.
• Ertem, İ.Ö. 2005. İlk üç yaşta gelişimsel sorunları olan çocuklar: Üç sorun ve üç çözüm. Özel Eğitim Dergisi; 6(2): 13-25.
• Ertem, I.O., Atay, G., Doğan, D.G., Bayhan, A., Bingoler, E.B, Gök, C.G., Özbaş, S., Haznedaroğlu, D., Işıklı, S. 2007. Mothers' knowledge of young child development in a developing country. Child: care, health and development; 33(6): 728-737.
• Evliyaoğlu, N. 2007. Sağlam çocuk izlemi. Türk Pediatri Arşivi; 42(1): 6-10.
• Fishman, J.A. 1991. Reversing language shift: Theoretical and empirical foundations of assistance to threatened languages (Vol.76). Multilingual matters.
• Forehand, R., Kotchick, B.A. 1996. Cultural diversity: A wake up call for parent training, Behavior Research and Therapy; 27(2): 187-206.
• Guralnick, M. J. (2005). Early intervention for children with intellectual disabilities: Current knowledge and future prospects. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities;18(4): 313-324.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. (2019). 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve TÜBİTAK, Ankara, Türkiye.
• Kagan, S.L. 1994. Families and children: who is responsible? Childhood Education; 71(1): 4-8.
• Karaaslan, T. 2016. Gelişimin değerlendirilmesi, izlenmesi ve desteklenmesinde klinik ve iletişim beceri eğitimi neden gereklidir?. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi; 4(2): 17-31.
• Kelly, J., Morisset, C., Barnard, K., Hammond, M., Booth, C. 1996. The influence of early mother-child interaction on preschool cognitive/linguistic outcomes in a high-social-risk group. Infant Mental Health Journal; 17(4): 310-321.
• Newland, L.A., Gapp, S.C., Jacobs, G.M., Reisetter, M.F., Syed, D.C., Wu, C.H. 2011. Mothers’ beliefs and involvement: Links with preschool literacy development. International Journal of Psychology: A Biopsychosocial Approach; 9: 67-90.
• Ong, S., Chan, W., Shorey, S., Chong, Y., Klainin-Yobas, P., He, H. 2014. Postnatal experiences and support needs of first-time mothers in Singapore: A descriptive qualitative study. Midwifery; 30(6); 772-778.
• Parashar, S. 2005. Moving beyond the mother-child dyad: women's education, child immunization, and the importance of context in rural India. Social science & medicine; 61(5): 989-1000.
• Shonkoff, J.P. 2003. From neurons to neighborhoods: old and new challenges for developmental and behavioral pediatrics. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics; 24(1): 70-76.
• Tanju, E.H. 2010. Çocuklarda kitap okuma alışkanlığı’na genel bir bakış. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi; 21(21): 30-39.
• Vitrinel, A., Erdağ, G.Ç. 2007. Sağlam çocuk izlemi. Türk Aile Hekimliği Dergisi; 11(3): 101-106.
• Yağcı, Y. 2007. Çocuk ve gençlerin kitaba ulaşmasındaki köprüler. Türk Kütüphaneciliği; 21(1): 62-71.
• Yılmazer, Y., Yıldız. S., Şahinöz. A. 2015. Hasta Çocuğa Yönelik Eğitim Düzenlemeleri, Hasta Çocukların Gelişimi ve Eğitimi, Ed. Aynur Bütün Ayhan, 1. Baskı, pp. 162-183, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Web-Ofset.
• Yılmazer, Y., Yıldız Akkuş, S. 2018. Türkiye’de Sağlık Kuruluşlarında Çocuk Gelişimci, Sağlık Kuruluşlarında Çocuk, Ed. P. Bayhan, İ. Artan, 1. Baskı, pp. 138-157, Ankara: Hedef Yayıncılık.
• Yurdakök, K. 2017. Sosyal Pediatri Nedir? Yurdakök Pediatri, Ed. M. Yurdakök, 1. Baskı, pp. 85-87, Ankara: Güneş Tıp Kitabevleri.